t. II (PL 64)

385 IN LIBRUM DE INTERPRETATIONE EDITIO PRIMA. 385Tero conlrariis quae medio carenl, niliil didbrt ne- A tiones sunl conlrariae, non eo quod sunl contrariogarerem proposilam, an affirmare conlrariam. Ni-rum, scd polius eo quod de uno eodemque subjecloliil enim difTert dicere diem non esse quam dicerenoctem esse. Hoc esl enira diem non esse, quod essenoclem. Niiiil enim csl inler noctem atque diem.Ergo in liis aflirmalio coalrarii idera valel, quod reiproposilfe negalio ; ergo nunc hoc dicil : etiamsi inaliquibus, inqnit, lales proposiiiones inveniunlur,ut et negalio rei propositas, el afiirmalio conlrariiidcm valeal, el sint unns significalione. Quaerendumesl secundum quam enunliationem proposilio magisesl conlraria, an secundum eara qua; dicil non essediem, an secuadum eam quae proponit esse noctem.Invesligandum igilur esl quas liarum, quanquamunum ulraqup significei, magis est conlraria ei quajcontrariae suspicanlur, ut si quis de bono suspicelurquop.iam bonum est, el rursus alius de eodembono quoniam malum est,heec sunt contraria quaeverassimul esse noa possunl. Et de eodemsuBjeclo,id est bono, nunc bcne, nunc vero male, id estcontrariee suspicantur.Si ergo boni, quoniam bonum esl, opinalio est , aliavero, quoniam non est bonum. Est vero et alia quoniamaliud aliquid est, quod non est, neque potestesse. Aliariun quidem nulla ponenda est, neque qusecunqueesse quod noncst opinaniur ,neque quaecunquenon esse quod esl.{lnfmitse enim utrxqiie sunt, elquxesse opinanlur quod non est, et qux non esse quoddicit esse diem ;hoc est enim quod ail. Et si est una g ggt) sed in quibus fallacia est. Hsec autem sunt, exsecundumquam coiilraria, id esl, el si unum significabuntaliquando rei negalio el contrarii affirmanerationes.Quare eliani fallacix.quibus simt generaiiones, ex oppositis vero sunt gelio,secundum quam harum raagis est conlraria propositiosuperiori proposilfe enuntialioni.Hujus argumenti principium est, quo pro confessoulilur et probato, quod unius rei plura alque infinitanon possint esse conlraria, quare unius reiNam arbitrari contrarias opiniones definiri in eoquod contrariorum sunt, falsum est. Boni enim. quoniambonum est, et mali quoniam malum est, eadcm bonum est, el hfec vera esl ; esl rursus boni quo-unuraerilconlrariura. Est ergo opinio boni quoniamfortasse opinio est et vera, sive plures, sive una sit. niam bonurn non esl, el haec falsa est. Potest eliamSunt autem ista conlraria, sed non in eo quod con- esse quae pulet esse bonura id quod non esl, ut siIrariorum sunt conlraria, sed magis in eo quod con quis dicat id quod est bonum quoniam malum esl,trarie.Contrariorum naturara prius recle determinat,qui de contrariis proposilionibus Iracta. Quidamenim pulaverunt contrarias esic opiniones, quresint contrariarura rerura, quod Arisloleles negat ;Cdicitenim falsem esse definilionem, qua) determinateas esse contrarias opiniones, quae sunt conlrariarumrerura. Nara cum sit conlrarium bonum malo,possumus habere opinionem dc bono quoniam bonumest, et hcEC vcra esl ;possumus rursus id quodmalum est pulare raalum,el haec rursus veraesl, etvel quoniara quantilas est, vel quoniam aliquid quodnon esl. Sed hoec quaj de bono dici possunl, quaeipsum bonum nonlsint, infinila sunt. Rursus possumusde bono arbilrari raulla non esse, quoe sunt.Bonum enira quod honestum est possumus dicerequoniam honeslum non esl, possumus dicere quoniarautile non cst, possumus quoque dicere quoniamexpelendura non esl, etalia plura. Infinilaergosunt et ea qua;possurausarbi!rari de bono, quoniamest id quod bonura ipsum non est. Et eaqua? opinamurnonesse bonura quod esl, ea quoque sunt infinila.Quare nec ea quse putat opinio bonum essequod non est, nec ea quaeputat non csse quod esl,opiniones quidem boni, quoniam bonum est, et rnaliquoniam malum esl, conlrariarum rerum sunt ; lamenutraeque sunl veraa. Sed conlrarife ulrasque ve-ei opinioni ponenda est esse contraria, quie putatraeesse non possunt. Falso igilur deCnilum est eas bonum esse quod bonum est. Hoc enim esl quod ailesse contrarias opiniones, quae contrariarum sint Aliarum quidem nulla ponenda esl,neque quaecunqueesse quod non estopinatur, utdicamus debonorerum.Quod aulem ail, boni enim quoniam bonuraest, et mali quoniam raalum esl, eadem forlasse quoniam malura est, vel inulile, vel turpe, nequeopinio est et vera. Aut id quod dixit eadem ad id quaecunqne non esse quod esl, ui si de eodera bonoretulit quod post secutus est, vera namque vera3 in -p. dicamus, bonum expelendura non est, bonum honeeo quod verae sunl eadem sunt, aut cerles quod ejusdem esset opinionis, quodbonum esset, bonura putare,quod malum essei, raalura. Siveaulem eademsint, sive plures, contraria esse non polerunt, idcircoquoniam simul veraa sunt. Sunt aulem islacontraria, sed non eo quod conlrariorum sintcon-Irarice sunl,sed magis eo quod conlrariae. Sunt autem,inquit, ista, scilicet quae sunt in opinionibuscontraria, non tamen conlraria quando contrariorumsunt, sed potius quando de uno eodemque diversomodo et contrari» suspicantur, hoc est enimquod ait. Sunt aulem ista coalraria, ea scilicet quaein aaima; opinionibus posita sunt,quorum proposislumnon est. infiniliE enim ulraeqne sunt, et queeesse opinanlur quod non esl, et quoe non esse quodest. Ha3 igitur rejiciendaj sunt, et ad nullam conlrariiopinionum sumendae, quoniam infinilae sunt,cumseraper contrariorum opposiiio sit finita. QuaBcunqueaulera contrariae ponendae sint opiniones, sequiturdicens : Sed in quibus est fallacia, hae autem suntex his ex quihus sunt et generaliones. Ex oppositisvero generationes, quare etiamfallacia opinioni, inquil,de bono quoniam bonumest, contrariaillasolaponenda est, in qua primum fallacia reperitur. Inqua autem fallacia primum reperiatur, oslendit perid quod dixil : Ex quibus sunt et generationes falla-