t. II (PL 64)

. •• .1397 GILBERTI PORRET.E COMMENTARIA. 1398Ciiristo vere et perfecte sunt, diversis rationibus removit.Quasi : Si non permansit in Chrieto perfectahumana divinaque natura, aut divinitns in humanitatem,etc. Sed si divinitas translata est ia humanitatem,hoc est si Christus, antequam de Maria corpusassumeret, erat sine initio Deus, quando surrexit conversionedivinitatis in naturam corporis, desiit esseDeus, factum est in illa translatione quiddam quodcredi nefaa est, ut videlicet humanitate, hoc est humananatura permanente in substantia immutabilitdivinilas, hoc est divina essentia verteretur, quodquam absurdum sit et rationi contrarium, declarat dicens: et quod existeret, hoc est existere deberet, naturaliterpassibile atque mutabile, idipsum remotoomni sophistico loco, aclu rei permaneret immuta-fieri modis, si verum esset, contln;;ere deberet, juxla j^ bat, mortuos suaoitabat. Dum vei'o a suo discipuloillorum quae Tere permisceri, aut in se confundi solentralionem, diviflit. Nunc eo ordine quo modos ilcipibusjudicabatur, inter latrones occidebatur, fsretradebatur, a ministris principum tenebatur, a prinloseiiumeraverit, a diviua et humana natura, quce in nihil divinae tunc potestatis ostendens, sed tantumilla quee nostree sunt iQfirniilatis sustineas, quasitotus videbatur homo. Cum autem resnrgens exmortuis, jam non moritur, nec mors illi ultra dominabitur,abstinens a cibo, atque coujedens sine esurie,clauso eiiens sepulcro, clausis januia intrans,totum quod vivit, Deo vivens, nihil eorum quas nostraeinfirmitatis sunt, sed tantum ea quae suot divinaeglorificationis ostendeus, quasi totus est Deu?,qui tamen bumanae subsistentiEe veritate verus esthomo, et veritate divinse essentia?, verus Deus. Nonigitur Athanasii seu Hilarii verba eo sensu accipiendasunt, ut intelligatur Christus prajdictis teraporibusessendi vices in se alternasse, sed alterutrius substantiaeproprietatibus quod erat exeruisse. Itaquequamvis humana nalura in Deum assumpta sit, nonbile ; id vero quod recte creditur naturaliter immu- P tamen est in divinitatem conversa. Hoc vero, ut ali' " " ' -..tabile atque impassibile verteretur in rem mutabilem. quQ tempore sit in divinitatem converea, qui, id estHoc igitur, in hoc autem, ut videlicet immutabile quomodo fieri potest ? Quasi : Nullo modo. Et hocvolens ostendere, partes hominis, quas Christus, cumfiat mutabile, et mutabile fiat immutabile, nulla nisiforte sophistica ratione contingit.Sed humana, etc.] Quod divinitas in humanitatemtransferri non potuit, ostendit ; nunc quod nec huma-fieret homo, assumpsit, enumerat ; et quod in divinitatemconverti non potuerunt, demonstrat. Ait ergo :Divinitas, hoc est Deus Filius Dei, Christus videlicet,nitas in divitatem, ingreditur demonstrare. Quasi :Divinitas in humanitatem non est translata. Sed huniananatura in divinitatem esse conversa forsitan corpus suscepit. Supple : Quorum neutrum in divi-scilicel et humanam, hoc est rationalem animam etvideatur, id est videri potest ex verbis Athanasii, qui nitatem potuit verti. Etsi enim res in rem verti accum dixisset de Christo quod, licet Deus sit et homo, transmutari potest, non tamen omnis in omnem.non duo tamen, sed unus est Christus, et explanans Qufe autem, et in quam, et quare possit aut nonqualiter unus subjecisset, unus autem non conversionedivinitatis in carnem, addidit, sed assumptione cens : Nam cum aliee substanliarum subsisteutiumpossit, primum divisione, dein exemplis aperit, di-humanitatis iu Deum. Tanquam volens intelligl, sinl corporese, aliae incorporeee, generaliler dicimus,quod divinitas quidem in Christo sicut erat, sine quod neque corporea in incorpoream, neque iucorporeain eam quae est corpus, mutari potest. Necinitio manserit ; humanitas vero in divinitatem ealtempost resurrectionem conversa sit. Quem sensumconfirmare videntur etiam Hilarii verba dicen- r proprias,sive substantiales, sive accidentales