t. II (PL 64)

. . . .379 AN. MANL. SEV. BOBTII 380quibus non sit verum. At pnmum quidem in his quae Anon secundum ratiouempossunt, ut ignis calefaciibitisest, et tialietvimirrationabilem, ergo secundum rationetnpolestales exdem piurimum eliam conlrariorumsunt ,irraiionabites vero non omnes,sed guemadmodumdiclum est,igner/(.non estpossibile calefacere, et noncalcfacere^nejjue quscunque atia semper agunt. Aliavero possunt et sectmdum irraiionabi tes potestates simulopposilasuscipere, sed hoc idcirco dictumest quoniamnon omnis potestas oppositorum esl, neque qusecunque'iecundum eamdem specieni dicantur.Mull.i,inc|uil, sunl qusunum esse possunl id quodiHfi quoque omnia unura possunl, el non mulla neeopposila, quaecunque aciu semper sunl, ut sol seraperaclu est iucidus, idciroo non poiest non lucere ;et nix semper aclu frigida esl, et ideo nunquam poleslesse non frigida ; ergo quajcunque semper agunt,id estin eo quod sunl, semper in actu sunt. IVIanifeslumesl, quoniatn sicul ignis non capit frigus, ilaneo illa quoque opposila possunt. Idcirco enim ignisqaoque opposita non potesl, quia semper in acluhabet propriam poleslatem. Semper enim esl calidus,sed non omnia irralionabilia (ut dictum esl)unam tanlum babent polestalem, ut opposita nonsuul, nnn eliarn aliud aliquid quod non sunt. Plurapossint, sed sunt quaedam irralionabiles poleslates,quaeenimulrumquepossunl, ut in eosuntquod est secari pellemvel non secari pellem. Poleslqu;e ab eo quod sunl non mutanlur. Aliavero namque secarisunl qua3 muiari possunl, iil ccElum unam remcni.j^, solam r^^fooi polesl, id ^A'/>„! rv,^ " 1,. ^ pcll Is po 1 65, 1 6 11^^ »0 H sccar 1 , scd ^880 sunt oppo-'^'^esl moveri, huic vero opposilum, if '.id esl non moveri non polest ; ergo non omue quodcst possibile vel esse vel ambulare, id est non omnede quo quaelibel possibililas prsdicatur, etiam opposilavalel,ut ulrumque possit fieri et facere quodfaeit, el huic opposilum,id est non facere quod facit;sed sunt quaedam in quibus ila poleslates prsedicentur,ut non sit verum de his dici quoniam et opposilapossuul, ut eliam in his quas prteler rationemaliquam possunl. ut ignis. Namque ignis praeler ralionemaliquam calidus esl, non est enim reddereralionem cur ignis sit ealidus, natura enim est calidus,el cura possit esse calidus, non tamen polestid quod esl opposilum, id esl non potest non calere,sila; secundum igilurirralionabiles quoque poleslalespossunt queedam opposita ;sed idcirco superiorasunl dicla, inquit, quibus monstravimus quoniamignis el quBCunque semper sunl aclu, non possuntopposila, utdoceremus nonomnem polestalem opposilorumesse polentiam, sed alias veras esse hujusmodipotestales quae actu essenl, et unam rem solainpossenl, ab opposilorum vero polestale discederent.Hoc autem non solum in his quse secundum ralionempoteslales dicuntur, sed eliam secundura eam speciemquffi irrationabilis dicitur. Suutenim quaedameorum quae irralionabiles potestales esse dicunlur,quee non solum id quodsunl, verum eiiam opposilapossinl, alia vero unum lanlum possunt. Pellis enimquod esl opposiium ei, scilicel quod est calere ; ergosecundum rationem polestales ipsaa e^dem plurimo- f P"^'"'' '^*"*" '^ °°" '*'*'"' ®' idcirco opposila poruraeliamconlrariorumsunl.Poleslates,inquit,qu*"''*''-"'' vero, cum sit calidus, frigidus essesunt secundum rationem,id est inquibus est aliquanon potest. Et idcirco nulla opposilorum esl illiralio, non unius possibililalis, sed plurimorum sunlpolestas.alque opposilorum, ut possibililas medicinae eslcurare,Quxdam vero potestates iequivoce sunt. Possibilequae quoiiiara seeundum ralionem fil, utcuret enim non simililer dicetur, sed lioc quidem quoniammedicus, et est ralionabilis poleslas medico curandi,verumest,utinactu,utpossibile est ambulare, quoniamnon solum potest curare, sed etiam non curare, etambulat, et omnino possibileest esse,quoniam eslpolesl aliquid plusquam unum, et ipsum quod polesljam aclu, quod dicitur possibile. Illud vero quoniamoppositum esl, id est non curare. Opposilum forsitan aget, utpossibile est ambulare,quoniam fm-si-namquo esl ei quod est curare id quod dicilur non tan ambulabit,et haecquidem in solis mobilibus eslpotestas.lllaverocurare, quae opposila contraria vocantur. AfTirmatioetimmobilibus. In uli-isque vero verumnamque el negalio conlrarielalibus discernunlur. Irralionabilisest dicere, non impossibile est ambulare vel esse, etvero non omnis, sed quemadmodum di-quod ambului jamet agit, el ambulabite est. Sic igilurclum est, ignem non osl possibile calefaeere, et non possibile non est verum de necessario simpliciler diceomnis,inquil, secundum rationem polestas ''^' opposila«''«'"«"' n autem verum est. Quare quoniam partemquoque valel. Irralionabilium vero non omnis hujus universale sequilur, illud quod ex necessiiate est,inodi poleslas esl, ut opposila non valeat : nam curaferrum calere sineratione poleslas sit (noa enim exconsequitur posse esse, sed non omnino.Possibililalis breviler divisio faeienda est, possi-ralione calel, quoniam ralionem non habel),polesteliam non ealere, ignisaulem cum irralionabilis potestassit calefacere non polost et non calefacere.Quare rectediclum est irralionabiles polestales nonomnes non posse conlraria, sed quasdam,ut ignem,qui cum sit calefactibilis, non calefactibilis nonest.Quae aulem sint irralionabilia, quse unam lantumhabeantpoleslalem noneliam oppositam,sicdemonslratdicens, iiec quKcunque alia semper agunt. Ignisenim opposita non polest, sed non solum ignis, sedbile enim duobus dicilur modis. Est enim unum possibilequod cum non sil, esse possit, ul homo eurasedel, non quidem ambulal, sed ambulare polest.Aliud possibile est quod eum sil,esse possibile esl,ut quoniam ignis calet, polest esse calidus, et quoniamhorao sedel, potest sedere. Hujusaulem possibilisduse snnt species, una cum est quidem, polestlamen non esse, ut si quis sedeal, ila quidempotestsedere, ut possit eiiam non sadere. Alia vero ut cumsit, non esse non possit, ut ignis calidus est,sed non