t. II (PL 64)

653 PRIORUM ANALYTICORUM ARISTOTBLIS INTERPRETATIO. 654CAPUTXIII.De syllogismis ex ambabus contingeniibus in primafigura.Quaudo ergo a contingit omni 6,et b omni c,syllogismuserit perfeclus, quoniam a contingit omnic inesse.Hoc autem manifestum est ex deflnitione,nam contingere orani inesse sic dicebamus.Similiterautem et si a quidem contingit nulli b, b autemomni c,quoniam a contingit nulli c. Nam de quo bcontingit.a non contingere,hoc erat nullum dimitteresub i contingentium.Quando autem a contingitomni 6,i aulem nulli c,persumptas quidem propositionesnullus fit Myllogismus,conversa autem b csecundum contingere, lit idem quemadmodum etprius,quoniam enim conLingit b nulli cinesse,con-nifestum est igitur quoniam negatione posita ad minoremextremitatem,vel ad utrasque propositiones,aut non fit syllogismus,aut fit quidem,sed non perfectus,ex conversione enim fit necessarium. Si autemheec quidem propositionum universalis, illavero particularis sumatur,ad majorem quidem ex-Atibus seterminis,nullus fit syllogismus,nam omnissyilogismus vel ejus quod est inesse est,vel ex necessitatevel contingere,non est autem ejus quod estinesse,neque necessarii, manifestum quoniam nonest,nam affirmativus inlerimitur privativo,et privativusafflrmativo,relinquitur ergo ojus quod contingereesse: hoc autem impossibile. Ostensum estenim quoniam sio se habentibus terminis,et omnipostremo primum necesseinesse,et nuUi contingereinesse,quare non erit ejus quod est contingeresyllogismus,nam necessarium iino erat contingens.IManifestum autem et quoniamcumuniversalessunttermini in contingentibus propositionibus, semperfit syllogismas in prima figura, sive sunt praedicativi,sive privativi. Verum ex praedicativis quidemtingil et omni inesse. Hoc autem dictum prius. „ perfectus, ex privativis autem imperfectus. OportetQuare si b quidem omni c,a autem omni 6,rursum autem contmgere sumere non in necessariis, sedidemfitsyllogismus.Similiterautemetsiadutrasquepropositiones negatio ponatur cum contingere (dicoautem ut siacontingit nulli i,etft nullic),igiturpersecundum dictam definitionem,latet hujusmodi.CAPUT XIV.aliquoties autemsumptasquidempropositionesnuUusfitsyllogismusconversis autem rursus idem erit qui et prius.Ma-De syllogismis ex una absolula et allera conlingentein prima figura.Si autem heec quidem inesse,illa vero contingeresumatur propositionum, quando quae ad majoremquidem extremitatem contingere significaverit perfecLierunt omnessyllogismi,et contingentis seciindumdictam determinationera, quando autem qu»ad minorem,et imperfecti omnes.et privativi sjllogismi,noncontingeiitis secundum dictam determi-tremitatem posita universali,syllogismus eritperfectus.Namsi a orani b contingit,^ autem alicui c,a nationem, sed ejus quod est nulli,aut non omni exalicui c contingit.hoc autem manifestum exdefini necessitate inesse. Si enim nulli,aut non omni extione contingentis.Rursum si a contingit nulli 6, ft C necessitate oontingere dicimus,e; nulli,et non omniautem cootingit alicui c inesse, necesse est a contingerealicui c non inesse. Demoostrrftio autem ponatur inesse;quoniam igitur sub 6estc,aauteminesse. Gontingat enim a omni b, b autem omni ceadem quee in his.Si autem privativa sumatur par-contingit omni b manifestum quoniam et c omniticularis propositio, universalis autem affirmativa,positione autem similiter se habeant (ut a quidemomni b contingat, 6 autem alicui c contingat noninesse), per sumptas quidem propositiones non fitmanifestussyllo^'ismus,conv?rsa autem particulariet posito 6 alicui e oontingere inesse, eadem eritconclusio qusB et prius, quemadmodum in iis qua3ex prinoipio.Si autem quae ad majorem extremitalemparticularis sumatur,quoe ad minorem universalis,siveutraeque suraantur affirmalivae, sive privativce,sivenon similis nguree,sive utrxque indefi-conlingit (tjfit ergo perfectus syllogismus.Similiterautern et cum privativa est afr propositio.w c autemaffirmativa, et haeo quidem contingere, illa veroinesse sumetur.perfeclus erit syllogismus^quoniama contingit nuUi c inesse.Quoniam ergo inesse positoad minorem extremitatem, perfecti syllogismifiuot,manif'estiiuj.Quod autem contrarice se hahenteserunt syllogisrni,per impossibile monstrandumest,simulautemeritraanifestum et quoniam imperfecti,namostensio non ex sumptis propositionibus.Priraum autem dicenduro quoniam si cura est «, nenitae,velparticulares, nullo modo erit syllogismus. D cesse est esse i,et cum possibile est esse a possibileNihil enim prohibet b transcendere a, et non prredicaride aequis,in quo enim b transcendit « suinatc.huio neque omni,neque nulli,neque alicui,nenuenon alicuicontingitrt inesse,siquidem coavertunturseoundum contingere propositiones, et b pluribuscontingit quam ainesse.Ampliusautemex terminisraanifestum est,nam sic se habentibus propositionibusprimum postremo et nulli contingit, et omniex necessitate inesse. Termini autem communesomnium,inesse quidem ex necessitate, animal, album,homo, non contingere vero, animal, album,vestis.Manifestum igitur quoniam hoc modohabenerit6 es necessitate.Sit enim sic se habentibus rebusut in quo qaidem a possibile, in quo autem birapossibile,si ergo aliud possibile quidem est,cumpossibile esse, ipsum fiet, boo vero impoBsibile,quoniam impossibile,non utique fiet, simul auiem.si a possibile.et 6 impossibile, continget fleri prajterb,a\ autem fleri et esse. Nara quod flt, quandofactum est, est.Oportet autem accipere non solumin generatione possibile et impossibile,sed et in verumesse, et in quod actu est,et quoounque modosimpliciter aliter dioitur possibile,in omnibus enimsimiliter se habebit.Amplius cum est a,b esse,non