formasvero illa quse suut incoiporea, mutant in se invicamVere. Sola enim illa mutari transformarique, hoctis ; Christus ante passionem partim homo, partimDeus, in passione totus homo, post resurrectionemtolus Deus. Unde et in Germani» partibus, quidamvolens astruere quod non modo Christi, verum etiamomnium salvandorum humana substantia, a Deo postresurrectionem desiuens esse humana, fiet divina :ut sicut Deus ubique totus est, ita quoque unusquisquebeatorum ubique totus sit, inter multa sacraeScripturBB verba quibus hunc errorem suum astruereposse sibi visum est, praedicta Athanasii verba inejusdem opinionis argumentum adduxit. Hio tamen,si proprii nominis sui titulo hseretioi queesisset honorem,ecclesiasticae auctoritatis sententia fieri possetiueignis : sed quia tacito nomine buo hseresis novaezizania generoso semini verbi divini occultus sator,non tam litteris quam lituria injecit, ipse quidemignotus hominibus indemnisque manebit. Verba veroAthanasii, non eo quo hujus erroris auclor vultintelligi seusu, accipienda sunt : cum enim vir sanaefidoi dixisset, non conversioue divinitatis in carnem,minime subjunxit, sed conversione, imo sed assumptiooehumanitatis in Deum. Utique vere atque circumspecte: conversio namque demutat substantiam;assumptio vero non demutat. Sed est assumptio dejecti,ut videlicet quod vilicavit dejectio, gloriosumreddat assumptio. Sio igitur humana in Ghristo naturareote iutelligitur non assumpta conversione, sedassumpta gloriflcatione in Deum. Becundum hanc rationemilla quae modo commemoravimus Hilarii verbaintelligenda videntur. Qui enim et antequam incruce pateretur, et dum pateretur, et de morte suscitatusvere Deus et homo erat et est, ante passionempartim homo, partim Deus, fuisse dicitur, quiatuno et humana prout volebat infirmitate jejunansesuriebat, ambulans lassabatur, et hujusmodi aliisnostrae necessitatis infirmitatibus vere laborabat, etdivina prout conveniebat potestate mercenarioa detemplo ejiciebat, infirmos sanabat, peccata dimitte-in ea qua ipse factus est homo, generatione sua,est transformatione mutari, vel mutatione transformariin se invicem possunt, quse habent communesubjectum unius rei, scilicet materiae. Quasi : Quodnon habent inoorporalia cum corporalibus nec corporaliainter se. Sicut enim praedicturus est, nullomaleriae nititur fuodamento incorporeorum natura :sola autem et omnia corpora habent naturee suse subjectammateriam, ideoque non nisi corpora in semutari possunt. Nec^tamen heeo omnia, sed ea tantumquae in se non modo facere, vel pati, sed et fucereet pati possunt, id vero, quod scilicet non omniaquae unius materiee habent commune subjectum,sed et ea quae et facere et pati, et non ilico in qucelibetalia, sed in se invicem possunt, probabitur hoomodo, id est his quse sequuntur exemplis.Neque enim.] Quasi : Vere non omnia, etc. .^s enimnon potest nalurae oonsuetudine permutari in lapir\dem, quamvis lapis iu aes mutari posait. Lapis namquepati potest, non tamen aere faciente, sed igne :lapis enim solutus calore in aes vertitur. Itaque ignisin lapidem facit, sed non ab eo patitur ;lapis patitur,sed non ab aere ; aes vero nec in lapidem facit, nec alapide patitur. Ac per hoc, non nisi facienili et patiendivicem reddunt, quodTesset et facere et pati inse. Neque vero idem, videlioet aes, permutari potest inherbam. Nam herba quidem ct facit et patitur ; sednon in aes vel ab aere ; et ses similiter et facit el, patitur,sed non in herbam vel ab herba.Nec quodlibet. etc."] Quasi : jEs nec in lapidem Becin herbam potest mutari, nec quodlibet aliud corpusin quodlibet aliud transfigurari potest, et omninonulla res in aliam, nisi et eadem sit materia rerumin se transeuntium, et etiam a se facere et patiposBint. Hoc autem in duabus novissimis rebus manifesteexemplat, dicens : Ut cum vinum atque aquaemisoentur, utraque sunt talia, quae communicentsibi actum paseionemque, hoc est, quae et in se in-