t. II (PL 64)

651 AN. MANL. SEV. BOJJTII 652c slt necessaria universalis, nam b sub c est. Siautem particularis est necessaria, non erit conolusiotiecessaria. Sit enim b c particularis et necessaria^aautem insit omni c, nontamen ex necessitate, conversaergo 6c prima fit figura,et universalis quidempropositio non necessaria,particularis autem necessaria,quando autem aic se habebant propositiones,non erat conclusio necessaria, quare nec in his.Amplius autem et ex tetminis manifestum.Sit enima quidem vigilatio, b autem bipes, in quo autem canimal, ergo b alioui c necesse est inesse, a autemomni c contingit, et a non necessario b, non enimnecesse estaliquem bipedem dormire vel vigilare.Similiter autem per eosdem terminos ostendeturetiam si a c sit particularis et necessaria. Si autemhic quidem terniinorum sit pra?dicativus, ille privativusetnecessarius,quandouniversalis fuerit privativusetnecessarius, et conclusio erit necessaria.Sienim a nullicexnecessitatecontingit,/)autem alieuic inest, neoesse est a alicui b non inesse, quandoautemafnrmativanecessariaponeturveluniversalisvel particularis, vel privativaparticularis, non eritbonclusio necessaria.Nam alia quidem eadem quajet In prioribus dicemus.Termini autem cum universalisquidem affirmativa est necessaria, vigilatio,animal,homo,medium homo : cum autem partioularispra3dicativanecessaria,vigilatio,animal,album.Animal enim necesse est alicui albo inesse, vigilatioautem contingit nulli,et non necesse est alicuianimalinoninessevigilationem.Quandoautemprivativaparticularis est necessaria, bipes, motus, animal,mediun? animal.Manifeslum igiturquoniaminessequidem non est syllogismus, si utraeque proposilionesnon sunt in eo quod est inesse,necessariavero est, et altera solum existente necessaria. Inutriusque autem affirmativis et privativis existentibussyllogismis neoesse est alteram propositionemsimilem esse conclusioni. Dico autem similem, siinesse quidem, inexistentem, si autem necessaria,neoessariam.Quare et hoc palam,quoniam non eritconclusionequenecessario]nequeinesse,nonsumptavel necessaria,vel qua inesse significet propositione.Igiturde necessario quomodo fit, et quam differentiamhabeatad inesse,sufficientem pene diclum est.CAPUT XII.De conlingenti non necessario.De contingente autem post hsec dicemus,quando,et quomodo,et per quaj erit syllogismus.Dico autemcontingere, et contingeDS,quo non existente necessario,posito autem inesse, nihil erit propter hocimpossibile.Nam necessarium eequivoce contingeredicitur.Quoniam autem hoc est contingens,ma,nifestamex afflrmationibus et negationibus oppositis.Nam non contingit esse, non possibile esse et impossibileesse, et necesse est non esse, vel eademeunt, vel sequuntur se invicem, quare et oppositahis contingit esse, et non impossibile esse, et nonA. necesse non ease,eadem erunt,vel sequentia se invicem.De omni enim afflrmatio, vel negatio vera.inesse 6,contingit et non inesse, et si omni contingErit ergo oonlingens necessarium, et non necessariumcontingens.Aocidit autem omnes qua secundumoontingere sunt propositiones converti sibiinvicera,dico autem non afflrmativas negativis,sedqua3cunque affirmalivam habentfiguram secundumoppositionem, ut ea qua est contingit esse ei quaeest oontingit non esse,et eaquoe est contingit omniei quee est contingit nuUi, vel non omni, et qusealioui, et qu6e non alicui,eadem autem modo et inaliis. Quoniam enim quod est contingens non estnecessarium,et quod non est necessarium possibileest non esse, manifestum quoniam sicontingit agit inesse, et omni contingit non inesse. Similiterautem et in particularibus affirmationibus.nam eademdemonstratio.Sunt autem hujusmodi propositionespra3dioativ8e,nam oontingere ei quod est essesimiliter ponitur, quemadmodum dictum est prius.Determinatis autem his, rursum dicimus quoniamcontingereduobus modis dioitur; unoquidem,quodplerumque fit et deficit, necessarium, ut canescerehominem, vel augeri, vel minui, vel omnino quodnatum est esse.Hoc enim non continuum habet necessarium,eoquod non semper est homo, cum tamenhomo est, aut ex necessitate, aut ut in pluribusest.Alio autem modo infinitum,quod et sic, etnon sic possibile, ut animal ambulare, vel ambulantefieri motum terrK,vel omnino quod casu fit,nihil enim magis sic nalum est,vel contrario.Convertiturergo et secundum oppositas propositionesutrumque oontingens,non tamen eodem modo,sedquod natum quidem est esse ei quod non exnecessitateesse.Sic enim contingit non canescere hominem.Inflnitum autem ei quod nihil magis sio, velillo modo.Disoiplina autem,et syllogismus demonstrativus,exinfinilisquidemnonest,eo quod inordinatumet medium, ex iis vero quce nata sunt esse,pene orationes et considerationes ftunt de sio contiogentibus,exillis autem possibile quidem estfierisyllogismum,non tamen solet qu«ri.Haec ergo deflnienturmagis in sequentibus,nuncautem dicemusquando et quomodo.et quis erit syllogismus ex contingentibuspropositionibus.Quoniamautemoontingerehoc huio inesse dupliciterest accipere, autD enira cui inest hoc,aut cui contingit ipsum inesse,nam de quo b, a contingerehorum alterum significat,autdGquo dicitur b, aut de quo contingit dioi,de quo autem b,a contingere, aut omni b possihileinesse a, nihil differt. IVIanifestum igitur quoniamdupliciter dicetur a omni b inesse contingere.Primumergo diceraus si de quo c contingit b, et dequo b conlingit o, quis erit,et qualis syllogismus,sioenimutraequepropositionessumuntursecundumcontingere,quando autem de quo 6 est contingit a,hasc quidem inesse,illa vero contingens,quare a similibusflgurisincipiendum,quemadmodum est inaliis.