t. II (PL 64)

i85 IN CATEQOBIAS ABISTOTBLIS LIB. I. 186tiarum si sit una facta, riifflnitio. Namque animalet homoet Socratesuna ditfinitionejungitur, quodsubstantiae animatas atque sensibiles sunt. IgilursecundiBsubstantiaBitadesubjectisprffidicanturpropriis,idestde primis substantijs,ut univoce preedicentur.Illorumvero quae sunt in subjecto aliquotiesquidemnequenomenipsumdesubjectodicitur.Namvirtus in anima est,sed virtus de animo minimeprsedicatur; aliquoties autem denominative dicitur, utgrammatica, quoniam est in bomine,denominativegrammaticus a grammatica dicitur. Saepe autemipsum nomen de subjecto praedicatur, ut quoniamalbum estin corpore,corpus album dicitur, sed sivenomen non prasdicetur, sive denominative dicatur,sive proprio nomine prsedicatio sit, diffinitio ejusquod est in subjecto de proprio subjecto nunquampraedicabitur ut album,quoniam estin subjectocorpore,praedicatur quidem aibi nomen de corpore,diffinitio vero albi ad corpus nullo modo dicitur,albumnarcque velcorpusunarationeutraquedifflnirinon pos8unt.Amplius,si omne accidens in subjectoest,et substantia subjectum est,differtabacoidentesubslantia,di£[ertetiamdif'flnitiosubstaQtiaeatqueaccidentis, quod cadem diffinitio subjecti et ejusquod est in subjecto esse non potest.Atque hoc estquod ait:Eorum vero quee sunt in subjeoto, in pluribusquidem nequenomen de subjecto neque ratiopr«dicatur,ut virtus in anima.Addidit quoque : Inaliquibusautem nomenquidem nihil prohibetinterdumquid est,evidcnlius et convenientius assignabit speciemproferensquamgenus^utquemdamhominem assignans,preedicari,et in aliis quidem denominative, in manifestiu» assignabit hominem quam animal assi-aliis vero recto nomine flt preedicatio. Ue secundis p gnanclo.Ulud enim proprium est magis alicujus homnis,hncautemvero substantiis semperad primassubstantiaspree-communius. Et cum aliquam arboremdicatio pervenit.Nam si quidam homo, et homo estet animal, et caetera, una difflnitio animalis et adhominem et ad quemdam hominem convenienteraptabitur.Magia tamen esse substantias individuaset parlicuiaresipse significanlius monstrat.Namcumomnis res aut substantia sit aut accidens, et substantiarumaliae sint primse, aliae secundae,fit trinapartitio, ita ut omnis res, aut accidens sit, aut secundasubstantia,aut prima. Horum autem ut subdescriptionedivisioflat,hccmododicimus:Omnisresautinsubjectoest,autinsubjeclononest; eorum quaein subjecto sunt.alia prfedicantur de subjecto, aliaminime;eorum quae in subjecto non sunt,alia de nnllosubjeoto praedicantur, alia vero praedicantur. Ergoomnisresautin subjecto est,autinsubjecto nonest.Autin subjecto est et de subjecto praedicatur, lutin subjecto est etde nullo sulijectopraedicatur, autin subjeoto non est,et de subjecto praedicatur,aut insubjecto non est, et de nullo subjecto praedicatur.HisigitursumptiSjSiprimassubstantias separemus,remanent secundae substantiae atque accidentia.Sedsecunda substantiae sunt quae in subjecto nonsuntetde subjecto praedicantur.Ergo esse suum,nisi inhoc quod de aliquo praedicantur,non retinent. Praedioanturautem secundcB substantiae de primis,ergout secundffl substantiae sint, praedicatio de primissubstantiis oausa est.Nonenimessentsecundaesub-A. stantiae,nisideprimissubstantiis,praedicarentur, illavero quEe in subjecto sunt penitus consistere nonvalerent,nisi fundamenti quodamraodo loco primissubstantiis niterentur.Ergo omnia quaecunquesuntpraeter primas substantias,aut secundo substantiaeerunt aut accidentia. Sed secundae substantiae deprimis substantiispraedicantur.accidentiain primissubstantiis sunt.Quocirca omnia aut de primissubstantiisprffidicantur,ut secundae substantiae, aut inprimis substantiis sunt,ut accidentia,quod Aristotelesproposuit boc modo : Alia autem omniaaut desubjectis dicuntur principalibus substantiis, aut insubjectis eisdem sunt.hic quoque verissima sumitexempla. Ait enim : Si accidens in nullo subjectocorpore esset.nec in corpore esset omnino. Nam sip in nullo singulorum,in nullo generaliter esse diceretur.Etitem animal nisi de singularibus atque individuishominibus praedicaretur, nec de hominepraedicaretur omnino.Quare quoniam idcircopraedicantursecund» substantiae,quoniam sunt priniae,etidcirco sunt aliquid accideiitia, quoniam eisdemprimaesubstantiBesubjectaesuntjSiprimosubstantiaenon sint, neque quae de his praedicantur mansurasunt,neque quae in bis subjectis permanebunt.Secimdarum vero subslantiarum mngis subslantiaest species quam genus, propinquior enim est piimtesubstantiie.Si quisenim assignet primam subslantiamreddideris,manifestius assignabil,cum arborem reddideris,quam planlam.Constat individuas substantias primas et maximeet proprie esse substantias. Secundae vero subslantiae,idest genera et species, sicul non a-qualiter aprima substantiadistant,ita non aequalitersubstantiaesunt;namquoniampropinquiorestspeciesprimaesubstantiae quamgenus,idcircomagis estsuhstantiaspecies quam proprium genus,ut homopropinquiorest Socrati quam animal,atque ideo magis est bomosubstantia.Animalveroquanquametipsurasubstantiasit.minus tamen homine ; hocautem idcircoevenit,quod in omni diffinitione convenientis speciesn ad primamsubstantiam dicitur,quamgenus.Nam siquid sit Socrates aliquis velitostendere.propinquiussubstantiam Socratis proprietatemque monstrabit,sidixerit eum esse hominem, quam si animal. Quodenim animal estSocrates.communeest cumcKterisqui homines non sunt,id estcum equo atquebove.Quod vero homo est,cum nullo alio est commune,nisi cum hisquisubeadem speciehominis continentur.Quocirca propin-.uior erit ad significationemdisignatio,cum individuo species redditur,quam sigeneris vocabulum praedicetur. Rursussi quamlibetindividuam arborem designarealiquis volens,arboremdicat,propinquius designabil quid sit id quoddifflnivit, quam si plantamnominet : planta autem