t. II (PL 64)

143 AN« MANL. SEV. BOBTII U4nunquam igitur nec species generalissimum flet,necgenus specialissimum. Sed ex his quae dictae suntdifierentiis, ali» sunt quse genus a specie propriKconjuncteequedisterminant,ali»veroqu8enonsolumgenus a specie, verumetiam a csterisdeducunt acdisterminant, neque enim dehis tantum oportet differentiisquaBsuntdictae,veruraetiamin csteris considerare,si proprie normam discretionis quaerimusagnoscere.Generis autem et proprii commune guidem estqui species : namque si homo est, animal est : el sihomo est, risibile esl. Commune est quoque sequalilerprsedicari genus de speciebus,et proprium de his quxparlicipanl illo individuis.Mqualiler enimet homo etbos animal est, et Cicero et Cato sunt risibiles. Communedemum est his univoce pr3sdicari,genus depropriisspeciebus.etpropriumdehisquorumestpropritm.Triainterim generis ac proprii dicitesse communia,quorum primum illud est, quoniam ita genussequitur species ut proprium ;posita enim specienecesse est intelligamus genus et proprium, neutrumenim species proprias derelinquit : nam sihomo est,animal est ; si homo est, risibile est : itaquemadmodum genus, sic proprium ab ea speciecujus est proprium non recedit. IUud quoque estcommunequodaequalis estgenerisparticipatio,sicutetiam proprii. Omne enim genus tequaliter a suisspeoiebus participatur, proprium vero individuisomnibus aequaliter adhsrescit.Manifestum est autemparticipatione esse generi aequale proprium ;nequeenimplushomo animal estquamequus atquebo8,sed in eo quod sunt animalia,a3qualiter animalis,idest generis,vocabulum trahunt. Cato enim ets",-Cicero aequaliter risibiles sunt, etiam si aequaliternon rideant ; in eo enim quod apti ad ridendumsunt.dici risibiles possunt,non quod semper rideant.jEqualiter ergo ea qua sub genere sunt,suscipiuntgenus, sicut ea quae sub propriis propria. Tertiumillud, quod sicut genus de propriis speciebusunivoceprasdicatur, ita etiam proprium de sua specieunivoce dicitur.Genus enim quoniam substantiamspeciei continet, non modo e.jus nomen de specie,verumetiam diffinitio praedicatur. Proprium veroquia speciem non relinquit,eique semper asquatur,nec in aliam speciem transgreditur,nec infra subsistit,difflnitionemquoque proprium speciebus tradit;cujusenimnomenunitantumconvenitspecieicuicequatur, dubitari non potest quin ejus quoque difinitiospeciei oonveniat.Quo fit ut sicut genus de speciebus,itapropriumdesuaspecie univoce praedicetur.Differunt autem,quoniam genus prius esi,posteriusproprium ; oportet enim esse prius\animal,dehinc divididiflerentiis el propriis.Amplius,genus quidem depluribus speciebus prxdicaiur quarum est genus,propriumvero de una sola specie cujus est proprium.Amplius,proprium quidem conversim de eo cujut estproprium prxdicatur,genus vero de nullo conversimprsedicatur : nam nec si animal est,homo esl : nec siariimalest, risibileest; si vero risibile est, homo est,A.et econverso. Amplius, omni speciei inest propriumcujus est proprium et soli et semper,ge>ius vero omniquidem speciei inest cujus fuerit genus, et semper,nontamen soli.Amplius, propria quidem interrempla nonsimul interimuntgenera : genera vero interempta inte-rimuntspeciesquarumsuntpropria.Quarehisinterem-plis quorum suntpropria,et ipsa simul interimunturTale rursus proprium sumit,quod ad alterius comparationemproprium nuncupetur: dicit enim propriumessegeneris,prius essequam propria.Oportetenim prius esse genus, quod veluti materia differentiissupponatur,venientibusque differentiis fierispeciem cum quibus propria nascuntur. Si igiturprius est genus quam difrerentiK,priusetiam difi^eprentiae quam species.et speciebus propria coaequentur,nonest dubium quin propria generibus posteriorasint,ao per hoc quod dictum est,proprium essegeneris,priusessequam propria: communehoc estgeneri cumdifferentia.Differentiaeenim speciesconformantesprioresconsideranturessequampropria.Siquidem speciebus ipsis priores sunt,quas propriaratione determinant ; sed ut dictum est hoc pro-,prium, ad differentiam proprii intelligendum est,nonqualesuperiusproprium perse conslitutumest.Rursus differt genus a proprio.quod genus quidemde pluribus prsdieatur speciebus, proprium verominime : nam neque genus est,nisi plures ex sespecies proferat,nec proprium sialteri cuilibet specieipossit esse commune. Fit igitur ut genus quidemplurimas sub se species habeat, ut animal ho-^ minem atque equum; proprium verounam tantum,sicutrisibile,hominem,quofitutillaquoqueproprietasex differentia nascatur: genusenim praedioaturquidem de speciebus,ipsum vero in nuUa pra»dicationesupponitur; proprium vero et species alternapraedicatione mutantur.Fit enim prasdicatio aut a majoribusad minora,aut ab aequalibus ad aequalia.Genusigitur,quodmajusest,despeciebusomnibuspraedioatur;speciesveroquoniam minoressunt,de generibusnon dicuntur,ut animal^de horaine dicitur;homovero de animali nullo modo praedicatur. At veroproprium,quoniam speciei aequale est,8eque praedicaturatque prsponitur: ut risible de homine dicitur,omnisenim homo risibilis est,eodemque modoconvertitur, omne enim risibile homo est. DiffertD etiam proprium a genere,quod proprium uni specieiet omni et semper adest ;genus vero ex hisquidem duo retinet,in uno vero diversum est; namspeciebussuis et semper adest etomnibus,non verosolis: hoc enim erattantum propriis esse,quodsingulasspecies tantum continent,hocenim generibuaquodplures.Igiturpropriaquidemsingulasobtinentspecies, genera vero non singulas ;adest igiturproprium uni soli speciei et semper et omni :genus vero et omni quidem et semper, sed nonsoli : ut risibile homini soli, animal vero eidemhomini, sed non soli ;praeest enim cuntis quaeirrationabilia nuncupamus.Praeterea si auferamusgenus, species interimuntur, nam si non sit ani-