t. II (PL 64)

n;alum,vera aliquoties invenitur, neutri contrariaest.Restat igitur ut ei sit contraria opinio nonboniquoniam bonum est, qu» opinatur id quod nonestbonum bonum esse; haec autem est, non boni quoniambonum est, quoniam opinatur id quod non estbonum bonum esse. Contraria igitur est non boniquoniam non bonum est,ei quae est non boni quoniambonum est.Sed hic itasese habet opinio nonboni quoniam bonum est, ad opinionem non boniquoniam nonbonum est,quemad nodumopinioboniquoniam bonura est,ad eamdem opinionem quae estboni quoniam non bonum est. Sed primatertiaquecontrarias.Secundaigiturquartaquesecundumsimi-litudinemproportionissuntsineulladubitationecon-trariaj. Potestvero etsimplicius intelligihoc modo,si boni quoniam bonumestopinio.et non boni quo-rjniam non bonum est opinio,similes secundum veritatemsunt, boni autem quoniam non est bonum,etrursus non boni quoniam bonum est,ips8e quoquesimiles secundum falsitatera sunt, si una falsarumuui verarumopinionum inventafuerit,contraria eritreliqiia falsa,reliqua» verae contraria, quod scla efficitsimilitudo.Ostenditurautemuna falsa universe,quemadmodumsupraexposuimus,centraria,hocesteaquse dicit quod non est bonum esse bonum eiquae arbiLraturid quod non est bonum non esse bonum.Relinquitur igitur ea quae arbitratur id quodbonum estnon esse bonum contraria esse ei quaeopinatur id quod bonum est esse bonum.Qua in recolligiturnegationempotiusquamcontrariumponentemafflrmationem verae affirraationi essecontrariam.Perplexa igitur sententia his modis quibus diximusexpeditaestjSed se sic habetordo sermonum. Amplius,inquit,similiferse habet boni quoniambonumest, et non boni quoniam non bonum est, quffi utreequeverx sunt, et super has boni quoniam non bonumest,et non boni quoniam bonum est, quae suntutraeque mendaces.Illi ergo qus est non boni quoniamnon bonum est verae opinioni quajnam estcontraria?(hocquasiinterrogativomododiotumest.)Non eaquffi dicitquoniammalumest.quoniara simutaliquundoessepoterunt verae, hocautemin contra-riisnonpotestinveniri;nunquameniroveraeveracon-trariaest,quemadmodum autem flerlpotestutsimulsintverce,quoniam estquiddam non bonum malum,quare eontingit simulverasesse. At veronecitlaquasestquoniamnon malum. Simulenimeths erunt, idestpossuntaliquando simul essevere, inhis praesertimrebus quae interbonum malumque sunt. Relinquiturergoeiquae est non boni quoniamnon bonumesl, quas veife est contraria, ea quae est nonboni quoninm lionumest, quffifalsaestetsimul veranon potest inveniri.Quareadsimilitudinerasuperiuspositam revertitur ut dlcat, eam quae est boniquoniam nonbonum est,contrariameiquBe est boniquoniam bonum est.Quod si quis ea quie superiusdicta sunt,diligentius intuetur,nec in totius sententiaestatu nec quiriquara in ordine fallitur.Uanifestum estautem quoniam nihil interest,nec siuniversaliter ponamus afjirmationem ; huic uni-AN. MANL. SEV. BOBTII 636Aversalisnegatio eritcontraria utopinioniquse opinaturquoniam omne quod est bontim bonum est, ea qace- estquoniam nihil honm quos bona sunt bonum est.In superiori argumentatione omnia de infinitisexplicuit.Sedquoniamfortassealiquispoteratsuspicarinon earadem rationem esse posse in his propositionibusquaesuntdeflnitse,atqueinhis aliquid interesseulrumeademdemonstratioeis quae deflnitaesunt,eveniret,hoc addit,nihil interesse utrura eamdemdemonstrationem quam ipse superius in propo-*sitionibusindefinitis fecit,quisquam faciatinuniversalibusquffi jam sine dubio deflnitae sunt. Si quisenimsecundum indeflnitarum propositionumsuperioremdisposilionem deflnitas disponat, easquesecundumpraediotum modum speculetur, non aliamuniversalis afflrmationis opinioni contrariam reperiret,quara eara qus universalis negationis opinio.NihilBniminterestinterindefinitasdefinitasquepropositiones,nisiquodindeflnittEquidemsinedeterminatione.definitaevero cum argumento determinationissunl,vel universalitatis vel particularitatis : hocest enim quod ait,nihil interest nec si universaiiterponatur afflrraatio, universali namque afflrmationiuniversalis contraria erit negatio,ut opinioni qu»opinaturquoniam oranequod estbonumbonumest,quae scilicctestuniversalis affirmationis, ea fit contrariaquae est quoniam nihil eorum quae bona suntbonurnest:hocestopiniouniversalis negationishocautem cur flat ostendit.Nam ea qux est boni quoniam'bonum e.it,siuniversalitersit bonum, eadem est ei quw opinatur id quodC bonum est,quoniam bonum est.Hoc autem nihil differtab eo ijuod est, quoniam omne quod est bonum bonumest^Simiiiter aulem et in non bono.Grariatira indeflnitam propcsitionemad similitudinemuniversalis adduxit, dicit autem quaecunquefuerit indeflnita propositio; ei si quod in sermonesolemus dicere quidquid addatur universalis fit, utnihil omnino distet ea quae ad rem in affirmationeomne praedieat, ut ea opinio vel propositio quae estde bono quoniambonum est,huic si addatur quidquid,utitadicamus.quidquid bonum est bonum est,difiert ab ea quae opinatur, omne bonum bo-nihilnum est.Quareeadem vis est superioris demonstrationisinpropositionibusindeflnitisquaeetiaminuniversalibusquae paululum. quiddatridistant, sed nonD ad qualitatem.necad vimpropositionis,sedad quanlitatemrefertur.UniversalilasenimquEintitalioppoTnitur.Kt sensus quidem bomini est, verba vero siQsunt.Superiusproposueratnihil interesse an indeBnitaesset propositio an universalis.Gur autem nihilintersit hoc modo dioit. Nam ea quae est boni quoniarabonumest,idestindefinitaaffirmatio,siuniver-saliter sit bonum, id est si bonum universaliter proferatur,eademest ei qua opinatur quidquid bonumest quoniambonumest.id est,nihil discrepat ab eaopinione quae opinatur quidquid bonum est bonumesse;hujusmodiautera opinionihildiffert ab ea quaeaperte universaliter proponitur, quae est, omne quodest bonum bonum est. Simililer autem et in non