t. II (PL 64)

13 IN PORPHYRIUM DIALOGUS I. 14cies inveniuntur, ut sub rationaliDeus atque homo _\ ccsse est,librum Utpl ^p(jLr,v£!ai;, qui insoribitur deest, ulilissimus proprietatis usus est, ut id dioas,qucd sola quam delinisspecies, suum propriumqueretineat. Fitergohujusmodihominisdefinitio.Homoest animal, id estgenus, homo vero species; ralionale,quod diflerentia est ; risus capax, quod propriumesi;acoidentium veroin definitionibus nullusususest.Prodest ergoin definitionibus harumquinquererumcognitio,utneo ea qua; sunt utiliaprsetermittas,nec ea quaenihil prcEstantcommoditatis,adjungas.Indivisionevero tantum prodest, ut nisi perhorum soientiam, nulla res reote distribui, secariquepossit. Nam quae generum vel speoierum recta distributiodivisione erit, ubiipsarum quae dividunturrerum nulla scientiae cognitione dirigimur ?Probationumvero veritas in his maxime constituta estquod per ea quee dividis, id quod dividis, vel quidaliud probas. Nara MarcusTullius in Rhetoricorumprimo,quoniamdivisionem generum,causarum riteatque ordinate faciebat, ejus rei probationem itaessedebere per species generaquedisposuit,cum aiteasdemresaliissuperponi,aliissupponiposse,eisdetnet subjectaselsuperpositas esse non posse.Hoeo ferede utilitateadtempusdicendacredidimus.TuncFabius: Valde miror, inquit, cur inohoanti mibi tamsubtilius inventas exercitatasque res edideris. Seddic, qua3so,quodnam hoc totum fuit consilium ?Etego,Dicamtibi quod assuescendus animusauditoriset raediocri subtilitale imbuendus est,ut cum sesehic primum exerouerit palaestra ingenii,quasi quodammodopriiis luctatus,ea quas sei|uentursine ulla Plabore confioiat Sed quid restet dicaslicebit. Et Fabius: Ordinem,inquit,restare arbitror,si bene commemini.Atqui,inquam, hic ordo valdecum inscriptioneconjunctus est.Si enim alterum noris, ambonoveris.Ordo tamen est quod omnes post Porphyriumingredientes ad logicam,hujus primum libellitraotatores fuerunt,quod primus hic ad simplioitatemtenuitatisusqiieprogressus,quoprocedentibusviandum sit, prceparat. Aristoteles enim, quoniamPropo.^iitionibus^adnotavit. Omnes vero propositionesex sermonibus aliquid siunificantibus componuntur.Itiiqueliber quem dedecem prffidicamentisscripsit, quK apudGraecos zaTvjYopiai dicuntur, deprimis rerura nominibus significantibusque est.ViditenimAristoteles influitam miscellaraque essererumomnium,verborumque disparilitatem,et ut eorumordinemreperiret,indeoem primissermonibus,prima reruragenerasigniflcantibus,omne quidquidillud vel rerum, vel sermonum poterat esse, collegit.Sed Aristoteles haotenus. Speculatus autemPorphyrius si categorife genera sunt rerum.rerumverosermonumquediversitas,speciebus,differentiis,propriisqueinsigniretur,vidensetiam quod accidenntium in oategoriis magna vis esset (omnes enim resAristoteles in duas primum partes dividit, in accidensatquesubstantianj),et acoidens innovemmembradispersit,dicens,autsubstantiamessequamcuacqueillam rem, aut si aocidens esset, quoniHm autqualitas, aut quantitas, aut ad aliquid, autubi, autquando,aut,jacere,aut habere, aut facere esset, autpati.Praelibat igilur nos Porphyrius ad horum verissimamcognitionem hoc de goneribus,speciebus,differentiis, propriis, accidentibusque tractatu. Sicigitur cum ante apodioticam dialecticamque remsyllogistica praelegantur.ante syllogisticam in propositionibusprimus labor sit,ante,propositionesincalegoriis pauoa desudent,ante categoriaa inisagogisplurimumlaborent,qu8edegeneribus,speciebus,dilTerentiis, propriis, accidentibusque oensentur,ordo est de his ipsis rebus pauca prffilibare. Reoteigitur ut filo quodara hic Porphyrii liber primus legentibusstudiorum pra^gustator, et quodammodoinitiator occurrit. (Juod si in hac re, quod dictume-^t, sat est,rem etiam de inscriptione confecimus.Quo enim alio melius quam introduotionis nominenunoupetur hic liber ? Est namque ad categoriasAristotelis introitus,et quaedam quasi januavenientesadmittit. Tum Fabius : Perge, qu»so te ; et siejus hoc propriam germanumque opusest ooUige.dialectioeeatqueapodiotioaedisciplinffivolebatposterisordinem soientiamque oontradere, viditapodiriilibrisstylus hic convenit. Et moshic PorphyrioHoc,inquam,indubitatumest,omnibuseni(nPorphycticamdialectioamque vim uno syllogismi ordineest.ut in his rebus qu« sunt obscurissima3,introduoendaquaedamet praegustanda prscurrat, ut aliocontineri.Scribit itaque primos resolutorios quosGrffioi avaXuxixout; vooant, qui legendi essent ante quodam libro de Categoricis syllogismis fecit,et dequam aliquid dialectios vel apodictics artisattinge- q n.ultis item aliis quae in philosophia graviaillustriarent.Imprimisenim resolutoriis de syllogismoruraordine complexioneque et figuristractatur.Et quoniiimsyllogismus genus est apodictici et dialecticisyllogismijdialecticaminTopicis suis exercuit,apodicticamin secundis resoluloriis ordinavit : horumdisciplina,qnamilleinmonstrandissyllogismisantecollegerat, prius etiam in studiis leotitatur. Itaqueprimi prius resolutorii quam secundi qui de apodicticosyllogismo,veI Topica qua; de dialeotico syllogismosunt,acoipiuntur.TraxitigiturAristotelesdialecticamatque apodicticam scientiam,adunavitqueinsyllogismorum resolutoria disputatione.Sed quoniamsyllogismumexpropositionibus constare nequeversanlur.Et hoc apud superiores indubitatumest, quibus nolle credere inscitia est. Tum Fabius;Restat, inquit, ut ad quam partem philosophias ducatur,edisseras.Eiego : Dicam tibi : Quoniam categorisad propositiones aptantur,syllogismi de propositionibuscomponuntur,apodiotioi vero vei dialectioisyllogismi in logioaB artis disciplina vertuntur.Constatquoque categorias quaead propositionessyllogismosque pertineut, logicffiscienlia3esse connexas.Quare introductio quoque in categorias adlogicam scientiam convenienteraptabitur.QuoniameaqujEpraedicenda sunlexplioui,nuno textus ipsiusratio atque ordo videatur. TumFabius; Priusquam