t. II (PL 64)

331 AN. MANL. SEV. BOETII 332hoc necesse estevenire, ut aut lavetur, aut non lavetur,A nonest,utrasqueverasin unoeodemquecontingere?et necesse est unam esse veram, alteram fal-sam, aut alfirmationem, si lotus fuerit, aut si lotusnon fuerit, negationem. Sed non est necesse ut definiteaffirmatio vera sit, idcirco quod in hujusmodiHoc igitur fieri non potest ; unus ergoeorum verumdicturus, estalius mentielur : ponatur enim unaeorumdeflnite vera esse, vel falsa, si ergo omnis afflrmafioet negatio vera vel falsa est definite, et uterquerebus poterit evenire negatio. Sed nec unquaranegans afflrmansque veri in contradictionibusdefinitum est, ut negatio vera sit, falsa afflrmatio.idcirco quoniam potest non evenire negatio. Quarein tota contradictione, unam quidem veram, falsamalteram esse necesse est. Ut autem definite una veraesse non possunt, necesse estunumverum dicere,alterum faIsum,etunumdefiniteTerum,alteruradeflnitefalsum. Hocsiestin omnibus afflrmationibusatque negationibus, ut una deflnite falsasit, alterasit, altera falsa defiaite, sicut in his quae sunt prajteritaquseque praesentia, nulla ratione rerum possibileest. Sed hoc prius Aristoteles in singulariumprsdicamentorumpropositionibus probat. Post aulemidem debere in universalibus docet inteiligi. Idcircoenim ait, in singularibus vero et futuris non similiter.Id est in singularibus proposilionibus, et dequibus prius tractat, et in futuris, id est in contingentibus,non idem modus est verarum falsarumquepropositionum, qui est in praeteritis atque prKsenti.bus. Quoniam in praeterilis atquepraesentibus, et totumcontradictionis corpus in veritatem falsitatemquedividitur,etveraestunadefinite,ut possitexhisalbiim vel non album, verum est affirmare vel negare,certus allquis ac sciens dicere quoniam afflrmatioet si non esl, menlitur, et si mentilur, non est. Quarevera sit, vel rursus, quoniam negalio ;vel si id nul_necesse est aut affirmalionem, aut negationem veramlus dixerit, certajam praeteriti lemporis vel praesen.esse vel falsam.tis seoundum sui naturam ratio, certusqueeventuaQuod defuturopossitessejudicium,apraesentibusest, in his vero in quibus contingens est et futuruin,trahit exemplum : ait enim hanc esse rerum consequentiam,ulrerasubsistentempropositionisveritas-idestvariabileetinstabile,toturaquidemcorpuscontradictionisveritatemfaIsitateraqueparlitur,sedha3consequatur,veritatem propositionis rei, de qualoveritasatque falsilas indiscreta est atque volubilis.Nullus enim potest dicere quoniam afflrmatio vera C quitur propositio, essentia comitetur. Nam si hiclapis vel quodlibet aliud album est, verum est de eoest. Non estenimnecesse veramesseaffirmationem,dicere quoniam album est, ethoc convertitur. Namidcirco quoniam negationemfleri possibile est, necsi verum est dicere de eo quoniam albura est, sinerursus negalionem, quoniam non est irapossibiledubio album est, et album essenecesse est, itaqueaffirmationem contingere, et postrerao quoniamfit ut res veritatem, et veritas rem, de qua proponi-utrumlibet ipsorum contingit, idcirco una earum,vera esse deflnite et certa, naturaliter non potesl,quibusautemidargumentationibusexsequatur,manifestumerit hoc modo :Nam si omnis affirmatio vel negatio, vera vel falsaest, et omiienecesse est vel esse vel nonesse. Quai-esihic quidem dical fiiturum aliquid, ille vero noii dicathoc idem ipsum, manifeslum est quoniam necesse estfit mendacium non est, ut si quam rem cum albaverum dicere alterum ipsorum, si omnis affirmatio vel non sit dicat, aliquis essealbam mentitusest, quonegatiovera vel falsa esl. Utrsequeenimnon eruntsimulin talibus.titus est. Ita igitur veritas quidem rei quae est,„ circa necesse est illud quoque non esse de quo men-etSi quidquid in afflrraationibus negationibusqueproponitur, verum vel falsum est deflnite, sequiturutquodiilaenegationesafflrmationesquesigniflcant,aut evenire, aut non evenire necesse sit ; hoc est enimquod dicit : Nam si omnis afflrmatio vel negatio veravel falsa est definite ;idcirco enim addit omnis. Inhis enim quae sunt futura vel contingentia, non esseaffirraationes et negationes verasvel falsas definiteprobare contendit. Nam si unusdicat aliquid futurum,alius neget, ut utraque eveniant, fleri non potest;quis enim dixerit, dioente aliquo Socrates coenaturusest, alioque negante Socrales caenaturusvera deflnite, quidquid vera dicit eventurum evenirenecesse est, quidquid non eventurum nonevenire necesse est, hoc est enim quod ait : Manifestumestquoniara necesseestverumdicerealterumipsorum ;neque enim potest fleriutafflrmationegagtioque consentiant in talibus, id est in contradictionispropositionibus. Necesse est autem evenire quaecunquevera definite afflrmatio loquitur, etnon evenirequod proferl definite vera negatio, quod sicprobat.Nam si verum est dicere, quoniam est album vel nonalhum, necesse esl esse alhuni vel non album. Et si esltur, subsequatur. Rursus si hic lapis albus non est,verumest de eo dicerequoniamnon est albus, etside eo verum estjdioere quoniam non est albus, ut sitalbusflerinonpotest, cumvere dicaturquoniam nonest albus.Idem quoque etiam in mendaciis valet. Namsi quid non est, cum hoc aliquis esse proposuit,mentietur. Et si quis de alio mentietur, illud de quores quffi est veritati, falsitas vero rei quae non est,et res quaenon est, falsitati convertitur, quod si hooest in omnibus rebus, quidquid dioitur cum veritatevel falsitate, ad rem quae est vel non est convertitur.sive negatio sii, sive affirmatio, et unam veram semper,alleramfalsam esse neoesseest ; si unadefinitevera est, impossibile quiddam ex hac positione oontinget.Evenienl naraque omnia, quaecunque suntvel fiuntexnecessitate fieri, etnihil a casu,nihilqueesse possibile quod sit, et non esse possibile. Nihiletiam in liberi arbitrii moderjmine relinquetur, sedtotum eril ex necessitate. quidquid evenerit. Nam si