t. II (PL 64)

1185 DE DIFFERENTIIS TOPICIS. UB. II. 1186facere fidem possunt, ut ipsis nihil nolius queat in-totele transtulimus, demonstratum est. Quocirca A. conclusio. Ac sicut locus in se corporis continetsatis est de syllogismo disserere,quasi principaliet quantitatem, ita ha; propositiones quae sunt maxiniK,caRteras argumentationis species contiuente. Res-intra seomnemvim posteriorum atque ipsiusconclusionis consequentiam lenent, et uno quidemmodo locus,id estargumenti sedes dicitur maxima,tat nunc quidsit locus aperire. Locus namque est(ut M. Tullio placct) sedes argumenti.Cujus diffinitionisquaesitvis.paucis absolvam.Argumenti enimsedes partim propositio maxima intelligi potest,partim maximaB propositionis differenti:i. Nam cumsint aliae propositiones qua cum per se nots siot,tumnihil ulteriush;ibeant quodemonstrentur,atquehae maxims et priuoipales vooentur, sintque alisquarurafldem primae ac maximae suppleantpropositiones,necesse estutomnium quae dubitantur, illceantiquissiraamteneant probationem, quae ita aliisprincipalisque propositio fldem caeteris subrainistrans.Alioveromodolocivocanturmaximarumdifferentiffipropositionura,qua3 scilicet ab his ducunturterminis qui in quasstione sunt constituti.de quibusdeinceps disserendum est. Cum enim sint phirimaepropositiones quaa maxicnae vocantur, haeque sintinter se dissimiles, quibuscunque differentiis interse discrepant, eas omnes locos vocamus. Nam siipsiB propositiones maximae argumentorum locisunt,et differentiasearum argumentorum locos esseveniri.Nam si argumentum est quodrei dubiaefaoit „ necesse est. Nam uniuscujusque sulistantia exfldem,idquenotiusac probabiliusesseoportet quamillud est quod probatur, necesse est ut argumentisomnibus illa raaxima flJem tribuant,quce ita per senota sunt, ut aliena probatione non egeant. Sedhujusmodi propositio aliijuoties quidem intraambitumargumenti continetur, aliquoties vero extrapositaargumenti viressuppletac perficit.E.'iemplumquidem estejus argumeati,quod maxiinam propositionemtenet hujusmodi. Si enim quaestio an meiiussit regnum consulatu,ila igitur .•dicemus Regnumdiuturnius estquam consulatus,cum utrumquepropriis differentiis constat,ut hominis ex ralionalitate,quse ejus est differentia. Et hi loci qui suntdifferentiaepropositionum,ipsispropositionibusuniversalioresexistunt, velut universalior est rationalitashomine. Atque ideo pauciores esse deprehendunturhi loci qui in differentiis positi sunt,quam propositiones ipsae quarum suntdifferentiae.Omnja enim quae universaliora sunt,pauciora semperesse contingit. Et ideo faciie sub scientiaracadere possunt,quorum tam multus numerus nonest, ut cito a memoria discentis elabantur. Qiiaevero sunt hae differenliee melius divisione produc.untur.In prcedicativis autem qusestionibus unusquidem subjectustern)inu3dicitur,aliuspra3dicatus.sit bonum ; at vero quod diuturnius esl bonum eoquod est parvi temporis melius est ; regnum igiturmelius est quam consulatus. Iluicigiturargumentationimaxima propositio,id cstlocus insertus est, Nil quippe in praedicativis quaestionibus aliud quaaillascilicet, diuturniora bona sunt melioris meriti *-' ritur nisi an subjecto prasdicatus inhsreat. Quodquam ea quae parvi sunt temporis. Hoc enim ita si inesse constiterit^qnaeritur itane insit, ut genus,notum est,ut extrinsecus probatione non egeat. aut accidens, aut ut proprium, aut ut diffinitio.et ipsum aliis possit esse probatio. Atque ideo haec Nam si ostenditur non inesse, de quastione nihilpropositio totam continet probationem,et cum indenascitur argumentum,recte Iocus,id estargumentisedes vocatur. l)t vcro extra posita propositio maximavires afferat argumento, tale sit exemplum.Sit propositum demonstrare quoniam invidus sapiensnon est. Invidus est qui alienis affligiturbonis ; sapieris autem bonis noa affligitur alienis; invidus igitur sapiens non est. In hac igiturargumentatione propositio quidem maxima non videturiaclusa,sedargumentationi vires ipsamaximarelinquitur. Nam quod non inest, omnino nec utaccidens, nec ut difflnilio, nec ut genus, nec utproprium inesse potest. Quod si ine.=ise constiterit,restat qucBstio, quisnam modus sit de quatuor inhcerendi.Solum vero inesse ad accidens maximepertinet, nam cum neque ut genus, neque ut difflnitio,neque utproprium inest,sed inest tamen, utaccidens inesse necesse est.Quae oum ita sint,eorumlocorum quos in maximarum propositionum differentiaconstituiraus faoienda divisio est.Per singulasubministrat. Est enim huic syllogismo fides ex ea vero quaeque currentibus manifestius appHrebitpropositioneperquamcognoscimus,quorumdiversa D exemplo, quod maximae propositiones a suisdiffeetdifflnitio,ipsa quoque diversa esse. Est autem in rentiis distent. Etenira quaestiones, argumenta,diffinitione invidi, alienis bonis tabescere, quod propositiones maximas ac principaIes,locos,earumquedifferenlias,per unumquodque dabimus exem-quoniam non venit in sapientem, idcirco sapiensab invido sejungitur. Est igitur uno quidera modo plum. Omnes igitur loci, id est maximarum differentieepropositionum, aut ab his ducantur locus (ut dictum est) maxima et universalis, etnecesseprincipalis, et indemonstrabilis, atque per se notapropositio, quae in argumentalionibus, vel interipsas propositiones, vel extrinsecus posita, vim tamenargumentis et propositionibus subministrat. Ideoet universales et maximae propositiones loci suntdictae, quoniam ipsae sunt quae continent CcBteraspropositiones, el per eas fit consequens et rataest terminis qui in quaestione sunt poaiti,pr8edicatoscilicetatque subjecto,aut extrinsecus assumantur,aut horum medii qui inter utrosque versantur.Eorum vero locorum qui ab hisducuntur terminigde quibus in quaeslione dubilatur, duplex estmodus : unus quidem ab eorum substantia, altervero ab his quae substantiam eorum consequuntur.