t. II (PL 64)

837 DE SYLLOGISMO HTPOTHETICO. 838non consequi ut sit vel non sit primuna, ut in ea A quemlocuminhispropositionibushypotheticis quaepropositione quee est, si homo est, animal est, si exsimplicibusconstantipscesiiDplices propositiunesanimal sit,non consequitur ut si homo vel non sit:quoa si primum non sit.non consequitur ut necessariosit vel non sit secundum; velul in eadem propo3ilione,8ihomo non fuerit,non necesse est utautsil animai,aut non sit.Ex omnibus igitur solaa duaelenent,eumdem in his propositionibus quaa sunt hypotheticaeex bypotheticis conptantes,illae conditionestenent quibus ill^ propositiones inter se junctfeetcopulatae esse dicuntur.Nam in hac propositionequae dicit, si est a,est 6, et in ea quae dicit, si cumconsequentisestabilessuntetimmutabiliterconstant:sisitprlmum, ut consequatur ut sitsecundum; siaecundum non fuerit,necessario consequi ut non sitprimum.His itaque determinatis, illud adjungam,quoniam cumomnis hypothetica proposiliosimplexnon 8it,atque ex aliis propositionibusconjungatur,sunt tamen hypothotioaB qusdam quse, si reliquisconditionalibuscomparentursimplicesexistimentur.Omnisenimconditionalispropositioaut connexaest r»busoopulatas hjpotheticaesequens portio quae inferautdisjuncta;hsc veroquoniam ex prsedicativiscopulantur,inoonnexis propositionibu» quatuor fierinecesse est hujus copulationis modos.Namque hypotheticaproposilio aut ex duabus simplicibus conjunctaest,et vocatur simplex hypothetica, ut haec ;si a esi,b est,veluti cum dicimus,si homo est, animalest, homo enim est, et animal est, duae suntsimplices propositiones;aul exduabus hypotheticiscopulatur,et dicitur composita,veluti cura dicimus,8i cum a est, 6 est, cum sit c,est d,veluti cum talipropositione eauntiamus,si cum homo est, animalest, cum sit corpus erit substantia. Etenim si cumhomo est,animal est,uQa est hypothetica;alia vero,cumsit corpus substantia est,exquibus conjungituruna propositio quae composita nunoupatur. Aut exsit o,est 6,cum sit c, est d, quem locum in ea propositionequas ex duabus simplicibus continetur tenet,eaquae prior est,si est a.eumdem locum tenetin ea propositionequae exduabus hypotheticis propositionibuscopulatur,ea quae prior est,si cum esta,est;6.Hic namque duarum inter seproposilionumconjunctionis conditione facta est consequentia.Itemque quam vim obtinetexutrisque propositioni-tur,id est esse 6,eamdem vim obtinet propositioneesl hypotheticis juncta eaquae sequitur.id est oumsit c, esse d; atque id tantum differt, quia cum inprima propositione ex simplicibus juncta propositiopropositionem sequatur,in secunda propositione exhypoiheticis juncta conditioconsequentias conditionisconsequenliamcomilatur.Nihilenimestaliuddiceresiaest,iesl,quameipropositioni perquamdicia.usesse aillamessecomite perquam 6esse ;pr8pdi«camus ; et in ea propositione quae exhypotheticis inductaest oum dicimus, si cum sita, est b, cum sit cesse d.illud dicitur, ei consequentiae quae inter aetbest, eam esse consequentiam comitem quae est interc et rf,ita ut sisequetur, posito a esse b, consequatursine dubio c posito esse d.At in his propositionibushaec : si o est cum sil 6, est c, veluti cum dicimus,si homo est cumsit animal,est substantia.Namquehomo est simplex propositio, cum sit animal essesubstantiam,hypothetica ex ipsa consequentia conditionisostenditur. Aut ex priore hypothetica etsimplici posteriore committitur, ut cum dicimus:3icum sit a,est 5, erit et c, veluti hoc modo, si cumsit homo,animal est et corpus,hypothetica namqueest ea quae proponit, si cum sit homo, animal est;simplex posterior quae hanc hypotheticam propositionemsequitur,id estcorpusesse:haec quoque quoniamnon ex simplicibus oopulatae sunt,composit8edicuntur. Sed priores quidem quae ex simplicibuspropositionibus constant, etsimplices hypotheticffiuna simplici etex una hypothetica oopulatur,veIat G quae ex simplici et hypothetica consistunt, illa ratioest ut vel proposltionem conditio consequentiaasequatur, vel conditionem consequentiae propositocomitetur. Nam cum dicimus, si est o, cum sit b,esse c,id intelligi voIumus,ei propositioni perquamdicimus, si est a, consequi eam conditionem perquara dicimus, cum sit b, esse c, id est ut si est a,necesse sit b terraino comitem esse c terminum :cum vero dicimus.si cum est a,b est, c esse, nihilaliud inlelligi volumus.nisi duarum inter seconsequentiampropositionum alterius propositioniseonsequiveritatem, ut si habeant inter se consequentiama atque b, necesse sit hanc conditionem consequentiajpropositionisejusper quam dicimus essec consequi veritalem, id est, si necesse est a po-nuncupantur, in duobus terminis constitutae sunt. D sito esse b, necesse sit etiam c esse. Similes igiturTerminos autem nuncparlespropositionissimplices syllogismi fient earum propositionum quae ex simplicibuset earum quae non ex simplicibus utrisque-quibus junguntur appello.Quae vero compositae hy.pothetic» sunt,illae quidem quae exduabushypothejunguntur.Earum vero quae ex una simplici et extiois constant,quatuor terminis copulatae sunt;ill8evero quae ex hypothetica et simplici,vel ex simpliciatquehypotheticaoonjunctaesunthaetribusterminisconjunctae sunt.Harum igitur quae sunthypolheticaesimplices velcompositaedifferentiaesimilitudinesquedicendae sunt.Nam quae exsimplicibus copulantur,ai ad eas quae ex hypotheticis duabus junctae suntcompareatur, consequentia quidem eadem est, etproportio manet,tantum termini duplicantur.Namaltera hypotheticacopuIantur,diversi quidem a superioribus,ipsitamen inter se similea fiunt;necinlerestutrumprimahypothelica,secunda sitsimplex,anteconverso primasimplexsecunda hypotheticaadsyllogismorum modos,nisiforsitan adipsiustantumordiniscommutationeracumigiturdemonstratafueriiearumpropositionumquaeexsimplicibusconstat,ratio syllogismorumdemonstrata videturesse earum _quoquepropositionumquaahypotheticiscommittun-