t. II (PL 64)

835 AN. MANL. SEV. BOHTII 8-6omnibusetiamhisquaesuametiaminvicem naturam A. cundam veroconsequentem,ut inhac,si diesest,]uxuon perimuntponi potest, aperta ratione discretaest. Omnis igitur tiypothetica propositio vel perconnexionem fit (perconnexionem vero iilum quoquemodumqui per negationem fit esse proDuntio),vel perdisjunctionem;uterque enimm.odus exsimplicibusproposiLionibus comparatur. Simplicesautempropositiones suntquas praedicativas primoinstitutionisCategoricaelibrodixim.us.HaBCverosuntcumaliquiddealiquopraBdicatur,velafflrmando,vel stolete dicitur.Idem cum sit et non ?it,nonnecessenegando,ut dies est, lux est.At si his mediaconditiointerveniat, fiet, si dies est, lux est, filque unaest idem esse, veluti cum a, si idcirooesse b ; idem a si non sit, non necessenecesse estest esse b,hypotheticapropositio exduabus categoricisjuncta. idcirco quoniam non est a. Ad hujusmodi vero reiSed quoniam omnissimplex propositio velatfirmativa,vel negativa esl,quatuor modis per connexionemdemonstrationem inipossibilitatis diffinitio praemittendaest, quae est hujusmodi. Impossibile estquofieri bypotheticae propositiones possunt, aut T. posito aliquid falsumatqueimpossibilecommitlaturenim ex duabus affirmativis,aut ex duabus negativis,aulex afflrmativael negativa,aul ex negativaeteo nomine quod impossibile primitus propositum fuit.Sit igitur positum cum sil a esse b,\A est hanc interafflrmativa.Harumomniumexemplasubdendasunt, a ei b esse consequentiam, ui si concessum fueritquod id quod dicimusclariusinnotescat.Exduabusaffirmativis,si dies est.lux est;ex duabus negativis,esse a,necesse sitconcedere esse ft.Itaque proponatursi a est, b est, dico quia si a non fuerit,non ne-si non est animal, non est homo ; ex affirmativa etnegativa, si dies est, nox non est. Ex negativa etatflrmativu, si dies non est, nox est. Sed quoniamdictum est idem significari si conjunctione rt cum,quandoinhypotheticispropositionibus ponitur.duobusmodis conditionales fierit possunt : uno secundumaccidens, altero ut habeant aliquam naturaeconsequenliam. Secundum accidens hoc modo, utcum dicimus, cura ignis calidus sit, ccelum rotundumest. Non enim quia igniscalidus esl, ccelumrotundum est, sed id haec propositio designat,quiaquotemporeigniscalidusest,eodemtemporecoelumquoque rotundum est.Suntautem aliae quae habentad se con&equentiam naturae;harumquoqueduplexmodus est.unus cum necesseest consequi,eatamenquentia necessaria reperietur,etipsius consequentiaecausam terminorum positio facithoo modo:si terreefuerit objectus.defectio lunae consequitur^hsec enimconseiiuentia rara esl,et idcirco defectio lunae consequitur.quiaterrae intervenit objectus. fstae igitursunt propositiones certaj atque utiles ad demonstrationem.Partiraurautem propositiones hypotheticasinduasacsimplicespropositiones.etprimamquidemcui conjunctioproponitur preeoedentem dicimu3,se-est, praecedentem dicimus eam quae dicit, si diesest, consequentem vero partem, lux est. In disjunctivisvero propositionibus ordo enuntiandi praecedentemvel consequentem facit,ut aut dies est,autnox est.Nam quaeprima proponitur praecedens.quaaposlerior consequensappellatur.Ac departibus quideuihypolhelicarum propositionum ista siifflciunt.Hlud nunc expediendum videtur,quod etiam abAri-'cesse est esse b.Ac priraum quae sit propositionunsconsequentiaconsideremus.Si enim fuerittale con- ,|junctum, ut si sit a, etiam b esse necesse sit ; si 6non fuerit,etiam a nonesse necesse esi;quod extalidemonstratione cognoscitur,si sit a.necesse sitesse6, dico quia si 6 non sit, a non erit. Ponitur enimnon esse b,et sit si fleripotest a. Sed dictum est,sisit o, necessario concedi esse b. Gum sitigitur, b,non erit b. Nsm quia ponimus non esse 6,non eritb, quiavero ponimus esse a, eritfc; erit igitur fr acG non erit,quod flerinon potest.Impossibileest igiturnon esse feetesse a.Et demonstrationequidemflrmasic utimur.Exemplo vero id clariusinnotescet:namsi est homo,est animal ; si non sst animal,non esthomo.Non vero sihomo non fuerit,animal non est,multa enim sunt animalia quae homines non sunt.ipsa consequentia non per lerminorum positionemfit;alius verocumfit consequentiaper terminorum Itaque in consequentia propositionis conjunctae,sipositionem.Ac prioris quidem modi exempluraest,ut ita dicarnus.cum honio sit,animal est, hascenimconsequentia inconcussa veritate est subnixa. Sedest primum, secundum esse necesse est, si secundumnon fuerit,non erit primum;al verosi primumnon fuerit,non necesseest ut non sitseoundum,neonon idcirco animal est quia homo est,non enim idcircogenuspstquiaspeciesest.sed fortasse agenereprincipium ducitur,magisqueessentifficausaex universalibustrahipotest,ut idoirco sithomo quiaanimalest. Causa enim speoiei genus est,at qui dicit:necesse est esse fi,neciddico quoniam sinon fuerita, necesse est non esse b, sed tantum non necessecum homo sit, animal est, reotam ac necessariam D est esse b ; nam quiapaulo antedemonstratum est,consequentiara facit ;per terminorum vero positionemsi b non fuent, necessario nonessea, si eumdem,talis consequentia non procedit. Sunt autem 6,terminum non esse conlingerit,non erit a Sed sialiee hypotheticae propositiones inquibus et conse-cum non sita,necesse est esse b,idetnb ex necessitateerit,ac non erit.Nam quiafi termmum nonessevero necesseest utsitjid enim deraonstrandum essedudum nobis propositumfuit.Sit enima,idque cumfit necesse sit esse 6,dico quia si non fuerit a,nDncontingit,non erit Quia vero si a non fuerit,6 essenecesse erit,idemigitur filerminus erit ac nonerit,quod est impossibile. Ex his igitur demonstratumesse arbitror.in consequentia hypothetica propositionp,si sit primum consequi ut sit secundum ; sinon sit secundum, consequi ut non sit primum; sivero non sit primum, non consequi ul si vel nonsit secundum.Nam et illud apparet,si sit secundum