t. II (PL 64)

1249 DE TRINITATE LIBER. 1250rare sententiara. Quocunque igitur a vobis dejeci A.CAPUT II.ooulos,partia) ignava segnities,partiKi calliduslivorSubstantia divina forma est.ocourrit ; ut contumeliam videatur divinis tractatibusAge igituringrediamuretunufrquodqueutintelligiirrogare, qui talibus hominura monstris uon atqueoapi potest dispiciamus ; nam, sicut optimeagnoscenda Fiaic potius quam procaloanda projecerit.dictumvidetur,eruditi eslfaominisunumquodque utIdcirco stylum brevitate contraho, et exinti-mis sumpta philosophiaedisciplinisnovorum verborumipsum est,ita de eo fldem capere tentare.Nam oumtre3 sint speculativcc partes, naturalis, in motu,in-significationibus velo; ut haec mihi tantum abstraota, av£Tt;^a[p£Toc;,id est inseparabilis; oonsi.vobi3que,si quando ad ea converteritis oculos,coIloquanturderat enim oorporum formas cum materia, quae a; caeteros vero ita submovemus, ul qui corporibus actu separari non possunt,quae corporacapere intelleotu nequiverint, ad ea etiam legenda in motu sunt, ut lerra deorsum, ignis sursumvideantur indigni. Sed ne tantum a nobis quairi fertur,habetque motum forma materis conjunota.oportetquantumhumanaBrationisintuitusad divinitatisMathematiea, sine motu, inabstraota : hceo enimvalet celsaoonscendere : nam caeteris quoqueartibus idem quasi quidam finis est oonstitutus,quoformascorporum speculatur sine materia.ac per hocsine motu ;quae forraae, cum in materia sint.ab eausque potest via rationis aocedere.Neque enim me- n separari non possunt. Theologica, sine motu, absj.-..- •_ .«.-„1 __!._, -_.dioina semper aegris affert salutem,_.j _._,,_ ...:.sed nuUa erit tracta at(|ue separabilis : nara Dei substanlia, etculpa medentis,3i nihil eorum qua fleri oportebat, materiaet motu caret. In naturalibus igitur ratio-omiserit,idemque in caeteris.At quantura hseodifflciliorquaestioest,tam facilioresse debet adveniam.Vobistamenetiamilludinspiciendum est anexbeatiAugustini scriplis semina rationum aliquos in nosvenientia fructus extulerint; ac de proposita qusestionehinc sumamus initium.GAPUT PRIMUM.Sententia cattioUca de Trinitate et unitate Dei.Ghristianaereligionisreverenliampluresusurpanl;sed ea fldes poUet maxime ac solitarie, qua3 cumpropter universalium prascepta regularum, quibusejusdem religionis intelligatur auotoritas ;tumproptereaquod ejus oultusper omnespene raunditerminosemanavit, catholica vel universalis vooatur:cujusha30 de Trinitatis unitate sententia cst.Paler,inquiunt, Deus, Filius Deus,Spiiitus sanctusDeus;igitur Pater, Pilius, Spiritus sanctus unus,non tresDii. Cujus conjunctionis ratio estindifferentia Eosenim differentia comitatur, qui vel augent vel minuunt,utAriani,quigradibu3meritoruraTrinitatemvariantes distrabunt, atque in pluralitatem didu-naliler, in mathematicis disciplinaliter, in divinisintellectualiter versari oportebit, neque diduoi adiraaginatione3,sed potius ipsam inspicere formam,quae vere forma nec imago eat, et quae essejpsumest,et ex qua esse^est ; omne narnque esse ex formaest :statua enim non secuudum £es, quod est materia;sedsecundum formam,quoD in eo insignita est,efflgiesanimalis dioitur,ipsumqueaesnonsecundumterram,quodest ejus materia,sed dicilursecundumaeris figuram. Terra quoque ipsa non secunduminformenmateriam /-a-cx -c-fiv uXtjv dioitur,sed secundurasiccitatera gravitatemque, quae sunt formae.Nihil igitur secundum materiara esse dioitur, sed^ secundum propriam formam.Sed divina substantiasine materia forraa est, atque ideo unum est, etid quod est. Reliqua enim non sunt id quod suntunumquodque enim habet esse suum ex his ex quibusest, id est ex partibus suis ; et est hoc atquehoc, id est partes suae conjunctae, sed non hoc velhoo singulariter : ut cum homo terrenus constetex anima corporeque, corpus et anima est, nonvel corpus vel anima. In parte igitur non est idquod est. Quod vero non estex hoc atque hoc, sedtantum est hoc, illud vere est id quod est ; et estpulcherrimum fortissimumque, quia nullo nititur-Quooiroa hoo vere unum, in' quod est, nequenuUura ineoaliudpraeterquamidquonullusnumeruscunt.Principiumenirapluralitatis,alteritasest;prae-teralterilatem enim nec pluralitas quid sit intelligipotest.Triumnancquererumvelquotlibettumgeneretum speoie,tum numero diversitas constat: quotiesenimidemdioitur,totiesdiversumetiam praedicatur enira subjectum fleri potest:forma enim est.formagIdem vero dicitur tribus modi3:aut genere,utidem D vero subjecta» esse non possunt. Nam quod caete-rae formae subjeotae aocidentibus smt, ut humani-homo quod equus, quia his idem genus,ut animal;vel specie, ut idem Gato quod Gicero. quia eademspecies ul homo ; vel nuraero, ut TuUius et Giceroquia unus est numero. Quare diversum etiam velgenere, vel specie,vel numero dicitur ; sed numerodifferentiam aocidentium varietas facit : nam treshomines neque genere, neque 3pecie,sed suis accidentibusdistant. Nara si vel animo cuncta ab hisaccidentia separemus,tamen locus ounotis diversusest,quem unum flngere nuUo modo possumus:duoenim corpora unum iooum non obtinebunt, qui estacoidens, atque ideo sunt numero plures, quoniamaccidentibus plures flunt.tas,non ita accidentia suscipit eo quodipsa est,sedeo quod materia ei subjecta est. Dum enim maleriasubjeota humanitati susoipit quodlibet aceidensipsahoc suscipere videtur hurnanitas. Formaveroquae est sine raateria, non poterit esse subjecturanec vero inesse materi» ;neque enim esset formased imago. Ex his enim formis quas prster raateriam sunt, istae formae venerunt quae suntin materiaet corpus effloiunt : nam cteteras, quae in corporibussunt abutimur, formas vocantes, dum imaginessunt ; assirailantur eniin formis iis quse nonsunt in materia eonstitutae.Nulla igitur in eodiver-