t. II (PL 64)

509 IN LIBRUM DE INTEBPREiTATIONE EDITIO SECUNDA. 510impossibile est(videmus enimquasdam resex prin- A musigitur nosquoque rerum principia,etex nostriscipio liberi arbitrii et ex nostrorum actuum fontedescendere),quid dubitamusfrivolamrationem omniumrerum necessitatis excludere?et delectum humanffivitaBinterpositionenecessitatisnonabsumere?quffi enim erit ulla discretio inter homines.si liberijudicium perit?Cur postremum leges con-arbitriiditae? Cur reipublicas jura?Cur responsa sunt? Curinstituta?Gur mores publici et privati actus constitutionibusprincipum et judiciorum nexibus continentur,sicertumestnihil humanis licerapropositis,frustra enim cuncta sunt,si liberum arbitriym nonest, leges enim et cstera ad continendos animoshominum conditas scimus.Quod si seipsi animi nonregupt,et eos aliqua qusdam violentia necessitatisimpellit.dubitumnonestquin vacuaeistaalegessunt, Tjqu£B nihil sponte facientibus proponuntur.Sed hfficquam sintimpossibiliaipse Aristotelesprobnt,cu.jusrecta sententia neque casum, neque necessitatem,peque possihilitatera in utraque parte naturs,nequeliberumtoliitarbitrium,sedcunctaperniiscens,rebuspluribusarbitraturmundumcon'positumnonsin:plicivel casu.vel necessitate,vel liberaB voluntalis judiciocontineri.Quod si haec non sunt possibilia, videmuseniin esse princjpium futurorum et ab eoquodconsiliamuratqueagimusaliquid.Impossibilia,inquit,ista sunt utomnia ex necessitate proveniant.Sumus enimquorumdam nosipsi quoque principia,et animus noster ratione formatus,actionesque nostrsea ratione directee quarumdam rerum principiumtenent.Sicenim id quod in nobis est se habeconsiliisatqueaclibusinrebuspluraronsistunt.Quodsi ea quas per hanc rationem afleruatur, perspicuasunt,quod vero ponitur,id est,afiirmationem et negationemomnem in futuro veram esse, non aequeperspiouum est,our dubitamus mendacem subterfugererationis viam,ettenere ea qus cumvera,tummanifesta sunt,repudiatis his qus neo veritate ullafirma sunt,nec perspioue claresount ? Et quoniamjam supra dixerat,quare non oportebit neque consiliari,nequenegotiari,nunc hoo reddidit ad id quodait neque consiliari,dicens nos esse principium futurorum.etabeo quod consiliamur,ad id quod ait,nequenegotiari reddidit id quod subjecit, atque agimusutaliquid.Quaretantabrevitaleoratioconstrictaest,ut in ea teneatur rationis ordinisque necessitas.Et qtiotiiam est omnino in his qux non femper aclusunt, yos^Abile esse ei non esse simililer, in quibusulrumque contingit,et esse etnon esse. Quare fieri elnon fieri.Ac multa nobis manifesta sunt sic se haben~tia,ut quod hanc vestem possibile est incidi et non incidelur,sedprius exteretur ,similite,r aulem et non incidipossibile est.Non enim essel possibile cam priusexteri,nisipossibile esset nun incidi. Quare et in aliisfiendis quae secundum polentiam hujusmodi dicuntur.Manifestum igilur est, quoniam non omnia exnecessilatevel sunl vcl fiunt,sed alia quidem utrumlihet,etnon magis vel affirmatiovel negatio vera est,alia veromagis quidem et in pluribus alterum,sed tamen contingitfuri et allerum, atlcrum vero minime.Continuus quidem sensus ex superioribus hocre dioitur,nulloque extra impediente vel cogente ad ^ modo. Supra enim ait quod si haeo non suntpossiquodnobisvideturrationejudicanteprosilimus.Nec bilia,id est ut omnia necessitas administret. Videmusenim a nobis quoddam esseprinoipium futuro-omnianecessitatibussurripiendasunt.On:niumnamqueanimalium genus in eo quod animalia sunt subjectumest aiiud naturae, aliud ccelestibusrum et a nostris actibus, atque oonsiliis, his illudaiderumcursibus,aliud rationi quoque mentisetanimi cogitationi.Arboresnamqueetquaedamanimaliairrationubilia.Illa quidem tantum uaturae subjecta sunt.Pecudes vero quia liberum noa habent arbitriuniccelestium etiam decretis.Hominesautem el naturaeetsideribusetpropriae voluntati subjecti sunt.Multaenim natufa dominanle vel facimus,vel patimur.utraortem vel hujusmodi habitudinem oorporis.MuUaetiam secumrerum ipsarum necessitas trahil,ut eaquae cumfacere volumus,nontamen faoerevaleamus.addit,quoDiam suntaliqua quae possibiliasunt essecum non sinl,et non esse cum sint,haec jam simulauferentursi necessitas inomnibus dominetur, etsensus quidem cum superioribus ita conjunctus eit.Quid autem habeat argumentationistota sententia,hoc modo perspiciendum est.Possibile ssse diciturquod in utramque partera facile naturae suae rationevertatur,ut oum non sitjpossibile sit esse,'nec oumsit, ut non sit res ulla prohibeat, ita ergo et quodpossibile diciraus a necessitate sejungimus. Aliterenim dicitur possibile me esse ambulare cum se-Multa autem dat voluntatis liberum arbitrium qua; D deam, aliter solera nunc esse in Sagittario et postnobisvolentibusfiunt,quaBnonfierentnisi vellemus,undefitut naturaquasmotus est principium et liberiarhitriifacultate,et animiquoquerationeparticipet.Anjmavero velut alligata corporibus,quibus naturadominatur.imaginationibus et cupiditatibus et iracundiaeardoribus caeterisque,quae afferunt corpora,exipsa cuiilligatiiestnaturaparticipat.Guncti autemdivinaeprovidentiaesubjecti.exillaquoquedivinorumvoluntatependeraus,iiaqueneocoelestiumnecessitastota subruitur, nec casum disputatio haec de rebuseliminal,et liberum firmat arbitriura,sed haec majorasunt quam ut nunc digne pertractari queant.Supaucosdies in Aquarium transgredi.Ita enini possibileest ut etiam essenecesse sit.Possibile autemdicere solurnus.quod et cum non sit,esse pcspit,etcum sit,non esse iterum possit.Si quis ergo omnianecessitati subjecerit.ille naturam possibilitatis intercipit.Tres ergo sunt sententiae de possibilitate."Philo enim dicilpossibile esse,quod natura propriaenuntiationis suscipiat veritatem, ut cumdico mebodieesseTheooritiBuoolica relecturum,hoc si nihilextra prohibeat, quantum in se est potest veraciterpraedicari.Eodem aulem modo idem ipbePhilo necessariumessedefinit,quodcumverumsit,quantum