t. II (PL 64)

1165 IN TOPICA CICERONIS COMMENTARIA. LIB. IV. 1166Acoidentiajut contrarium, simile, adjunotum, pa- A. vero post rem.Locus vero condilionalisdividitur inria, majora, minora. Consequentia vero atque repugnantia,quoniam,utantecedens, consequens et repugnans. Causarumsuperius dictum est,in con-ditione posita sunt,nunc substantialia reperiuntur,nunc vero in accidentibus oonsiderantur. Substan-quo>:|ue multiplexlocus est : aliae namquesunt qu»vi sua etflciunt, alisB sine quibus effloi non potest.Earum vero qucB vi sua effioiunt.alise sunt necessa-tialia,ut cum genus antecedit speoiem; accidentia,ut cum nigredo praecedentem sequitur corvum,quanquam etiam in oausis aliquae accidentes essepossint.De quarum omnium proprietatibus Tulliussupra disseruit. Atque ut brevissima descriptioneriae nihilo indigentes ut efficiant, alise vero indigentesut efficiant, aliaj vero indigentes et nonneoessariae. Earum vero sine quibus non efflcitur,alice sunt mobiles, aliae immobiles. Itemoausarum alis sunt non spontane8e,,alice ex vo-tota locorum divisio coUigatur, erit hoc modo :luntate,aliffl ex perturbatione, alias ex habitu, aliseGmne argumenlum aut ex his locisduoitur qui in ex natura, aliae ex arte, aliae ex casu. Rursusipso de quo qusritur inhserent, aut ex his quae extrinsecuscausarum alias sunt constantes, aliae inconstantes.assumuntur.ls vero locus quiin ipsis dequibus ambigituspositus est,dividitur in eum locumAmplius,causarum alise suntvoluntariae,aliffi ignoratae.Ignoratarum pars in casu,pars in necessitatequi est ex toto,et in eum qui est ex partibus, et inp est constituta. Neoessariarum. pars in vi, pars ineum qui est ex nota.et in eum qui est ab afTectis.Is soientia pnsitaest.Effectavero intantura dividi possunt,inquantumautem qui a toto est, a definitione locus vocatur.ad superius dictas oausas referun-Deflnitionum vero alis sunt propriae,aliffi non propriae.Nontur. Locus vero a comparatione minorum, pariumpropriarum vero, aiiae sunt quaesingulis atquemajorum,dividiturinnumerum,speciem,vim,nominibus denotantur,aliae quae oratione pandun-ad res alias affeotionera.QuK oum ita siot.cumquetur.Earura veroquae singulis nominibus fiunt,aliaesunt in quibus pro nomine redditur nomen, quae dii;untury.aT'dvxiXE^iv;aliaequaeexempli gratia nomensubjioiunt,qu8B dicuntur ib; TuiTot;.Eurum vero quaeoratione declaraniur,aliaj flunt apartitiolie, aliaj adivisione, aliae a differentiis praeter genus, quaeivvo7)fjtaTtx-fidiciiur;aliaequ3eexpluribusqualitatibusflunt,eliam singulis totum id significantibus,quodomnis qualitalum collectio declarat, quae vooantur7:ot(iSo?;alia quae ex aocidentibus,non singulis, sednihil sil in divisione prffitermissum,recte M.Tulliuapartitionem conclusit,dioens nullam argumenti sedemesse prfBteritam.Restat igitur locus qui extrinseoussumitur, quem, quoniam nihil jurisconsultisest utilis, non Trebatii oausa, sed ne quid perfectooperi deesse videatur, adjungit.Sed quoniam ita a principio divisimus, ut alios locosdiceremiis in eo ipso de quo ambigitur, hxrere, dequibus satis est dictum ; alios assumi exfrinsecus, deiis pauca dicamus, etsi ea niliil omnino ad vestras discunctisunum aliquid effioientibus constant ; alice ^ putalionesperlinenl ;sedtamen lotamremperficiamus,quae ad differentianidantur;aliaeper translationem, quandoquidem cxpimus. Neque enitn tu is es quemaliae quae ex privatione contrarii,aliae quae propriis niliil nisi jus civile deleclet, et quoniam ad le hxc itanominibusaptanturquaeetiam uTtoxuTtojai^dicuntur;aliae per indigentiam pleni,aliae per proportionem,aliae per relationem,aliaB peroausam. Item alia deflnitionisdivisioseoundumTullumscribimtur, utetiam inaliorum m anus sint venturadeluropera, ut quamplurimum iis qiios recta sludia deleclant,prodesse posdmus.principalis,quodaliae corporalium rerum sint,ali83incorporaliura,etdefinitionis quidemloous ita divisus est.A partibusautem locus dividiturinpartitionem et divisionem.Nelocusnihiljurisperitoprofuturusnegligentiamsui faceret, Trebatium utin prooemio magnus oratorreddit atlentum ;ait eoim ita sese divisisse in principio,utalioslocos in ipsis haerere dioeret, de quibusA nota vero locus simplex est. Ab affectis autem, ageretur, alios extrinseeus assumi, et oum de supe--sunt a conjugalis,alii a genere,alii a forma.alii rioribuslocisidonee disputatumsit, intractatam reliquamaliia simili, alii a differentia, alii a contrariis, alii abpartem non oportere praeteriri. Neque enimadjunotis,alii a consequentibus, antecedentibus et hunc esse Trebatium, qui sua arte contentus, oaeterorumrepugnantibus, alii a causa, alii ab effectis, alii astudianegligat, verum diligentia atque inge-comparatione parium, majorum vel minorum. Ge- D nio plurimum valens,cuncta ad se pertinere ducat,nus vero dividitur in suprema genera,etin ea quaaetiam speoies esse possunt.Species quoque dividiturin ultimas species et in ea quae etiam genera essequaeliberalibusstudiisannumerentur:siinuldandamesse operamdicit,quoniam benevolo animo Ciceronisopus Trebatius essetediturus, utcuminmultorumpossunt. Similium quoque alia in singulis considerantur,manus venisset,prodesse iis integrum posset,et vooantur exempla, aliain pluribus, et qui rectis studiis tenerentur, hoc quoque Trebatioappellatur inductio; aliain conjunctis, et vocatur beneflcii nomine concedens,quod ad eumscripta,etproportio. Item differentiarum aliae sunt substan-per eum edita plurimis profutura conscriberet.tiales,aliae,etsi non substantiales, inseparabiles tam8n,aliaeneque substantiales neque inseparabiles.Contrariorum alia dicuntur adversa,alia privantia,alia negantia,alia relativa. Adjunotorum vero aliasunt quae ante rern existunt, alia quae cum re,aliaHsecergo argumentatio qux diciiur arcis expers,intestimonio posila esl. Tesiimonium autem nunc dicimusomne quod ab aliqua re externa sumilur, ad faciendamfidem.Extrinsecus positum argumenti loeum,quemM.