t. II (PL 64)

759 AN. MANL. SEV. BOSTIIper hoc illud oognoscetur, sed, non hoc per illud.Ancontingit unius pluresesse causas?et namquesiest idemde pluribusprimispr»dicari primo,sit a inb primo e-^iistens, et in c aiio primo, et hoo sit in d,hoc vero sii in e, erit itaque a in rf et in e, causaautem quod a sit in dquidem 6,in e autem cjquarocum causa sit.necesse est rem oranem esse,sed rescum sit, non necesse estesseorane quodcunque sitcausa, sed causam quidem necesseest esse,nontamenomnem.An si semper uuiversale propositum,et causa totum quiddam est,etcujus est causa universalo?utfoliofluere intoio quodamdeterminatumest, et species ipsius sint. Universaliter igitur autplantis,aut hujusmodi plantis,quare et medium »-logiam habere latera etsequales angulos,in coloribusautem unumsensura esse,autaliquid aliud bujusmoiii,quaeautein secundura analogiam sunt eadem,etmediumhabentsecundum analogiam.Habetautem sic consequi causa ad invicem, et cujus estcausaietcuiestoausaunuTiquodque quidemaccipienti.etcujusestcausainplusesljUtquatuoraiqualesquisuntextra.in plus sunt quam triangulus,aut quadrangulus,inomnibus autem ut in eequalibus est,quaecunque pnim,quator aequales qui sunt extra,etmedium similiterest.Estautem medium ratioprimiextremi.exquoomnessiiientinaperdefinitionemfiuntutfoliofluereslmilitersequiturviti,f!texcellit,etflcuietexcellit.sed nonomnia,sed a3qu.ilia3unt;si veroacciniasprinium medium, ratioQuendi foliisest, eritenim priraum quidem in altera, medium, quoniamhujusmodi sunt omnia,delnde hujus mediura,quoniarasuccusdensatar,auf;quiddamaliudhuju3modi.QuidTntP!ncstfolioflupre?densariin conlaolu seminissMCOum.Infigurisaulem sicassignabitqucerentibusconseoutionemcausae,etcujusestcausa,sitf«quiderain b omni, b autem in unoquoque eorura quaesunt d.in plus autem, b igituruniversale utique ipsisinerit d ;hoc autera dico universale, quod nonA. convertitur, primum aulem universale, cui unumquodquequidem non convertitur, omnia autemconvertuntur, et non exoedunt, ipsis digitur causa ipsius a est b. Oportet itaque ain plus quam b extendi; si vero non, quid magiscausa erit hoc illius? Si igiturin omnibus e est a,erunt aliquld illa unura omnia aliudquam b.Si enimnon, quomodo erit dicere quoniam in quo est e sita, omni ?in quo autem a non omni sit? e? propterquid enim non eritcausa aliqua ut a sit in omnibusd? sed nunquid et quae sunt «erunt aliquod unum'?considerareoportethoo,et site.contingitigitur ejusdemplures causas esse, sed non eisdem specie. Utlongae vitae quadrupedia,non habere choleram causaquale oportet esse in his etcujus est causa,et eionverti,est, volatilia autem, sicca esse autaltera aliqua, siut propler quid arbores folio fluunt, si ergo g autem in aiomum non statim veniunt,et non solumpropterdensitatemhumidi,3ivefoliofluitarbor,oportetesseunum medium, sed plura, et cau?8e plures sunt.densitatem, sive densitas est non in quali-Utrura autem causa mediorum,quod ad universalebet, sed in arbore, est folio fluere. Utrum autem primura est, aut quod ad singulare singularibus ?contingat non eamdem essecausam ejusdem in omnibus,Manifestum igiturest ea esse, quae proxima unicuiquecuicausaeE=t,primumenimsubsed alteram, an non? an siquidem per se de-monstretur,autnonsecundumsignum autaccidens?non potest esse, Ratio enim extremi, medium ; siuniversaliesmonstretur,autnonsecundumsignumse,ha30 est causa,ut in rf,sit quod est a,causaestc,in d quidem igitur essea,oausa estc,in c autem b,invero non sic contingit, est autem et cujus causaet hoc autem, eadem est. De syllogismo igitur, et decui, considerare secundum accidens, non tamen videnturpropositaesse.Si autemnon,similiter se habebitmedium,siquidem sunt 8equivoca,8equivooumraedium est,si vero sicut in genere,similiter se habebit,demonstratione, quidque unumquoqueest, et quomodofit,manifestum est,simul aulem et descientiademonstrativa, idem enim est.CAPUT XVIIl.ut propter quid commutabiliter, analogum,Quomodo principia cognoscanliir,et quis principiorumsit habitus.aliti enimest causa innumeris,etin lineis,et eademquidem inquantum lineae, alia,inquantum autem hahensaugmentum huju8modi,eadem,sicin omnibus. est cognoscens habitus, hinc est manifestum,dubi-p De principiis autem qualiter flunt cognita.etquisSimilem autem esse colorem colori.etfiguram figurae,aliamesse causara aIii,fequivocum enim estsimilein his.hic quidemest forlassissecundum anatantibusprimum.Quod quideni igiturnon contingitscireperdemonstrationera,noncognoscenteraprimaprinoipiaimmediata, dictum est prius, imraediatorumautem cognitionem utrum eadem est, an noneadera,dubitabit utique aliquis.Et utrumsoientiainutroque e3t,an non,an hujus quidem scientia.illiusautemalterum aliquodgenus sit. Et utrum cura noninsint habitus, flant, an cum insint, lateanl. Siquidamigitur habemus ipsos,inconveniens est,contingitenimcertiores habere oognitiones domonstratione,et latere,si autem accipiamus non habentesprius,qualiterutiqueoognosoaraus,et addiscamusexnon praeexistenti cognitione ? impossibile enim est,sicutia demonstrationediximus. Manifestum igiturD estquoniamnequo haberepossibile est{nequeignorantibus)otnequononhabentibus habitum fieri.Necesseestitaquehaberequamdaraquidempotentiam,non hujusmodi autem habere qufe est his honor.ibiliorseoundura certitudinem. Videtur autem haecoranibusinesseanimalibus,l:abent enim oonnaturalempotentiam j jdii;ativam,quam vocant sensura.Cum insit autemsensus.iniisquidem animaliumfltmansiosensibili3,inaIiisaulem non rit,inquibuscunqueigilurnonfit.aut omnino,aut circa qus nonflt,nec estin hiscognitioextra qnod sentlunr,in quibusauteminest senlientibus babere unum quiddam inanimamultisquidemfaotishujusmodijamdifferentia