t. II (PL 64)

136S GILBERTI PORREM COMMENTARIA, (866nit. Sicut enim omne penuinum incorruptibile, sic ^ deorsum oadere dicitur, non quoniam eum esse leomuenativQm est corruptibile. Augmentum qunque ctum, sed quoniam eum esse terram causa cadcodifit. Et si quis quBerat. Cur ergo causae hujus nomineet diminulio, corporalibus et incorporalibus nonmodo subsistentibus, sed eliam subsistentiis et eis tacito, quod est terra vel lignum, dicitur lectus caditaccidentibus convenit. Sunt enim augmentum et diminutio,? Potest responderi : Quia etiam esse lectum ei-et secundum spatii quantitutem, et secundumdem convenit causse, id est quia terrse vel ligno acci-temporis, et secundum numeri. Quae secundum dentaliter contigit, ut lectus esset. Non vero semperrerum consequentia verbis esponitur, ut scilicet inpropositionibus suis cauais praedicamenta reddantur:imo vero saepe fit verborum ea quae a dialecticis dicituraccidenlalis et lantum vera connexio, cumspatii quantitatem sunt, id est secundum lineam, velsuperficicm, vel soliditatem, vel locum, corporalibustamen conveniunt. Quce vero secundum temporis autnumeri quantitateni, couveniunt omnibus iilis quorumsunt et tempus et numerus, qu8e vere suntomnium lam incorporaiium quam corporalium nalivorum.Sed et alieratio non solum corporalibus, eedetiam iocorporalibus substaCiis convenit. Fiuotenim etiam in anima qusedam qualitates, quas Aristotelesvooat habitus, et dispositiooes, atque passi-scilicet causarum consequentibus praedicandis, fitEuppositio rerum, sive earumdem aliis consequentibus: ut, durum est album ; sive alienis contrariocausis ab his quae praedicantur, ut quoddam rationaleest album, rationalitas enim, quamvis multorumcausa sit, nequaquam tamen colorum est oausabilea qualitates, et passiones. Motus vero qui est sive alienarum consequentibus causarum, ut quoddamseoundum locura nonnisi corporeorum est. Quia musicum est albuni. Nam scientia musicae, nec albenamquelocus, qui genere quantitas appellatur, solis g diois causa est, nec ejus sequitur causam, quam incorporalibus convenit, eidem coaccidens locus nonnisi corporalium esse potest. Itaque natura secuudumillos qui hoc nomen non nisi in corporibus posuerunt,per motum diffiniens, illum tantum qui soliscorporibus convenit, localem videlicet, intelligi,cum ait : Nalura est motus principium. Nam, sicutdictum est, ille solus corporum proprius est ; et generaliterquidem motus localis corporalibus, ejusvero species corporum speoiebus, praedicta proprietateredduntur. Unde etiam osteodens eingulorumquse in diffinitione posuit causas, ait : Quod motusprincipium dixi. Quasi : Quod per motum naturamde.^cripsi, boc est, ideo scilicet feoi, quoniam corpuslo corpore esse oertum est. Albedo ecim tantumcorporis affectio est, imo fit in spiritu scieutia musicae,et rationalitatis in eo sequitur causam. Similiterergo, cum dicitur lectus deorsum fertur, accidentalisconoexio est, in eo utique connexionum accidenlaliumgenere, quod et id quod praedicatur, etquo suppositio fit, ejusdem causae principio redditur,id est speciei qua lectus lignum est, vel generi quoterra est. Itaque quamvis lectus deorsum ferri veredicatur, non tamen hujus motus prinoipium, id estcausa est esse lectum, sed potius esse terram genere,vel esse lignum hujus generia speoie. Habet autemea, quam nunc exemplavimus, naturae diffinitio,orane secundum speciem sui cujus est elementi habetproprium motum ;id quod motus principium est esse naturam. Undeatque hoo exemplis declarat, fit ut lectum, qui deorsum ferri dicitur, dicamusdicens : Ut ignis, proprio hujus generis secundum esse naturaliter ; lignum vero lettum esse, non natnraliter,sed potius artifieialiter.speciem molu, movelur sursum, terra vero deorsum.Nam in sphaera mundana, ignis supremus est, et terra Est eliam, etc.] Hucusque naturam diffinivit, et seextrema.Propter quod si vel ignis infra supremum, n cundum illum hujus nominis usum quo de solis corvelterra supra extremum locum, aliqua causa est — -'-"- - '— " — '- ' ——