t. II (PL 64)

603 AN. MANL. SEV. BOBTII 604nem sed conversim, id est ut affirmatio negationi,negatio vero afnrraationiconsentiat.Affirmrttionemnamque qua; estpossibileesse,sequiturnegatioimpossibilitatisquae dicit non impossibile esse.negatioiiemvero possibilitatisquaeestnon possibile essesequiturimpossibilitatisalfirmatioquaeproponitimpossibileesse.Idemquoque et de contingenlidicendumest.Alfirmationemnamquecontingentissequiturnegatioimpossibilitatis. Negationem vero contingentissequituraffirmatioimpossibilitatis.Omninoenim quidquid de possibililate proponitur, idemde cnntingentibusjudicaiur.Disponantur ergo bocmodo : primum affirmatio impossibilis, contraeam negatioimpossibilis.Etsubaffirmationeimpossibiliponanturex contingentibus et possibilibus,quasipsasequiturimpossibilitas.SubnegationeveroimpossibilitalisillKpossibilisetcontingentispropo-sitionei:,quibusipsaimpossibilitalisnegatioeonsen-tit,hoc modo:ImpossiDileesse. Non impossibile esse;Non possibile esse. Possibile esse.Non contingens esse. Gontiugens esse.Patetergout oontradictiones quidemaliiscontradictionibusconsentiant.Qua in re illudquoq-ie manifestumest,qiiod affirmationes negationibus,negationesvero affirmationibusconsentiant.Sensus ergototus talis.Sermonum vero ratio haec est. Impossibile,inquil,etnonimpossibile, scilicet qu» est contradictioduas contradictiones,id est illud quod estcontingens et po?sibileetnoncontin).'ens etnonpossibile.sequiturquidemcontradictorie.Namunacontradictio,impossibilis et non impossibilis, duas se-C ponit necesse esse.Sed potius contraria necessariaequae dicit, non possibile esse.secjuitur ea quas proquiturcontr idictiones.id est conlingens et noncontingens,possibile et non possibile. Sed quanquamilla quaedicit necesse esse non esse.Nam cum nonpossibile est, necesse est non esse. Disponanturcontradictiones sequatur alia contradictio, conversimtamensibi consentiunt.Nam quod estpossibileenimhjEscilicetquaesequunturetsubhisnecessarisaet qussitcontradictio,qu8e contrarietasascribatur.esse sequitur negatio impossibilis, ut superior descriptiodocet.Negationem vero possibilis sequitur Non necesse esse.Necesse esse non esse.Possibile esse.Non jiossibile esse.affirmatio impossibili, nam quod est non possibileconsentit ei quod impossibile.Est autem affirmatio%...^-^^impossibilis ea quae dicitimpossibile esse.Et quanquaminvoluta sit sermonum ratio.tamen si quis secundumsuperioremexpositionemadipsiusAristote-Necesse esselissermones superiores redeat,etquod illisdeestexnostra expositionecompenset,sensus plenissimusaratione non deviat.est.Necessarium vero quemadmodum fit,considerandumManifestum est aulem quoniam non eodem modo,sed contrarix sequunlur. Contradictorise aulem suntexlra. Non enimest negatio ejus quod esl,necesse nonesse non necesse est esse. Contingit enim esse verasutrasque in eodem. Quod enim est necessarium nonesse, non necessarium esse.Possibilisatqueimpossibilisdudumcomparationedidioimus,quod affirmationempossibilemimpossibilisnegatio sequeretur,rursus negationi possibilisaffirmaiio impossibiiis consentiret. QuBerens ergonunc quemadmodum possibiliom et necessariarurapropositionuai fiant consequeiitice,dicit noa eodemmodo in his evenire quemadmodum in illis evenitAquae ex possibilis comparationibus nascebantur.Inillisenimcontradictiones oppositffi,contradictiunesrursus oppositas sequebantur,ut affirmationem negatio,negationem affirmatio sequeretur.In his autemhoc estimpossibilibusetnecessariisnoneodemmodo estjsed contrariffiquidem consequuntur,contradictoriaevero et opposicae extra sunt et non sequuntur.Et prius quidemquae sint contrariae,qu8econtradictoriae disponamus.Propositionis enim quaedicit necesse esseea qu8Pproponit,non necesse essecontradictoria est. Ea vero quae dicit necesse nonesse contraria, ut si quis dicat solem esse necessemoverijbuic est opposita contradictoriae solem nonneces&e esse moveri. Contraria vero solem necesseesse non moveri.Possibilem ergopropositionemsepquiturcontradictionecessaria.Contradictionemveropossibilis non sequitur necessitas.Quod eveniret siin his sese oppositaesequerentur.Sed potius ea quaeest contraria necessilati.Age enim oppositioni quaedicit possibile esse videamus quae ex necessariisconsentiant.Illa quidem quae dicit necesseesse nonei poterit consentire. Quod enim possibile est esse,potestetnon esse. Quod autem necesse est esse,non poterit non esse.Ergo sipossibilitatem necessilasnon sequitur,sequitur eam necessitatis contradictiononsequitur ergo propositionem possibilemea quaj proponit necesse esse.Sed contradictio necessitatisquae proponit non necesse esse. Sed contradictionipossibilis neoessitas non consentit.Nequeenimdicere possumus,quoniameam propositionemNulli ergo dubium estquin afflrmationem possibilissequalur necessarii negatio, negationem veropos.sibilis non sequatiirnecessarium.sed potiuscon-D trarietas necessarii.Nam cum possibile esse sequaturcontradictio necessitatis, quae est non necesseesse,contradiotionem possibilis quae dicit:non possibileesse,non sequitur necessitas ipsa. Sed potiuscontrariaillascilicet quae proponit necesse esse nonesse.Sensus ergo hujus modi est.Talis veroestordosermonum,neoessariumvero,inquit,queraadmoduni8it,idest,quashabeatconsequentiasconsiderandumest. Primo quidem definit dicens : Manifestum estquoniam non eodem modo.Quo loco subaudiendumest, quemadmodum in his quae possibiles sunt etimpossibiles.sed contrariae sequuntur.contradictoria!vero extra sunt,et nou sequuntur.Namquecontradictionempossibilisnon necessarii contradictio,