t. II (PL 64)

445 IN LIBRUM DE INTERPRETATIONE EDITIO SECUNDA. 446verbi gratia, animal gressibile bipes.et haeo ratio A unum subjectum, id hominem monslrat. Si ergoest humanae, substantias ergo haec ratio nisi eiest,auterit.aut fuit,aut quodlibet verbum (sicutsupradictum est) apponatur, enuntiatio non fit, nequeenimveruranequefalsum est. Sienimdicamtantumanimal gressibile bipes,nulla mo verilas mendaciumveconsequitur. Sin autem dixeroanimalgressibilebipes est,vel nonest^affirmatio moxnegatioqueconficitur,quasenuntiationesossequisdubitet?Sed cum de simplicibusenuntiationibus loqueretur,ait, hominis rationem, idest difflnilionemnon esseenuntiationem,nisi ei,aut est,aut erit,aut hujusmodialiquid apponatur, approbans scilicet unamesse, et nonmultiplicem orationem difflnitionis humanae,cui siest,aut erit,aut fuit adderetur, enuncontinueproferatur.et non divise.una est oratio,etquiacontinuedicitur,etquiauiiiusreisubstantiammonstrat. Sin vero dividat, et orationem unamremsignificantemproferendiintermissionedistribuatmultiplex fit oratio,ut si dioatanimal.gressibile bipes,unamrem mihi totamonstratoratio,et continuedicta est. Sinvero dicatanimal etrursus gressibile,et subintermissionerepetatbipes.multiplexeritdistributaintermissione oratio.Est rursusadversum idqusstio, et quishoc nonjure culpet,posse eam quaeunaestorationemintermissioneproferendifierimultiplicem,cum continuatio proferendi non facereunam,qu8Bessetmultiplexper naturam. Sicut enimin illis qucB multiplioes suntnaturaliter,non potesttiationem simplicem faceret.Gur vero una sit talis ti continuatio proferendi,unam faccre orationem, sicoratio causa quasritur^neque enim ex solis duobusterminis constat,id quod dioimusaoimalgressibilebipes, et qua3 nominat, plura sunt, quare ipse sibiinstitit, et de sua propositione rationem qufesivitquam nunc dicere supersedit ; ait enim : Quare autemunum quiddamestet non miilta,animalgressibilebipes,neque enim in eo quod dicuntur propinque,unumerit. Est autem alterius hoc tractarenegotii.Hoc scilicet qusrens tanquam si ita ipse expersona suadiceret,de simplicibus enuntiationibusomnibus ipseloquebar,dequehisproposuit easpraeterverbura esse non posse,et ad hanc rem probandamexemplumsumpsidiffinitionemho!ninis,cuinisiest,aut erit, aut fuit apponetur, enuntiationemnonfleri— ,dixi, quasi _^ una et non multiplex ..,— j^.„,^ esset ., oratio,, —quoque nondebet quae est unan!ituraliteroratio,idcircoquod de uno subjectodicatur, fieri multiplexNamcumper intermissionem. Sedhoc itasolvitur.animaldicimus.et sub inlermissionerursusgressibile,eodemquemodoiterumbijies,nonhsecita dicimus,tanquamsiinunumcunctaconjunctasint.Quocircaquoniam est quidem animal,rursusgressibileest, rursus bipes, quoniam plura sunt,et pluraliterdicta.id est distributa,non videntur ad unum subjectumdistributa posse praedicari, sicut cum dicoSocrales, philosophus, simus, calvus, senex, haecomnia non estsimplex oratio, necsicontinueproferatur,quodad unamsubstantiam nontendunt,accidnntiaenim sunt, et exlrinsecus veniunt. Probaturutem „ neque eas orationes, quaeper divisionem di-.j ,-i 1unam substantiamea per quam dioitur animal gressibilebipes, dequa ^ cuntur, neque eas quaenon adfleri possit simplex enuntiatio.Curautem essetuna tendunt,unasesse, hocmodo.- Si dicatquis animal,oratio, animal gressibile bipes,alterius, inquit, est et rursus gressibile, et iterum bipes non unumesthoc tractare negotii, cum de rebus,non depropositionibusinspiciendumest.Namnonidioircounaora-vero dixero,animal gressibile bipes continue, etanimal, nec unum gressibile,nec unum bipes. Siapro-tio est, quia continue dicitur,et conjuncte sibimet, pinque, unum est, quod tria ista junota significantjidestanimal gressibile bipes ;hoc enimsiitaesset,possemuset hanc orationem quae tam multa significat,unam dicere,si continue proferatur,ut est Sooratesphilosophus simus,calvus,senex. Ergo quemadmodumhomo. Gonvertamus nunc animum ad easquaepluraquidemsignificant,sedoonlinueproferuntur,utcumdico Socrates philosophusoalvus senex,videtur quasiquaedamSocratis esse diffinitio,philo-hujusmodi oratio sit multiplex, et non una, sophuscalvus senex,sed non necesse est,si hujus-posterius dicemus ; ergo nuncmanifestum sithanc raodi ratio Sooratisfuit,om.nemquicunque philosophusestsenexcalvus.etiaraSooratemesse.orationem qua» dicit Socrates philosophus simus,Inmultiscalvus,senex,non esse unam, sed multiplicem. Si crgo continuatio ista valet aooidere. Quociroa, nonunumsigniflcat,quanquamcontinueproferatur.Ergoergo propinquitas proferendi ipsa continuationeunam fnceret orationem, possethaec quoque una D si ex oranibusunumquidemsigniflcetur,et oontinueesse oratio, quae manifeste non una esse docebitur.Quare non idoirco erit una oratio ea quajdicit,animal gressibile bipes, quod continue etpropinque profertur. Qus autem causa sit utuna sit,ipse dicere dislulit,sed in iibris ejus operisquod Met(x TO(t(>uCTixainscribitur,expedivit. Theophrastusautem de affirmatione et negationesicdocuit,dilflnitionem unam semper esse orationem,eamqueoporterecontinuitim proferri ; illaenimunaoratioessedicitur.qureuniussubstantiaedesignativaest. Difflnitio autem,ut verbigratiahominis animalgressibile bipes,una est oratio per hoc, quoniamprolCTalur,una est oratio, utpartes qusedam rei deflnitassintea quae in difflnitioneponuntur,nonjaccidentia.Et proficitquidemaliquid continuoprolatioad perfioiendam unam orationem,sedipsasola nonsufficit.nisi unum quodquesubjeotumsit:atqueideodixit Aristoteles,animalgressibilebipes,nun idcircoesse unam orationera,quodpropinquedicatur, namnequesufflcitadoonstituendaraunamorationempropinquitasproferendi,nihilqueprohiberetquaenaturaliteressentmultiplices,eas continue etpropinqueproIatasunasvideri,sedtiujusmodirRirationemAristoteiesponeredistulit.Sensusergo hujusmodiesl: