t. II (PL 64)

AN. MANL. SEV. BOETII 80quid siiit,vel cujus magis sint possumus agnosoere, A. dictum est)hancexpositionem nostro reservasse judisieorumdiffereQtifficognoscantur. Sed difforen- "-' ..-• • -tiarum natura incognita,qua3 uniuscujusque specieisint differentiae,modis omnibus ignorabitur. Quaresciendum est quoniam si de generibus Aristotelestractat in praBdioamentis, et generum natura cognoseendaest, cujus cognitionem speciei quoque coraitaturagnitio.Sed hoc cognito, quid si differentianon potest ignorari,qijanquam in eodem libro plurasunt ad quse nisi maximam peritiam et generis, etspeciei,et differenticE lector attulerit,nullus omninointellectus pateat,utcumipse Aristoteles dicat: Diversorumgenerum etnon subalternatim positorumdiversae secundum se species et differenliae suntquodhisignoratisintelligiimpossibileest ;sedidemAristoteles proprium uniuscujusque praedicamenti gdiligenlissimainquisitione vestigat.utcum substantiaproprium post multa dicit esse quod idem numerocontrariorum susceptibile sil,vel rursus quantitatisquoJ in ea sola aaquum atque ineequaledicatur,qualitatis etiam quod per eam simile aliudaliis aut dissimileproponimus;et in caeteris eodemmodo,ut quas sit conlrarii proprietas,qua3 secundumrelationem oppositionis,quae privationis et habitus,qu83 affirmationisetnegationis,in quibus itatractattanquam jam peritis scientibusque qus sit proprie-dicio, ut ad intelligentiam simplicem hujus librieditio prima sulfioiat ; ad interiorem vero speculationem,confirmatisjampenescientia,necinsingulisvocabulis rerum hserentibus, heec posterior editiocollocatur. Ad divisionem vero faciendam tam hicliber est ulilis,ut praeter earumscienliam rerum, dequibus in hac libri serie disputatur, casu fiat potiusquamratione partitio. Hoc autem manifestumeritsidivisionemipsamdividamns,idestfsinomenipsumdivisionisin ca qus significat partiamur. Est namquedivisio geaeris in speoies, ut cum dicimus, Colorisaliud est album, aliud nigrum.aliud vero medium.Rursusdivisioestquotiesvoxplurasignificansaperitur.et quam multasintquaeab eatvoce signan-tur ostenditur, ut si quis dicat : Nomen canis pluratatisnatura,quam si quis ignorat,frustra ea qu.na de aliaextrinsecus, aut cum subjectum in accidentiahis disputanturaggreditur.Jam vero illud manifestumest,quod aocidens maximum prasdicamentorum alia medii coloris aut cum accidens in acoidentia•distinguimus,ut:corporum alia sunt alba.alia nigra,obtineatlocum,quod proprio nomine novem prsdi-separamus,ut cum dicimus:Liquentiaaliaalba, aliacamenta circumdat, et ad praedicamenta quidera „ nigra,alia medii coloris.Et rursus alborumaliasuntsigniflcat, et hunc latrabilem quadrupedemque, etcceleste sidus,et marinambestiam,quae omniaa sedifflnitione disjuncta sunt. Dividi autera dicitur etquoties totum in partes proprias separatur, ut cumdicimus: Domusaliud sunt fundamenta,aliud parietes,aliudtectum. Ethaac quidem triplex divisio secundumse partitio nunoupatur. Est autem alia quaasecundum accidens dioitur.Ea quoque fittripliciter,aut cum acciclens in subjecta dividimus, ut cumdico.Bonorum alia suntin anima, alia in corporequanta sit hujuslibri utilitas exhismanifestum est.Quod vero ait,etad assignationem difflnitionum facilecognoscipotest, si prius substanti» rationumdivisio flat : substantiaj ratio,alia quidera in descriptioneponitur, alia vero in diffinitione ;sed ea quajest in descriptione proprietalem quamdam colligitejus rei cujussubslantiae rationera prodit, ac nonmodo proprietate id quod monstrat informat,verumetiam ipsa flt proprium,quodin difflnitionem quoquevenirenecesseest.Si quisenimquantitatis rationemredderevelit,utdicatlicebit:QuantitasestsecundumquamEequaleatqueinasqualedicitur.Sioutigiturproprietatemquantitatisin ratione posuit quantitatis,etipsatotaratioipsiusquantitatispropriaestjitadescriptioet proprietatemcolligitetpropriaflt ipsadescriEola proprietas in descriptione coUigitur, et ipsa fltpropria sicut dilflnitio quoque: ad diffinitionem verogenus quidem primura ponitur, et species ad quamgenus illud aptatur, et differentiae, quibus junctiscura genere,species diffinitur. Sedsicui haec pressioraqurm expositionis modus expostulat videbuntur,hoceum soireconvenit,nos (ul in primaeditionedura,alia liquentia,quaedam moUia. Gum igitur itaomnis fiat divisio aut secundum se,autper aooidens ,et utraque partitio triplioiter, cumque in superioresecundum se triplioi partitione sit una divisionisforma genus in species separare, id neque praetergeneris scienliam veri ullo modo potest,neque veropraeter scientiam diflerentiarum quasnecesse est inspecierura divisione surat. Manifestum est igiturquantautilitashujuslibriadhancdivisionemsit.qu»primo aditu genus ac t=pecieset differentias tractat.Secunda vero ea divisio, quae est seoundura vocissignifioantias,necipsaquidemahhujuslibriutilitatediscretaest. Uno enim modocognoscipoterit,utruravox cujus divisionera faoere quajrimus aequivoca essevideatur, an genus,sieaqu8e signiflcat dilfiniantur;ptio.Deflnitio vero ipsa quidempropria non colligit, D el si ea quae sub commissione sunt una difflnitionesed i psa quoque fit propria.Namqui subtantiara monstratclaudantur,species esse necesse est, et illud communegenus differentiis jungit,et ea quae per se suntcoramunia atquemultorura redigens in unum, uni genus earum. Quod si illa quas proposita voxdesignatnonpossuntuna diffinitioneconcludi,nemospeciei quam ditfinit reddit aequalia. Igitur ad dubitat quin illa vox sit aaquivoca, nec communisdescriptionem utilis est proprii cognitio, (juoniam his de quibus praedicatur, utgenus,quandoquidemea quae sub seposita signiflcatjSecundum communenomen non possunt una difflnitione comprehendi.Si igitur ex diffinitione manifestum est quid genussit,quidque nomen aaquivocura, diffinitio vero pergenera differentiasque disourrit,quisquamne dubi- ;tare potest et in hac divisionis forma plurimurahujuslibri auctoritatem valere?Illa vero secundum