t. II (PL 64)

465 IN LIBRUM DH INTERPRKTATJONE EDITIO SECDNDA.de eoquod estesseproponitur,ut Plato philosophus A in affimatione et negationeest ; aut enim universalemrem universaliterprffldicataffirmative,utomniaest,hscenim propositio Platoniphilosophiam inesseconstituit, aut de eo quod est, non inesse, ut Plato homo anima!est,aut universalem rem particulariterphilosophus non est; heec enim a Platone philosophiamdividens,eidem philosophiamnoninesseproponit.Ergo quoniam necesse est, aut aliquid alicuiinesse dicere, aut aliquid alioui non inesse, illudquoquenecesseest ut intelligamuscuiinessealiquiddicimus,aut universale esse, ut cum dicimushomoalbus est, albedinemuniversali reiinesse monstramuSjidesthomini,autcerteparticulareac singulare,ut si quis dicat,Socrates albus est,albedinem enimSocrati singularisubstanticeetproprietati incommu-dictionem idonea reperitur. Sin vero lale aliquidsubjectura sit de quo aliquid prsdicetur quod situniversale,et in pluribus(ut ipseait)natum sitprae-(iicari, non est simplex oppositio coatradictionis.Sunt enim earum propositionum qu£e de universalibusrebus flunt tres difTerentife, una quae omnesticularitatem redigit,ut eaquas sineuUa determinationeproponitur,ut est, homo animal esl, homoanimal non est :huicenim nec quidam, quodparticularitatis,nec omnis, quod est universalitatis, adjunximus.Unde fit ut singularitassimpliciterpraedioetur,universalitas vero aliquoties universaliter,utomnishomo animal esl, homo res universalisuniversaliter praedicalaest.Nam cumsithomo universalis,quod ei adjectum est omnis, universalitatemuniversaliter appellari fecit. Rursus est utuniversalitas particulariterpraedioetur,ut cum dico,quidam homo animal est,quidam particulare determinat,sed junctum ad hominem universalem substantiamparticulariter praedicari fecit. Est quoqueuniversale non universaliterprsedicare,quoties sineadjeotione universalitatis vel particularitatis simpliciternonaen universale ponitur,ut est.homoanimalest. Determinationes autem dicuntur quae remuniversalem vel in totum fundunt, ut omnis,vel inpartem contrahunt,ut quidam.Omnis vero vel quidamquantitatem propositionis determinat, quaequantitas junota cumqualitate propositionum quatuorvariaturmodis. Qualitas autemjpropositionumaffirmative, ut quidam homo animal est, aut universalemremuniversaliter negative,utnullus homolapis est, aut universalem rem particulariternegative.utquidam homo lapisnonest.Oportet auteminhis quae universali determinatione proponuntur inipsisdeterminationibusfierinegationem,utquoniamdeterminatio universalis rei est universaliter, cumdicimus,oranis homo justus est,si universaliter negabiraus,dicamus nuUo homo justus est, et quodaio nullus eamuniversalitatemquaeestomnisinter-nicabili inesse significavit ;sed in singularibussive cipit,non eam quae esthomo.Rursussi idem ipsum,affirmetur aliquid, sive negetur, unus oppositionis omnis bomo justus est,negareparticulariter velim,modua est, quod vim contradictionis obtineat. dicam non omnis homo justus est,per particularemj,Nam quoniam singulare atque individuum nulla negationem universalitatis vim interimens. In particularibussectione dividitur, secundum ipsum quoque factavero non ita esl. Si enim eam quae estoontradictio simplex erit. In his autem quae in parlicularis determinatio universalis rei.ut est quidamuniversalibus fiunt, non est unus modus contradictionis.Nam cum dico,Socrates homo est, Socrates homojustus est, negare velim, particulariterdicam, quidam homo justus non est. Hoc autem idcircohomo non est, sola hujusmodi oppositio, si omniaillaconveniantqueecontraargumentorumimportunitatesfit,quoniam habel quamdam similitudinem at-supra jamdicta sunt,adfHciendamconlraqueambiguitatem utrum universaliter an sit particulariterdictum,si in universalibus propositionibusnegativae particulae ad priedicaliones potius quam adterminationes ponantur. Si enim contra hanc affirmationemquaeest, omnis homo justus est, ponamhanc quae dicit, omnis homo justus non est, haecduas ressignificare videbitur,et quod nullus homojustus sit,omnem enim hominem justum non essecomplectitur,ut oum dico, omnis homo animal est; proposuit. et quod sintquidam homines nonjusti,alia quae exindefinitamultitudineet innumera pluralitatead unum propositionis vim colligit atque temnihilimpeditutaliquissitinjustusaliquisjustus.G omnem enimhomineranegavitjustum esse.IIoc au-conslringit.Hsec hujusaiodi esttanquam si quisdicat.quidamhomoanimalest.Alia veroestquaenequc propositio quae dieit, omnis homo justus est, nonNam si aliquis estjustus, non repugnat ne verasitin pluralitatempropositionem tendit,nequein par-enim est justus omnis homo, si alii justi sint, aliiDvero injusti.Quare quoniam duplicis significationisest,idcirco universalis negationis diffinitio, quaiestnullus,universalis afflrmationis tollit determinationem,quceest omnis.atque ideo in particularibus negationibusad ipsam universalitatem affirmationutnnegatio necesse est apponatur, ut in eo quod estomnis homo justus est, illaest ei opposita negatioqu« est, non omnis homo justus est, non illa quseest, omnis homo justus non est, ne sit ambiguurautrum universaliter an partioulariter neget. Diotumest enim hanc negationem quae est, omnis homojustus non est, et universalitatis interprelationemdesignare et particularilatispropositionem.Quotiesvero particularealiquid tollilur, in his non jam addeterminationem, sed ad prsdicatum particula negationiaapponitur,ut in eo quod est,quidam homojustusest, nullus dicit, non quidam homo justusest. Neque enim hic ad determinationem particularera,quod est quidam, negalio ponitur, sed dicimusquidam homojuslus non est,scilicet adpraedioatumquod est justus.Unde etiam ad indeterminataspropositiones,quaesuntsineomnis,autnullus,autalicujus determinatione,ad praedicatura semper