t. II (PL 64)

865 DE SYLLOGISMO HYPOTHETICO.si non est c^non est a. Quod si non est a, non est b. A est proposilio, si est b, non est a, si est c, est a ;Ita enim converti potest. Si igitur non est c, non dico quia, sit est b, non est c, nam si est b, noneriti. Si atfirnaetur, c nulla est necessitas, nam si est a. Si vero non sit a, non est c, Id igitur talemest corporeurn, non necesse est animatum esse velnon esse.Quocirca nec animal quidem esse vel nonesse necesse est.Tcrtia propositio talem recipit conclusionem,si non est b, est a, si est c, non est a ;dico quia si non est 6,non erit c, si enim non sit,est b, est a. Quod si sit a, non erit c, ila enim poteratconverti ea pars propositionis, qus, si esse cterminus.a terminum non esse dicebat.Fit igitur utsi non sit 6,non sit c, quod si affirment esse b terminum,nulla est necessitas conclusionis. Nam sisit b, necesse est quidem non esse a, sed non necesseest essec,ut in his terminis,si sit h animafum,a animatum, c animal. Si quis igitur sic proponat, „si non est animatum.inaminatum est.si est animal,non est inaminatum.Si igitur ponamus esse animatum,sequiturquidemutnonsitinaminatum,8ednonneoesseest ut sitanimal.Si c vero terminus afflrmetuf,fletnecessaria conclusio hoc modo.Nam si est s,non est a, si non est a, est b. Id enim sequebatuream proposilionem, quae ; si non esset b terrainus,o lerrainum esse dicebat. Si igitur sit c.est b ;quodsi idemcterminusabnuatur,nullus estsyllogismus.Nam si non sit c,non necesse est esse vel non esse a.Quo fit ut ne b quidem.Nam si non est aninial,nonneoesse est esse vel non esse inaminatum.Quocircapropositionem consequebatur, qus si esset c ter.minus a quoque esse dicebat, si est igitur b, nonest c. At si negetur fi, nullus est syllogismus, sienim non sit b, non necesse est esse a. Quo fit utnec ad c quidem necessitas ulla perveniat,et id terminisidem patet, nam si sit b quidem mortuum,a animatum, c animal, et sit ita propositio, si estmortuum.non esl animatum,si animal est, animatumest,et assumamus non esse mortuum,non necesseest esse vel non esse animatum,nam et quseadhuc animata sunt,et suae nunquam fuerunt, nonsunt mortua, quocirca non sequitur ut sit vel noasit animal.Quod enim mortuum non est,potest esseanimal, ut canis vivens, et non esse ut lapis. Atsi c terminus affirmetur,erit perfecta conclusio nonessefc ; nam si sit c, est a, si vero sit a, non erit b.Id enim consequitur superius positum propositionismodum ; si igitur sit c, non erit b, at si negetur c,neque ad a neque ad b necessitas ulla perducitur,velut in his terminis,nam si non est animai, nequeanimatum, neque mortuum vel esse vel non essenecesse est. Sexlae propositionis ha;c conolusioest, si est b, non est a, si non est c, est a ;dioo quia si est b, erit c, nam si est b, non est a,si non sit a, erit c. Talis enim in hac parte pro-no animatum quidem. Ex quarta propositione talis positionis est consequentia. Si igitur sit b, erit c,est syllogismus, si non est b, est a, si non est c, quod si b terminusabnuatur.nihilnecessarium fiet,non est a ;dico quia si non est fi.est c. Nam si non nam si non sit6,neca nec c terminos vel adesseest b, est a, si vero a fuerit, neeesse est esse c. Id C vel non adesse sequitur ullanecessitas, utintermienimconsequituream propositionisparlemquaeait,si non est c, non est a. Si igitur non sit 6,est c. Atsi b terminus affirmetur,nullus est syllogismus. Seqniturenim ut non sit a,sed non sequitur ut sit velnon sit c, velut in his terminis.Nam si sit b quideminsensibile, o animal, c animatum, et proponatur,si non est insensibile,esL animal,si non est animatum,non est animal, si sit insensibile, non estanimal, sed non necesse est esse vel non esseanimalum,c vero terminus si negetur^fiet protinussyllogismus. Nam si non est c, non est a, si nonnis patet, namsisitfi mortuum, o animatum,c inanimntum,et proponatur, si mortum est; non estanimatum.si inanimalum non est.esse animatum,si non sitmortuum,non necesseest esse velnonesseanimatum.Quocirca neinanimatum quidem ;atsicterminusassumatur,3iquidemin negatione sitpositus,fiet rala conclusio non esse b terminum, namquoniam non est c, est a, at si sit a, non est b, siigiturnon sitc,non eritfi. Quod si affirmeturc terminus,nihil est necessarium, neque enim si sit c,quamvis o non esse necesse sil, ad b terminum ne-est a, erit b. Id enim consequitur eam propositionis cessitas nulla perveniet.ut etiam in terminis patet,partem qufe dicit, si non est b est a. Si igitur non nam si sit inanimatum,necesse est non esse animatum,sit c, erit b. quod si sit c, non necesseest esse velsed non necesse est esse mortuum. Septimaenon esse o.Quo fitutne J quidem.Nam si est ani- ]) propositionistalisestsyllogismus. Enuntieturenimmatum, non necesse est esse animal vel non esse.Quo fit ut ne insensibile quidem esse vel non essenecesse sit.Et hactenus quidem quatuor modos itadisposuimuSjUt ad 6termiDum,quoquo semodo habet,aterminus esse poneretur, ad c vero non esse.Nunc iia statuamus, ut a terminus ad b terminumnon esse dicatur, ad c vero esse, ordine scilicetcommutato. Omnes vero esse nonaequimodas propositionesillud ostendit quod a quidemafflrmativead b est, ad c negative proponitur, aut si negativeadi5,affirmativam ad cretinetenuntiationem.Quintaif;itur propositio talem facitsyllogismum.cum talisnon est b, non est o, si est c, est a ;dico quia sinon est b, non est c, si enim non sit b, non erit o,quod si o non fuerit.non erit c.Idem enim sequebatuream propositionem qua dicebatur, si esset c terminus,aquoque consequi ut esset ; si igitur nod sitfi,noneritc; quod si affirmetur 6,nihil estnecessarium,nequeenim si sit fi, vela,vel c, esse aut nonesse necesee est, ut in terminis patet, nam si sit banimatum.a animal,c sensibile, et sit propositio, sianiraatum non est, non est animal,si sensibile est,animal est,siassumaturesse animatum, nequeanimalnecesse est esse, neque sensibile. At si per c