t. II (PL 64)

1393 GILBERTI PORRETiE COMMENTARIA. 1394hujus libri capitulo de humansB ualursB etatu clarius j^iDlellijzi poterit, quod videlicet oujuslibet subsiBtentiia,aliud est natura, aliud est status. Nalura enimsubsiBteatis esl, qua ipsum Bubsistens aliquid est.Hae vero sunt substautiales formae, et quae illis inipso Bubiistente adauut qualitates et intervallareBmensurae ; caetera vero quae de ipso naturaliter dicuntur,quidam ejus status vocantur, eo quodnunc aic, nuoc vero aliter retinens has quibus aliquidest meusuras et qualitates, et maxime subsi-Bteutias, statuatur. Nam seepe manente colore, ettrium vei quatuor, vel quotlibet cubilorum lineis,Bemper autera veri nomiois subsistentils manenlibus,homo nunc hoc, uunc illo silu, vel loco, vel habitu,vel relatione, vel tempore, vel actione, vel passioueBtatuitur ; et idem permanens, secundum extrinsecussibi accidentia variatur. Idem enim est homo sedendoquod Btaudo, et eitra domum quod intra, et inermisquod armatus, et dominus quod seivus, et mane quodvespere, ct quiescendo quod agendo, et laetus quod ptriBtis. Sciendum tamen est aliqua cum sint alicujushorum geuerum, tamen secundum illa dicitur essegeneratio, et corruptio subsisteutiB, ut incorporalioet aLimatio, quae sunt habitus genere. Cum enimcorpus animatur, vel anima incorporatur, fit haccorporis et animae coujuuctione generatio auimalis;itemque corporia et animae disjunclione, ejusdemanimalis corruptio. Uude auimatio corporis et incorporatioaniujaB subsistentiae videntur : et suntutique, sed neque anima!, neque corporis, sed iliiusquod ex his compositum est, auimalis. Anima namquepraeter sui incorporationem perfecte est anima ;et corpus praeter animationem perfecte est corpus ;animal vero, nec est nec potest esse animal ; practeranimse incorporationem et corporis animatioiiem;ideoque animae et corporis sunt extriuseci habitus,animalis autem suae generationis et corruptionis subsisteotiae.Generalionia et corruptionis dico, quoniamsunt alife verioris nominis subsistentiaj, qua; pnunquam a subsistente recedentes, perpetuae vocautur,ut corporalitas, et illa qua aniraa est ; et diciturgeuere spiritus, quae non modo corporis et auimae,verum etiam horaiuis sunt perpetuaj subsisteutiae.Sicut euim anima hominis nunquam desinit ease generospiritus, neque corpus ejus esse genere corpus,ita homo, etsi remoto corporis habitu et animae, desinitesse bomo atque animal, uunquara tamen desinitesse corpus et spiritus. Sicut autem divina potestatehsec perpetua, autequam essent aliquid, his perpetuissubsieteutiis, eis esse aliquid potuerint, posteavero solo auclore Deo, quod poterant essu fuerunt,et in his ipso solo continente perpetuo manseruntideoque necessario sic futura dicuntur, ila etiamdivina potestate praeJictis, atque hujusmodi aliisgenerationis et corruptionis habitus, et his quaeillorum potestatem sequuntur, eorum subjecta autgeoerationis seu corruptionis suae tempus, et generari,et esse, et corrumpi potuerunt, postea vero r^Deo, sola voluutatis suae causa, operante generatio- "nis et corruptionis motibus, diversos status habuerunt.Nam ut de caeteris taceamus, homo corporisanimatione, atque animee rationalis incorporationeanimal fit atque homo. Habet autem recte credeutiumildes, quod hauc in homiue corporis animaequecompagem, sine aliqua corruptione, divina conservassetvoluntas, si homo ipsius fuctoris sui mandataBervasset. Cum vero mandati praevaricatione poenammeruit, Dei juslitia ex suEe voluntatia unica causa,multorum generum passionibus, et etiam corporis etanimae dissolutioue illum afBxit. Postea tamen placuitilli justificare peccatem, assumere dcjectum,reformare corruptum ;et in illa reformaticnis naturaeumdem deinceps siue fine servare. Aute peccatumergo fuit, et post reformationem futurus est immorlahs: sed ante peccatum, quia potuit non mori;posl reformationem vero, quia non poterit