t. II (PL 64)

619 AN. MANL. SEY. BOETII 620id estspeciem.id est in quod est univGrsale,id est A.genus sequitur illud quod ex necessilate est, quodscilicet speoiesestpossibilitatis.sequitur posseesse,id est possibilitas, sed non,inquif,omn9. Nam illapossibilitasquaeinactupraedicaturetrelinqueresubjectunipotest,non sequitur necessitalem,sed eatanlumquaecum in actusit neque ex potestateinaclumTertitur,neque poterit subjectum relinquere.Atquehaec quidem quas Aristoteles dixit hujusmodisunt.Quae vero nos distulimus,ut dooeremus immobiliaesse divina. Mobilia vero sola corpora vocari brevissimedemonstrandum est. Sex motus species essemanifestuia est, sicut in Praedicamentorum libroAristoteles digessit, quanquam hoc in Physicis permutaveritjSednunc ita ponamus tanquam si omninosex sint.Si seoundum nuUam motus speciem moveridivinaatqueincorporalia ratio declaraverit, ordineconvinciturnonmoveridivina. Ergo quae nequegenerantur,nequecorrumpuntur, neque crescent.nequeminuuntur,neque de loco in locum transeunt,quippequajplenitudinenaturaesuKubiquetotasunt,necdeDeoaliquidintelligi fasest, necrursusaliquibuspassionibuspermutantur.QuodsisecuQdumnullumhorummotuumdivinarumrerum permutabilisest natura, manifestum est ea omnino non esse mobiliaatquesex niotus hos solis corporibus evenire.Atquehaecquidemde plurimis quaedeeare possuntlatus est. Nunc hoc permutandum videtur. Dicitenim fortasse hoc esse rectius ut magis propositionumconsequentiaanecessariisinchoetur.Estautemtotus sensushujusmodi.Quoniam,inquit,necessariasempiterna sunt, quae autem sempiterna sunt,omniumaliorumqu» sempiterna nonsuntprinoipiumsunt, necesse est ut id quod necessarium estoaeteris omnibus prius esse videatur; ergo consequentiaeeodera modo faoiendae sunt, ut primumquidem necessitas, post vero possibilitas etc«tera proponantur, sintque consequentia hocmodo :Necesse esse.Non necesse esse.Non possibile non esse. Possibile non esse.Videsne igitur ut primo quidera neoesse esse et nonnecesse essepropositum sit ? socundo veru loco adnecessitatiscaHeraconsensutnconsequentiamquerelalasint.Hocestergoquoddixit fortasseprincipiumquoddam esse omnium velesse vel nonesse,idquodesset necessarium, ut a necessario speculandarumpropositionumprinoipiumsumeretur^quodessealia-T. rum propositionum vel non esse secundum consequentiamconsensumconstitueret, etquoniampriuspositum est necesse esse,huic consentit ea quae dicil,non possibile non esse. Istius ergo propositionisquae dicit, non esse possibile ut non sit, quaescilicet non esse denuntiat (tollit enim possibilequod nondum est) principium est necessitas, cuisine ulla di'bitatione consentit; et rursus quoniamei quae dicit, non necesse esse, consentit ea queedicit, possibile esse non esse, hujus propositionisquae aliquid esse constituit.id est possibile, principiumest ea propositio quae dieit, non necesse esse.dici rntionibus atque argumentis libasse sufficiat.Nunc quoniaa.Aristolelesconsentirenecessariopossibilitateccnonomnemdocuit,et quae ei conveniretexpressit, rursas de ipsorum consequentia etquidErgosiveaflirmativenecessitas proponatur sive negative,videturquoddamprincipiumessecaBterorLim,et caetera velut his, id est necessariisconsentientiajudicari oportere. Et hoc est quod ait:Et alia ut hoprimoet quid posterius poni debeat, memoriler G rum consequentiaconsiderare oportet.Cur autem illudsubjicit dicenseveniat,consequenterostendit dicens : QuoniamEl est quidem fortasseprinciphim quodnecessarium eaqu33necessariasuntactusunt,ut frequentersupraest,et quod non necessarium est, omnium, vel esse monstratum est, ea vero quae necessariasunt,sempiternavel non esse. Et alia ut liorum conseguenlta considerareoportet. Manifestum est autem vx his quse dicta sunt,qua3verosempiternasunt, priorasunthisquorumsunthujasmodipotestatesquKinactunondurasunt, quoniam quod ex necessilate est, secundum sunt; manifestumestquoniametquffiactusunt,et exactum est. Quare si priora sunt sempiterna, et quse potestateadactumnonveniunt,priorasunt.Seddeeoactu sunt, poteslate priora sunt, et hxc qux sine potestaleactu loquimur qui ex potestate ad actum non venit,sunt, aclu sunl, ut primse substantias. Alia sed semper actu propriie naturae constitutioneper-vero su7jt actu cum possibililate, quae natura quidempriora sunt, lempore vero posleriora. Alia vero nunquamsunt aciu,sed polestate solum.Postquam de possibilis et necessarii consequentiaquid videretur exposuit.hsc ad emendationemquodammodosuperiorisordinisapponit.Etquoniammansit, ut cum ignis calet vel sol movetur et ceeterahujusmodi,ita sunt ut actum nunquamreliquerint,neque ab his actus abfuerit aliquando, neque ex potestateadhuncvenerintaotum.Quoniamergohujusmodifuerunt ut semper essent, qus autem sempersunt,eaomnibus sunt priora, erunt etiam potestatej)superius a possibili inchoans, csteras omnes propositionesad possibile et contingens, et ad eorumsecundum propriam naturam priora;sed quaepriorasunt, semper sempiternasunt, et rursus eadem necessariaconsensum reduxit,nunc hoo rationabiliter mutat,sunt actu, et necesse est ut ea qus actuut non potius a possibilitate inchoandum sit, sed a sunt his quffi sunt potestate priora sint.Post haec fitnecessitate. Nam si quis advertat diligentius superioremrerum divisio ab Aristotele hoe modo ; Rerum aliaedesoriptionem,primo positum est possibileet contingens, el ad eamdem cunctorum sensusre-sunt actu semper qu