t. II (PL 64)

455 AN. MANL. SEV. BOETII 456quid,autnonest,utrumqueunacolligiti.atelligentia. A. applicuit, sed tota hujusmodi propositionis vis estHoc enim quod dixitde eo quod estaliquid,autnon alquid esse declarare: rursus cum dico, dies noncst, utrumquesignificat,et verifalsiquedemonstrationem,et afflrmationis negationisque divisionenj.Sed Alexander etpropria]sententianon desistit,necalio quam ca;teri tenetur errore.Ait enim hic quoqueest, aliquid alicui non esse pronuntio, sed lota vishujus est non esse dicere;quare manifestum estsecundumPorphyriumextotaviaffirraationisetnegationisenuntiationem esse dcsoriptam,ex suis veroapparere non esse genusafflrmationiset nega-terminis ipsam afflrmationem et negationem. Aittionis enuntialionem, quoniam ita in diffinitione enim,afflrmatioveroestenuntialioalicujusdealiquoenuntiationis af'firmatione,et negatione,ut partibusususest.Omneautem compositumatqueomne «quivocumvel suispartibus,vel suis significatis definiripotest,ut si quisternariumnuinerumdeflnirevolensdicat:Ternarius numerus estqui exunoduobusquecimjunctus estjvel si quis hominem deflnirevolensdicat: liomo est, aut animal rationale mortale, authujusmodi coloribus,vel metallofacta simulalio,itanomen asquivocum ex his quae ipsum nomen squivocumdesignabat, ostensum est, hic ergo eodemmodo: Enuntiatio,inquit, esl vox significativa deeoquod est aliquid, vel non est, tanquam si diceret:Enuntiatio est vox aut affirmativa, aut negativa,ineumdemsciliceterroremlabens,necvidensquemadmodumuna difflnitione^et divisifmemfecerit,etnaturamenunliationis ostenderit,sed hanc expositionem(quod adhuc sciam) neque Porphyrius,nequeullus alius commentatorum vidit. Aspasius etiamconsentil Aiexandro: dicit enim Alexander eodemmodohic diffinisseArislotelem enuntiationem,sicutalibi quoque, id est, in resolutoriis: illic enim itaTota autem visipsius est aliquid annuere, negatioquoque aliquid alicui noninesse significat,sed totavisipsius est aliquid abnuere atque disjungere,velrursus afflrmatio aliquidalicuiinesse designatjsedvis ipsius totaponere aliquidest.Cumenim aliquidalioui inesse demonstrat,ponit aliquid; rursusnegatioquidem aliquid alicui non inesse declarat, sedtota vis ejusauferre est.Ergo nunc,inquit,enuntiationemextotavi afflrmationis negationisquedifflnitdicens: Enuntiatio est vox signiflcativa de eo quodaliquid estvelnon est.Hoc autemad negationis pertinetafflrmationisquevim,tanquamsidiceret,enun-tiatio est vox signiflcativa quae ponit aliquid, auttollit,quae proprie virtutes sunl afflrmationiset negationis.Si enim ita dixisset,enuntiatio est de eoquod est aliquid alicui vel non est,tunc ex terminisafflrmationisvel negationis enuntiationem difflnissevideretur; cum autem dicitdeeo quodest aliquid velnon est, de tota utrorumquevi determinat. In hacenim afflrmatione qnco dicit dies est,aliqiiid aliouisecundum terminos adesse monstravit,esl enimdieiinaffirmationisdifflnitionegenussumens;enuntiatioenim(ut dictum est)genusest afflrmatioris etnegationis,quod ipse Aristotelesclarius demonslrat.quiin utrorumque difflnitione enuntiationis nomenascripsitdicens: Afflrmatio vero est enuntiatio.Hocenim retulit ad genus.quodvero addiditalicujus deDita diffinita esl: negatio est enuntiatio alicujus abaliquo reduxit adterminos, in simplici enim affirgmatione aliquid de aliquo enuntiando prcedicatur,ut ineo quod est.dies est,esse diem.Negatio quoque'aliquo,quantum ad enuntiationemrursusa genere,quantum alicujusab aliquo,rursus ad terminos.Inhac enim negatione quaj est,diesnon est,esse a dieenuntiando toUimus; sed ut non solum prsesentislemporis enuntiationem diffinisse videretur, addiditenuntiationis difflnilionem de aliis quoque temporibusinlelligi;ait(inim;enuntiatio estvox signiflcativade eo quod est aliquid vel nonest,adjecitquequemadmodumtemporadivisasunt.Divisaenimsunttempora in tribus, omne enim tempus aut futurumest,aut praesend,aut prasteritum.aut ex his mistum.propositionem, qus estenuntiatio,difCnitione conclusitEnuntiatio estergovox signiflcativa,signifloans autdicens:Propositio ergo est oratio affirmativa esse aliquid, aut non esse. Sed quoniam hoc tem-\el negativa alicujusde aliquo,vel alicujus ab aliquo.IdemquoqueAspasiusC pus proesens designat, non solum de praesenti, intemsequitur.Porphyriusauquit,loquimur,sedetiamde his temporibus qucc di-sic dicit:Admirabilem esse subtilitatemdiflinitionis,viduntur, ut hoc esse, et non esse, et in futurumex sua enim vi affirmationis et negationis, veniat et in praeleritum.utaliquoties sic esse,et nouenuntiatio difflnita est.Ex terminis vero,ipsa afflrmatio,atqueesse significet, id est sic ponat atque sic auferatnegatio,afflrmatio namque in duobuslerminis constans, aliquid alicui inesse signiflcat.enuntiatio,utetprffisens tempus ponat,etauferat,utest,Socrates est,Socrates non est,etpraeteritum ponat,el auferat, ut Socrates fuit, Socrates non fuit,eodem quoque modo futurum, Socrateserit, Socratesnonerit.Ergoin his omnihus temporibussecundumesse aliquid vel non esse aliquid,idest secundumponere, et auferre tota enuntiationis vis esthoc ergo est quod ait, de eo quod est aliquid, velnon est, quemadmodum tempora divisa sunt, tanquamsidiceret,de eo quod est aliquid,vel nonest,vox enuntiativasignifloat.velin prffisens,velin praeteritum,velinfuturum,quemadmoduraipsatemporadividuntur.Gur autem talis ordo difflnitionisfuerit,paucis absolvam. Prius enim de nomine, post deverbo, hinc de oratione.rursus de enuntiatione,dehinede affirmatione,postremo de negatione disseruit.Omnecompositum suis partibus posterius e&t,omnegenussuis partibus prius:ergo in compositispartes toto priores sunt, in generibus et speciebuspartes toto posteriores.Rursus in compositis totumpartibus posterius,in speciebus et generibus tolumpartibus prius est; ergo quoniam verbaet nomina,neque afflrmationis neque negationis,neque enun-