mori ; anlepeccatum tamen potuit naori, poBt peccatum veronon potuit non mori ; unde neque mori, neque nonmori ante peccatum impossibile fuit. Sed, sicut dictumest, et post peccatnm non potest non mori, etpost perfectam reformationem non poterit mori.Uncle etiam inter hominis subsistentias, quibus vereipse ept aliquid, heec post peccatum necessariaipsius mortalilas a philosophis numerata est, et inilla qua ejusdem esse exponitur diffinitione, posita.Cnm euim ab illis quaeiitur quid est eese homiuem,respondeot, esse auimal rationale morlale. Quo philosophorumusu quidam nostri temporis et Christianaeprofessionis decepti dubilaverunt an post resurrectionemveii homiues futuri aint, quod eis minimevidebatur, eo quod humanae subsistentiae parte, hocest mortalitate carituri sint. Nobis auleni videturquod neque mortalitas. ueque immortalitas sunt hominissubsisteutiae, sed mortalis dicitur homo, quiapotestate divina dissolvi, ante peccatum potest quidemabsque ulla necessitate ;post peccatum vero necessario.Jmmortalitas quoque dicitur, quoniam eademdiviua potestas eum, dum sine peccato fuit, itaconservavit ut non dissolverelur ;post reformationemvero ita conservabit, ut nunquam exinde dissolvatur: et ideo dicitur non posse dissolvi. Non idcircoenim dicitur non posse vel dissolvi, vel nondissolvi, quod Deus bsBC facere nou possit, sed quodut ita se haberel, vel anle peccatum, vel post peccatum,vel post resurrectionem, homo, divina voluntasBtatuit. Secundum hoc dicitur, sol non posse nonmoveri, cum tamen divinn potestas eum, ut non moveatur,eistere possit. Et hujusmodi sunt inflnita.Sunt ergo, ut de caeteris taceamus, hominis mortalitaset immorlahtas, sive necessaria sive nnu ncces-Baria, non subsislentiae quibus ipse sit aliquid, sedejus in diversis temporibus, secundum diviuam poteutiamsive voluutatem suam, status. Non tameadiceretur ante peccatum verus homo, si pcenis quaepro peccato inllict9e sunl subjaceret, quamvis moriatque non raori posset. Neque vero post peccatumputaretur verus bomo, nisi eas usque ad aoimae corporisquedissolutionem sentiret. Post resurrectionemquoque corporis et auimie conjunctio semper manebit.Suut ergo mortalitas et immortalitas, quibus indiversis temporibus secundum praedictas rationes diciturhorao posse vel uon posse mori vel non mori,potentiee quaeJum ex eventuum consuetudine nobisnotae, ideoque in argumentum veritatis humaoEe sub-Etantice, secundum praedictorum temporum diversitatem,saepe sumunlur. Diligenter tamen est attendendum,quod si quis praeter humanae generationislegem sit homo, adi,illius humana; subslautiae veritatemprobandam vel improbandam, haec mortalitatiset immorlalilutis inveula nou faciuut. S; quis enimdicat Christum uon esse verum hominem, quia postpeccatura primorum parentum nulla moriendi neceasitatetenetur, aut aute resurrectionera suam nonfuisse talem'i quales post coramunem omnium resurrectiouemfuturi sunt beati, eo quod passus est, nonprocedit. Non enim lege peccati, hoc est ministrahumaua conoupisceutia, ex mare et femina genitusest, ideoque uec originali reatu, nec peccandi necpaticudi ulla necessitate, uec ante nec post passionemtenetur ;^ed sicut voluutare caro factus est, ita voluntaleet passus est, et resurrexit, et sine passionealiqua deinceps permanebit. Quoniam taraen divinadispositione omnis humaua caro fit, aut ex mare etfemina, aut ex mare sine femina, aut sine mare exfemina, aut sine mare et femiua, oportuit ut Christus.aut non fierel, aut aliquo istorum quatuor modorumfieret caro. Cum autemitiium modorum exemplaipsa faciente jam praecessissent, Adam namqueneque ex mare ueque ex femiua, sed ex terrae limoplasmaverat ; Evam vero ex mare sine femina excostaAdffi; caeleros auteni quoscunque ex mare etfemina; quartum qui restabat, in seipso sine maraei femina caro factus, ostendit, quamvis quidam('sicut jam diximus) mentiti sunt carnem ejuB noviler