t. II (PL 64)

1307 IN LIBRUM DE PILEDIC. TRIUM PERSONARUM 1308Spiritus sanctus sunt unus factor. Neque tamen prin- ^ bus dicitur, et conclusurus : nuUum igitur eorumcipalitas, neque actio est eorum qua sunt id quod substantialiter prsedicatur, et hoc per singula desuntessentia, sed qui essentia sua sunt id quod sunt, monstraturus, prius tacitis nominibus istis, id esf,relatione quse vocatur priucipalia, referentur ad Pater, Filius, Spiritus sanctus, generaliter ait, ea,creaturas, et dicuntur earum principium, actione et quae in quorum generalitate haec specialia continentur.Tanquam igitur assumptionis atque conclu-vero ^facere ipsa dicuntur. Et altendendum quodnon coeperunt esse principium, facere vero cceperunt.Ex quibus apparet quaedam esse quae ffiterna-generaliter ait : Unde apparet ea. Quasi dieeret :sionis locum breviter suae ratiocinationi interserens,liter, alia quaj secundum tempus tribus istia communiterconveniunt, nec tamen de ipsis substantiali-tribus substantialiter praedicantur, de illis omnibusDeitas, veritas, bonitas, et quaecumque caetera deter prBBdicantur. Ideoque communitas praedicalorum et divisim et conjunctim suppositis dicuntur. Undeinfirmum signum est substantialitatis eorum. Ad demonatrandumergo quae sint quae de Deo substantia-in singulisapparet ea generaliter quaecunque sint, quae cum;alterius ratioDis, et locogravioris ad confirmalionem inventi, quoniam Nam gui, etc.non] Quasi : Vere quaecunque de quolibetomnia quae communiter deistorumhis dicuntur, necessetrium separatimestdicta, non de omnibusde ipsis smgularisubstantialiter dici. Unde et auctor iste cum n nomine dicuntur, non substantiadixisset,idque,f.°''®"'praedicanturhoc est prffidicationis communitas,de ipsis.ii'" Nam, ista scilicet, Pater,signum erit, quae sint quae de Divinitatis substantia=P'"tU8 sanctus, quae si.,:prffidicantur deseparatimsubstantialiter praedicari, sed potiusdicialioconvenit,modo.necQuitamen eoposterius quteram.liter praedicantur, valet quidem communilas prajdicationis: quoniam omDium substantialium praedica-quod singulari nomine in omnibus dici queunt, nontio est sed indiget ipsa vero istemodus sit,tribus revera communissubstantialitas testimoniopraedicentur ; non ait quod quaecunque de tribus inunum coUectis singulariter praedicantur, dicuntur desingulis hoc modo, id est substantialiter, quod falsumesset ;sed potius ait : Quaecunque de singulis, id estper se dicuntur, hoc modo, id est substantialiter detrlbus etiam in unum coUectis, hoc est simul suppositis,singulariter praedicabuntur. Quod exemplorumquoque testimoniis confirmatur, hoc modo. Siscilicet dicimus divisim, Pater Deus est, item FiliusDeus est, item Spiritus sanctus Deus est, coUectimquoque, Pater Filius Spiritus sanctus unus Deus sunt.Hoc enim exemplo patet, Deitatem, quae de singulisdivisim prsedicatur, de eisdem simul coUectis praedicari.Igitur una Deitas eorum, id est, Patris, ettres veritates, sed sunt una singulariter et simpliciterveritas, id est uous verus. Ita pluralitatipersonarum verbi pluralitatera reddere debuit, etdicere, sunt : jam propter praedicatae veritatis singularitatem,singulariter dixit, est. Ecce hoc itemexemplo patet veritatem, quae de singulis praedicaturdivisim, de eisdem simul collectis prsedicari. Igitur nuna verilas horum si est (ut utrique est) in his unaBubstantia, hoc est essentia, necesse est eamdem veritatemde ipsis substantialiter praedicari de bonitatequoque, et de ineommutabilitate, et de justitia, etde omnipotentia, ac de de caeteris omnibus, quae tamBingulis, quod non de omnibus, minine substanlialiterpraedicantur, quod sine ambiguitate certum est.lile etenim qui est Pater, hoc vocabnlum quo ipsePater vocatur, non transmittit ad Filium, neque adSpiritum sanctuui : ut scilicet, vel qui Filius est, velqui Spiritus sanctus esl, eodem vocabulo nomineturPater. Quo fit ut hoc nomen quod