t. II (PL 64)

POSTERIORUM ANALYTiCORUM ARISTOTELIS INTERPRETATIO. 742quodenirasemperest,etubique,universalesdicimus A. per oommunia. Amplius, prinoipia non multo miesse;quoniam igitur demonstrationes universalea oora suntoonolusionibusjprinoipiaenimpropositionessunt, haeo auteoa non estsentire, manilestum estsunt, propositiones autemassumptitermini,autquod neque soire per sensum est. Sed manifestum immissi termini sunt. Adhucconclusiones suntinflnitae,quoniam si esset sentire triangulum, quod duobustermini autem finiti. Amplius,prinoipia haecrectis haberet aequales angulos, quasreremus utiquedemonstrationem,etnon,sicut quidamfatentur.sci-quidem ex neoessitate, illa oontingentia. Sic igiturconsiderantibusimpossibiieest eademprincipiaesse,remus.Sentire enim necesse est singuiariter, scientiaautemest in cognoscendo universale. Unde et sisupcrlunamessemus,6tvideremusobjeotamterraD,non utique sciremus causam defectus, sentiremusenim quoniam defioeret,sed non propter quid omnino,nonenim universalis,sensus.Sed ex considerarehoc multoties acoidere universale venantes,demon-aliaratio est.Manifestumigitur estquodirapossibilesit sentiendo scire aliud demonstratorum,nisi aliquisdical sentire,scienliam habere per demonstrationem.Sunttamen quaedam reducta ad sensus defeotumin propositis, quaedam enim si videremus,nonutiquequaereremusSed nontanquamsoientesinvidendo, sed tanquam habentes universale ex eoquod videmus, ut si vitrum foratum videremus, etlumen pertransiens, manifestum utique erit et propterquid illuminat,propter id quod videremus quidemseorsum in unoquoque,intelligereautem simulest, quoniam in omnibus sic est.CAPDT XXV.Non omnium. syUogismorum eademprincipiaessejiosseEadem autemesse prinoipia omnium syllogisniorumimpossibile est, primum. quidem logice speoulantibus,hi enim veri sunl syllogismi, alii autemfalsi. Et si enim sit verum ex falsis syllogizare, sedsemel hoc fit,ut si a dec verum sit, medium autemb falsum; neque enim a in b, neque bin c ; sed siharummediaaccipianturpropositionum.falsaeerunt,ex eo quod omnis cimclusio falsa ex falsis est, veraautem ex veris, altera autem sunt vera et falsa. Posteaneque falsa ex eidem sunt, estenim falsa adinvicem,et contraria, etimpossibilia simul esse, utjustitiam esse injustitiam, aut timorem au."iaciam,aut hominem equum aut bovem, aut aequale,majusaut finita, cum infinitcE sunt conclusiones. Si veroaliter quodammodo dicat quis, quod hac quidemgeomelricE, illa vero numerorum,illa autem medicino3,quidutiqueerit aiiud quod dioitur, nisi quodsuntprincipiasoientiarum diversa?sedeaderadioerederisio est, quoniam eadem eisdem eadem erunt,omni namquesio flunt eadem.. At vero neque quodstrationem habemus, ex singularibusenim pluribus est ex omnibus demonstrare quodlibet,est quaerereuniversalemanifestum est.Uuniversaleautemhonorabile,quoniamostendit causara : quare dehujuspiensest.Neque enim in manifeslisdootrinis hoo (it,P omnium esse eadem principia, multum enim insimodiuniversalis honorabilior est sensibus et cognitionequorumcunque altera causa est, sed de primis enim propositiones suntprincipia,altereautemneque in resolutione hoc est possibile, immediatsconclusiofit accepta propositione immediata.Si auteradicat aliquisprimasimmediatas propositioneseademesse prinoipia, una in unoquoque genere est.Si veronequeex omnibus ut opus estdemonstrari contingitquodlibet,neque sic ex altero tanquara erunt uniuscujusquesoientiae altera, relinquiturquod proximasint principia omnium, et ex his quidem haec, exillis autemilla. Manifestum autem et hoc est, quoniamnoncontingit.monstratumestenimquodalteraprincipia genere sunt differentium genere. Principiaenim duplicia sunt, es quibus et circa quod.ex quibusquidem igitur,oomraunia sunt, quffi autem suntG circa quod, propriasunt, ut nuraerus, magnitudo.CAPUTXXVI.Quodscientia et scibile ab opinatione ef opinabilidiscrepent.Scibile autem et scientia differunt ab opinabili etopinione, quoniara scientiauniversalis et pernecessariaest, necessariura autem non contingil aliter sehabere. Sunt autem queedam vera, qu» contingitaliter se habere, manifestura est igitur quod circahcec scientia non est, essent enim utique impossibiliaaliter se habere. At vero neque intelleotus,dico enim intellectum prinoipium esse soientiae, nequesoientiaindemonstrabilis, hffic autem est acceptioimmediats propositionis,verus enim esl intellectus.etsoientia,et opinio,et quid per hso dicitur.et minus. Ex oppositis autem sio est, neque enim Q Quare relinquitur opinionem esse oirca verum quiveroruraeadem principia omnium sunt,altera enim dem, aut falsum, contingens autemest et aliter semultorum genere principia sunt, et neque conveniunt,habere. Hoc autem est acceptio immediatffi propositionis,ut unitates punctisnon conveniunt, hx enimnon habent positionem. IUa autem habent. Necesseautera est autin mediaoonvenire, autin sursum.autdeorsum, aut hos interius habere, illos autera exteriusterminorum.Sedneque oom.munium prinoipiorumetnon neoessarias. Certum autem estsic ap-parentibus, opinio ei inoertum est,et natura hujusmodiest. Adhuc autem nuUus arbitratur opinari,oum opinetur impossibile aliterse habere,sed scire,sed quando esse quidem sio, sed tamenaliter, nihilpossunt ex aliqua ex quibus omnia demon-prohibet et tunc opinari, tanquam hujusmodi quiparentibus,strabuntur,dicoautemcommunia,utomneafQrmare demopinionera esse, necessariam autem scientiam.aut negare, genera enim eorum quae sunt, altera Quomodo estigiturnon idem opinari, et scire ? etsunt, etalia quidem in quantitatibus, alia vero inqualitatibus suntsolum cum quibus demonstranturquare non erit opinio soientia, si quis posueritomnequod scit contingereopinari ? consequilurenimhic