t. II (PL 64)

275 AN. MANL. SEV. BOETII 276diata sint, tamen difflnite alicui insunt, perfecte \ contrariis quae mediata sunt hanc oppositionemmonstratum est ea quK secundum habilum et privationemsunt a contrariis discrepare. Quare quiddistent Aristotele teneamus auetore.differre doceamus. In illis enim non semper neceeseerit cuntraria inesse subjecto, idcirco qucd eorumraedietates possint subjectis evenire substantiis, utIn pnvatione vero el hahilu neulrum horum qux album vel nigrum quod non est alicui per naturam,dicla siint, verum est, neque enim semper susceplihili sed tanlum secundum accidens. Possunt enim utraquenecessarium est allerum inesse corum.Quod enim nondumnon esse in corporibus, quoniam his vel ru-naluram hnbel ad videndurn, neque cxcum, neque brum vel pallidum, quae sunt eorum medietatesvisum habens dicitur. Ideoque non erunt hsec lalium eveniunt. In privatione vero id ethabitu non est.Quando enim poterit per naturam habere habitum,conlrariorum, quo^um nihil est medium, sed neguequorum est medium, necessarium enim est omni susceptibiliutrisque quae ea suscipiunt, carere non possunt. Ca-allerum istorum inesse. Quando enim jam tulus enim cum per naturam videre potuerit, autnaiumfueril ad habendum visum, lunc aut csecum, aut habitum habcre dicitur, et est videns, aut privationem,habens visum dicetur, el horum non determinate alierum,sed alterutrum contingit,nonenimnecessarium si fuerit ckcus. Ita semper ab eo tcmporequo illi per naturam utrumlibet habere concessumest, vel cxcum, vel habens visum esi>e, sed quod con- gest, alterutrum retinebit, idest antprivationemretitingtt. In contrariis autem quibus medium est, nunquamnebit, aut habitum.Quocirca siin hiscontrariis quaenecessarium fuit omni susceplibili alterum medio non carent, potest fleri ut utraque contrariainesse, sed quibusdam, et his determinate unum, sed in subjecto non sint, in privatione vero ethabitu abnon quodcontingil, unde palam est quod secundumneutrumeo tempore quo per naturam potest utrumque reti-modum tanquam coiUraria, opposita sunt h,vc, nere, flerinon potestnisieorumhabeatalterum,dis-quie secundum privalionem et habitwn opponunlur.Dat primo differentias quibusea quaesunt secundumhabitum et privationem opposita, ab iis quaesunt immediata contrariis distent. In his enim contrariisquas medium non habent, semper nocesse estipsorum alterum inesse ei quod his ipsis subjectumest. In habitu vero et privatione non ita est. Nonlionis atque habitus oppositionem ab his quae opponunturut contraria, discrepare.enim semper quaelibet res aul habitum habet aut Amplius in contrariis quidem e.vislente susceptibili,privationem, sed est tempus quando utrumque non possibile esl in alterutrum fieri mutationem, nisi alteprum aticuinaturaliter insit, ut igni calidum esse : nam-habeat, ut catuli quibus nondum pernaturam ooulipatent. Illos enim nec habere habitum dicimus, que possibile esl quod sanum est, languere, et candidum,quoniam non vident, nec privatos visu, quoniamnigrum fieri, el ex studioso, pravum, et exparvuli adhuc visum pernaturam habere non pos-pravo, studiosum possibiie est fieri. Pravus enim adsunt Igitur horum quee sibi secundum privationemhabitumquesunt opposita,n&n semperalterum subjectoinesteorum. Scd eorum quse sunt oonlrariaimmediata, id est medio carentia, semper alterumsusceptibili inest. Distat igitureaquaeFccundumhabitumetprivationemestoppositio,iisqua3secundumcontraria putantur npponi. Sed quoniam sont qua;-dam contrariaquaeinsuntalicii DPrnat.uram, ut nivialbum, igni caiidum, corvo pi^iui.-., etiam ab hisdiscrepat oppositio privationis ol habitus. Ea enimquae pernaturarainsunt,diffinita sunt,etnullomodotant haec quoque mediata ab his quae secundum viraprivationisntque habitusopponuntur.Sedantemonstratumest et his contrariis quae per naturam easent,etiis quae medio carerent, hanc oppositionemesse dissimilem. Recte igitur positum est priva-meliores consuetudines deductus, et ad doctrinas, et simodicum aliquid proficiat ut melior sit. Si vero seme^vel modicum crementum sumpserit, palam est quodautperfecte mutabitur, aut satis multum incrementum sumet.Semver enim bene mobilior ad virlutem fiet, velquudcunquc crementum sumpserit \a principio. Quareverisimile est amplius eum sumere crementum, et hocdum semper fit, perfecte in contrarium habilum restitueiur,nisi forte tempore suspensum sit. Verum inprivatione et habifu impossibile estmulationem in alterulrumfieri,sed ex habitu quidem in privationem fitpermutantur, ut est album nivi. Non enim nix aut mutatio, a primlione vero in habilum impossibile est,alba aut nigra est, sed lantum alba, et corvus non neque enim qui rxcus fictus est, rursus vidit, nequeaut albus aut niger, sedsolum niger. In privatione cum esset calvus, rursus comafus est factus, nec cumvero et habitu una res esse non potest difflnita, sedsemper aut privatio contingit, aut habitus, et hocestquod ait, et liorum non difflnite alterum, sed authoc, aut illud. Neque enim necesse est aui caecumesse, aut habentem visum difflnite subaudiendumest, catulusenim qui pcrnaturamnondumvidet, authabitum habiturus est, id est visum, aut eo privandusest, utsit ca^cus, scd non difflnite unum, sedaul hoc aut illud indifflnite contingit. Distat igilurhaec oppositio his contrariis quae aliquibus pernaturamimmutabiliter acoidunt. Restat igitur ut hisesset sine dentibus, dentes iterum orti sunt.Aliain rursus contrariorum et hujus oppositionisquaesecundumhabitumprivationemquedicitur,discrepantiamponit. Ea enim quae contraria sunt,possunt in alterna variatis vicibus permutari. Quodenim calidum est potest effici frigidum, rursusquequod frigidum est potest in caloris verti qualilatem.His tamen (ut dictum est) solis exceptis, quibus unaquslibetres contrariorum naturaliter insitaest, inhis enim solis fleri non potest alterna mutatio : inhis vero quae accidenter et non per naturam sub-