est P&ter, ei quisolus dicitur Pater, non sit inditum substantiale, idest, res quee hoc nomine praedieatur, non est ejus dequo prsedicatur substantia, vere. Nam si esset substantialchoc nomen, id est res quae eo praedicatur,ut Deus, id est Deitas, ut veritas, ut justitia, ut ipsaquoque substantia, id est ut oua(a : quoniam hoc nominequod est substantia praedicamus, de caeterisquoque, id est Filio et Spiritu sancto diceretur. ItemFilius solus recipit hoc''^nomen, quod*''•' ^*'" "'esl Filius. Nesancto^P^'''"iHud jungit, id est hoc nomme ;neque ille qui Paterde singulis divisim, quam simul de omnibus praedicamussingulariter. Supple : Idem dicimus quod deDeitate et de veritate dictum est, quod videlicet sisunt (ut utique sunt) una horum trium, substantia,manifestum est ea, imo sub multorum diversitate nominumid de ipsis substantialiter dici.Unde, etc. ] Hucusque catholicae fidei auctoritateconfirmavit illam suae ratiocinationis partem quadicUur : Quidquid de Deo substantialiter prsdicatur,id et de Palre, et Filio, et de Spiritu sancto, et divisim,et simul suppositis, singulariter dicitur. Nuncassumpturus qiiod nuUum eorum a quibus tres iUaisunt appeUationes, id est, Pater, et FiUus, et Spintussanctus, neque divisim, neque simui de omni-Filii, et Spiritus sancti, id est (ut utique est) una eorumdemsubstantia, illa quae Graece quidem ouaia dicitur, Latine vero essentia, manifestum est quod Dei G .'1,"'/.°'".""'? ^'"l'nomeu, id est Deitatem, hoc nomine quod est Deus' est, neque qui bpiritus sanctus est, dicitur esselicet praedicari substanlialiter de Divinitate, id estde Deo, de PatreFilius : sicut in Deo, id est in hoovidelicet, et denomine quod estFilio, et Spiritusancto. Ita, Deus, sicut in veritate,ididest,estsic Deilatem,in hocquae nomine quod estsubstantialiterpraedicatur, diximus et divisim de singulis, et collectimde tribus praedicari Similiter diximus veritatem,quae eorumdem essentia est, nec alia quamDivinitas, de illis et divisim et collectim praedicari.Nam et divisim Pater veritas, id est verus est item;Filius veritas, id est verus est ; item Spiritussanctus veritas est, id est verus est : et collectim,Pater, et Filiua, et Spiritus sauctus non suntveritas, sicut in caeteris nominibus quae superiusdiximus, quibus una outria, quae iUis iignificatur, detribus quorum est essentia divisim et collertim praedicatur.Ille quoque qui etsi cum Patre et Filio nonmodo ab ouaia Spiritus, sed etiam ab usu muneris,qui ex tribus aequaliter est, vel ab eeternitate quasemper sunt, quod ouaia sua sunt, sanctus vocaturtamen horum nominum appellationibus ad proprie.tatem, qua ab eodem Patre et Filio intelligitur, aliuscontractis nominatur. Spiritus sanctus non est idemqui Pater ac qui Filius est. Deinde suam ratiocinationemconcludit, et ait : Ex his igitur, id est, quandoquidemquidquid de Deo substantialiter prasdicatur,ut et de Patre, et de Filio, et de Spiritu sancto,et divisim, el simul suppositis singulariter dicitur :neque vero Pater, neque Filius, neque Spiritus canctus,de eisdem omnibus vel divisim vel simul suppositisdicitur, recte inteUigimus Patrem, et Filium,et Spiritum sanctum, id est ea a quibus tres istae suntappellationes, non substantialiter dici de ipsa Divinitate,id est de iUis qui, quoniam sola Divinitatesunt non modo Deus, verum etiam Divinitas appellantur,sed potius alio quodam qui jam exponeturmodo, ea intelligimus dici. Si enim, quasi : RecteintuIimuB haec non aubstantiaUter dici. ex eo quodnon de omuibus vel divisim, vel simul suppositis,Palre, et Filio, et Spiritu sancto, dicuntur ; si enimquodlibet horum substantialiter prsedicaretur, certumest quod et de singulis divisim, et de omnibussimul suppositis singulariter diceretur : quoniamomnium illa qua sunt substantia, est tantummodouna.Hs!c vero ad aliquid dici. ] Dixit haec non substantiaUterdici, aed aUo modo. Nunc quia ille moduB sit.