t. II (PL 64)

1067 AN. MANL. SEV. BOBTII 1068tulit merita. Hebc itaqueomnia cognata sibiesse.et A. >llud dicere, cur qusE affecta sunt in ipso, de quoad se referri invicem, et se velut e regione conspicerenullus ignorat. Nam ut de conjugalis primumloquamur, et justitia ad id quod juslum est, vel idquod jusle fleri potest,spectat,et cum qui justus estporficit.Caetera quoquehabent ad se non raodovocabulicognationem.verum etiam cujusdam naturaecongruentiam, ila tamen ut a se diversa sint.Nequeidem est jiistitia, quod justus. Orane enim quidquidab aliquo inflectitur, ab eo a quo inflectitur est dlversum,eidemque cognatum, a quo eliam probaturinflexum. Genus etiam cognatum esse rei cujus genusest,id est speciei,quam Cicero formam vocavit,dubium non est. Genus enim speciei genus est, etspeciesgeneris species : itaque aJ se invicem refeagituresse dicantur.Etenim in ipso de quo agiturtermino,quatuor locos esse significavit Gicero, id estex toto, ex partibus, ex nota, ex affeotis. Quorumtria quidem superiora manifestum est in eo hosrerede quo agitur terraino. Difflnitio enim cu juslibet reiquodtotum est, in illo ipso est quod diffinit.Partesetiam in ipsoiilo sunt,quod collectione conjungunt.Nota etiam in illo est quod appellatione significataffecta veroextrinsecus positavidentur, quippe qusereferuntur ad id ad quod affeota sunt, ad id de quoagitur quae non referuntur, nisiextrinsecus posilaintelligerentur. Cur igitur ea etiam quae affectasunt, ad id de quo agitnr, inter nos numeravit locos,qui ipsi de quo qujeritur termino cohmrent,runtur,licet idem genus ac species non sint. IUud dicendum est.BQuoniam id quod adha?rere dicitur,sanevidendum est,quoniam quasnosspeciesnuncupamus,eas Gicero formasvocat. Cui quidem, dumnon idem est ei cuiadhnprereprccdicatur. Quae cumdiversa sint.cognatione tamenquaedam intelligunturesseconjuncta,velutiquod dicit intelligam, concedam libenter quibus vo-nonidomestdiffinitioquodluerit uli nominibus , mihi vero non idem concedipotest. Nam qui explanationis lucem professus est,in his verbis debet quai sunt in usn posita versari.Idautemquodsupponiturgeneriutspecies,quamforn.apotiusnuncupetur.ususobtinuit.Jamverosimilenisisimili simileessenonpntest,etquoddiffert nisiadissimilidiflferrenon potest.Gontrariaetiam contrariisinteIligunturessecontraria,conjunctaetiamconjunctisadhaerescunt.Etquoe sunt antecedentia,aliquidquod polest consequi antecedunt.Id etiam quod estconsequensillud quod antecessit insequitur. Omneetiamrepugnansrepugnanti sibimetintelligiturini- Qmicum.CausaetiamefTectussuicausaest.Quodenimquasviscausaefficit,ejusreiquamefficitcausaest;effectusquoque caus» alicujus efTectus est. Gomparatiovero majorum minora respicit, minorum veromajora, parium paria, atque in omnibus eanaturaipsa res quie diffinitione describitur.Si enim diffinitioclarius efficit id quod diffinit, nihil vero ipsum e8ese[F.esse]clariusquamestefficerepotest,manif'estuniestidquoddiffinituradiffinitioneessediversum.Sed idcirco hsrere diffinitionem in eo quod diffiniturdicimus,quia est ei cognata atque conjuncta,quippe quae dum ejus proprietatem significet, abejussubslantianon recedit. Partes etiam acnotje diversasunt ab eo quodvel copulant, vel designant.Sed quia illae propositum terminum jungunt,iIIaBsignificanl,habentes aliquam cum proposito terminocognationem,in ipso de quo agitur haerere perhibentur.Itaetiamin affectis,licet exlrinsecus sint, nequeenim idem sunt quod ea sunt ad qus intelligunturaffecta,necessariotamen,quiaaliquarn cognationemcum his habere considerantur, in ipsis harere dicunturad quae ad effecta sunt. Qui vero eorum naturalisordo sit, vel qu« diilerentia, vel sit alia,esse deprehenditur, ut cum perse res qu»dam sintlocorum parlitio, licet in topicis differentiis opportuniusexpediendiim sit, lamen cum exempla Cice-diversae ab his adquse referuntur, afTectatamenessedum comparantur, appareant; diversa vero esseronis qus in his explioandis attulit exposuero,abhisquae referantur, illa res approbat, quoniamsubjungam.nihil ad se ipsum referri potest. Quaa cum ita sint,jureaffectasunt nuncupata. Quaeomniaejuslociqui Conjugata dicuntur,quse sunl exverbis generis ejusdem.ex affeclis ducitur, species vel formaB sunt, ipsoEiusdem autem generis verba sunl qum orla abetiam testante Cicerone, qui ait : Seil hoc genus inplurespartesdistributum est.Cumenimgenusdixit,uno varie commulaniur, ul sapiens, sapienter, sapientia;hxc verborum conjugatio su^uYta dicitur,ex quaquasscindit agenere species esse signavit.Praeterea D '^"i"*'"'"'' ^«' orgumentum :Si compascms ager est,omnia bsc et nomen generis suscipiunt et diffini- ^^^ ^** compascere.tionem.Affeota enim sunt ad aliquid, quae ad id adquod affecta sunt,referri queunt ; conjugata vero etgenus, et forma, et caetera, ad ea semper ad quaesuntaffecta,referuntur.Sed,utin superioribus locisdictum esl, qui inipso de quo agitur heerebant, idest ex toto,ex partibus,ex nota,utex toto eointelligaturtermino qui fuisset in quaestione propositus,itemque exejus partibus atque exejusnota. Eodemmodo etiam in iis quae affecta sunt dicemus ad eumterminum affecta considerari,qui subjecti vel praedicatiloco positus continet quaestionem.Superest nunoDiffinitio conjugatorum a Cicerone prolata talisest. Conjugata dicuntur quae suntexverbis generisejusdem,id est quae abuno verbovariis inflectunturmodis.Ex eodem quippe genere verbasunt, justitia,justus, juste,justum,et quaecunque aliain diversaspossunt vocabulorum species inflecti. Quaecunqueenim ab uno quolibet orta varie commutantur,ha8ca Graecis quidem au^uyia dicunlur, apud Latinosvero conjugata .'nam quod Grasciuu^uYia dicunt,nosconjugationem appellamus. Hasc autem sunt,utsapiena,sapienter, sapientia,et quaecunque in varias