t. II (PL 64)

1089 IN TOPICA CICERONIS COMMENTAEIA. LIB. (II. 1090cupatur, et in caeteris quidem conjugatis idem est, A esse dicuntur alfecSa.quia suatad aliquid,et propo-Post hffis annumeratura est genus. Genus vero est siti terminirelationo nectuntur.Nam et deQnilioaliquodcujuslibetuniversalitersubstantiammonstrat,cujus est definitio, et lotum partium totum est, etetquod multorum spccie (iivcrsorum, substantialis nota significati nota eat.Sed inspiciendanatura estest sirailitudo. Quod a propositis terminis longius singulorum,et videndum num similitcr hsec ad aliquomconjugatasejungitur,quiatametsisubstantiatt quid referantur ut CEetera. Nam deflnitio rem quammoiistrat, tamen ne inllexo quidem vocabulo cum definit quodammodoexplicat atqueconformat.Itemtermini nomine copulatur, sed longe lateque diverso.Huic adjuncta est species, quam formam Tulliusappellavit,quia nihilest lam proximum generiquam species. Species vero est substantialis individuorumsimilitudo, et quod sub genere ponitur.Post hanc, similitudo est constituta. Etenim postillud idem quod insubstantiis intelligiturillud idempartes rem cujus partes sunt propria conjunctioneperiiciunt. Nota vero,ejus intellectum communitertenet, etcum haec Cfetera quae vocantur affecta nonfaciant, jure haec non interaffecta ponuntur, sed ineo ipso quod veluti conficiunt atque oonformant,inessedicuntur.Sed quoniam de vi atque ordine locorumsufficienterdictumest,nunc ad sequentiatranseamus.Praeteromniarecte ponilur quod in qualitate esse perpenditur.enim qus superius dictasunt,Paulatim vero res incipit a similitudine reccdere, -n illudanimadvertendum maxinieest,quia nonsiquidneo statim ad contrarium venit,sed prius adifferentialocumstatuit.Namremotasirailitudinenihilaliudoccurrit prius,nisi differentia. Post hanc,a contrariolocum duoit,id est a maxima differentia.Rnrsusad amica sibi affecta convertitur. Sed nou eo modoamioa quo sunt similia, adjuncta enim proponit,in argumentis fuerit sumptum, illud eorum argumentoruralocus dicendus est, nisi non solum insitargumentis,verum etiam ab eo argumenta nascantur.Idquod dico,jplaniore liquebit exemplo.Si quodenim fuerit argumenlum in quo sumaturgenusvelspecies,non statim illud argumenlum ex genere veispecie tractum esse dicitur.nisi ei argumento viresquae non sunl integrae similitudinis.sed interse judicii,et veluti cujusJam rerum sibi cohsrentium generis vel speciei qualitas subrainistret.Age enim,propinquitatis.Post adjuncta vero antecedentia Tulliusposuit. Post id enim quod aliquo modojunctum flat argumentatio sic: non idem est animali esse quodsit quaestio an idem sit animali esse quod vivere, etest, aliquid necesse est aut antecedens aut consequensinlelligatur. Prius ilaque antecedens, post mori,piurima quippesunt inanimata,nequemoriun-viverG,quiane inanimato quidemideraest essequodconsequens collocatum est. Post haec repugantia tur. Nam quae nunquam vixere, ne mori quidemdixit,utquodammododuplexordo contrarietatumac posse manifestum esl.Hocigiturinanimatum genussimilitudinum nasceretur. Prius enim proposuit a est Iapidum,acfusilium metallorum,etsuraptum estsimili,a difrerentia,a contrario,atque hic univcrsus ^ inargumentura, sed non ex generefactumestarguordo est similium et contrariorura. Rursus ab ad-mentum, lioet in eodem genus videatur inclusum,junctis,ab antecedentibus, a consequentibus,a repugnantibus.Hicrursus secundusordo similium etcontrariorum esse deprehenditur.Sed primus valdeevidentiorquamsecundus; plus est enim simileessequamadjunctum.plusestdifferrequaoQantecederevelconsequi.plusetiaraestcontrariuraquararepugnans.Et in suo quaeque ordine plenam retinent formam,velut quia similitudc propinquitatem quaradamsed polius a contrario.Nam oontrarium est vitae quidemmors, animalium inanimatura ; sed mori nonsequiturinanimalum,igiturneanimalquidemvivere.Non ergo ex genere locus iste ducendus est,aed potiusex contrario,quaravis genus hujusmodi contineatargumentum ; tunc enira locus esset a genere,si ab aniraalis vel a vivendi genere argumentiratiotraheretur,velut si itafieret argumentum : animalitenere debet : propinquius estenim id quod est simileesse,substantiffi est esse; ipsum vero viveresubstanjunctumei cui simile esse oonsideratur,quam id quod adtianon est, sed in substantiam venit. Non est igi-est ei cui naturali vicinitate conjungitur. turidem vivere quod animali esse.A substantiaigiturRursus quoniamdifferentiasimilitudinis auctorest,dissirailiusestidquodabaliquodifrert,quamidquod tractum est argumentum,a genere videlicetanl-midis. Hoc igitur arguraentum, et genus continet,consequitur vel antecedit. Rursusquoniam contra- D et ex genereductum est ; in priore vero,etsi genusriumlongissimeabeoquicontrarium estoporletabscedere,longiusabsceditcontrariumquarorepugnanstur.Illudcontinet, a contrario tamen ductum esse perpendi-enim seinperspeculandum est,non quidinPost heec quid aliud restare poterat quam effecto-argumento sit,sed ex quo ducitur argumentum et inrum causas quasrere aut post effeotorum causas.''quid aliudquam ipsarumcausarumperquirereeffectus?Praetereaacomparatione loci, postremum ordinemtenent,quiasivesimilitudinem,sivedissimilitudinerainsola obiinent quantitate. Ac de looorumordine satis dictum est. lilud prfeterea considerandumputo,num hi quoque argumentorum lociquiinipso haerent de quo quaeritur, inter affecta jure numerentur.Quandoquidemquss affecta sunl, idcircocaeteris quidera eadem ratio tenenda est,neque estenim in singulis immorandum.Siquisenimdiligentiamdecursae superius expositionis exercuit, facilein reliquis colliget, quod uno declaralur exemplo.Quando ergo unusquisque eoriim locorumquosexposui,suaquxdam membra habel.eaquumsublitissimepersequamur,elprirnum de ipsa definiiione dicelur.Delinilioesl oralioquse id quoddefiniiur explicat quid sil.Propositis igitur breviter argumentorum locis eos-