t. II (PL 64)

1147 AN. MANL. SEV. BOETII 1148quaerenda veluli artifici instrumenta qu»dam, qui- A. ''om trabes tnisi enim cecidissenf abiegnas ad terrambus id quod effloiendum estexplicet atqueconformet.Earuratrabes, Argo ilta facla non esset, nec lamen fuil invero omnium quae Tullius statiiit in al-irabibus efficieiidi vis necessaria. At cnm in Aja-tiisterutra divisione causarum.illa quidem qus vi suaexplicant ea quorum causaj sunt,omnia tam per secis navem crispisulcans igneum fulmen injectum est,inflammatur navis necessario.ad efficiendum valentia, quam quaesiti extrinsecusjuvaminis indigentia, in ea Aristotelicae divisioniscausa locabuntur,quae est principium motus.Quanquamde sapientia tali causae non convenit exemplum,sedpotius ad rationem formamquecontendit.Namque sapientia ratione quadam atque forma efficitsapientes.Ejus vero causae quam Tulliusrefert,sine qua non fit aliquid,materia quidem, tempus etlocus,id est, es quo flt, vel in quo fit, quaj su'nt efflcientisubstantia naturce : ut uno intellectu com-Prima quidem causarum divisio,secundum Tullium,fuitin ea quaa efficerent aliquid,etea sinequibusefflci non posset,atque illud quidem quod efficeretjingemina item partitus est.scilicet in id quodadefflciendum aliquid necessariam vim possideret,nequeulliusindigeretextrinsecusadjumenti,etinidquod nisi illis adjuvantibus operari atque efflcerenon posset. Acprimumdeea loquiturcausaquaeeffloiendivim tenet, ejus enim ea pars cui efflciendiprehendantur,vel materiasunt,velmateriaevicesup- g necessitas adest, statim secum conclusionem comiposita;instrumenla vero ei oaus« aunt quas ad flnem tem trahit ; dicta enim cau8a,qus necessario aliquidspeotant, sed non ipsa flnis, quia non flnis instrumentarespioit,sed h^c flnem.Instrumentanamquepropter aliquem flnem parantur.Sed mirum videripotest cur congressionem amoris oausam non intereaenumeravit, quae habent efficiendi vim, sedinter eas posuerit causas,sine quibus efflci non potest,cumtamen agat aliquid atque moveat. Namipsa oongressio atiquid videtur effioere, similisqueest ei caiisffi qu