t. II (PL 64)

469 IN LIBRUM DE INTERPRETATIONE EDITIO SECUNDA. 470est, particularis quoque negatio vera est. Nam si A falsae esse possunt.Utvero una vera sit,altera falsa,vera est omnis homo animal, est vera est quidam id quoque conceditur; ut utrajque sint veraa fierihomo animal est.Etsi vei^aestquoniamnullus homo non potest,sicutillud quoqueverum est, contrarialapis est, vera estquoniam quidam homo lapisnonest. At si falsa sit particularisaffirmatio,ut ea quaeest quidam homo lapis est, falsa est universalis affirmatiOjOmnishomo lapis est. Idem in negatione.SienimnegatioparticuIarisfaIsaest,utquidamhomoanimal non est, falsa est universalis, nullus homoanimal est.Ita ut prasoedunt universales in vero,eodem modo praecedunt particularesin falso.Dicunturvero affirmatio universalis el negatio universaliscoiitrariee.Hoc autem idcirco,quoniam contrariorumhujusmodinatura est,ut longissime a se distent.etsialiquaminterse habeant medietatem,non semperalterum ipsorum subjecto insit,ut album et nigrum „non possumus dicere,quoniam omne corpus aut album aut nigrum est;potestenim nec album nec nigruraesse, et utrumque falsum esse quod dicitur,idoirco quoniam raedius est coIor.Quod si non habentmedietatem, alterum ipsorum necesse est inhffireresubjeotis,ut cum dicimus omne corpus autquietum est,aut movetur,horum nihilest medium,etnecesseestomnecorpusvel consistere velmoveri.Utauteraineodem simul possint esse contraria,fierinon potest.Neque enim possibile est ut idem albumnigrumque sit,quod in affirmationibusetnegationibusuniversalibusapparet.Negativaenimetafflrmativauniversalesplurimum quidemdistant a se.Namqu od illa ponit omnibus,illatoIIit omnibus et totumnegat.Nam quse dioit omnis homo justus est omnemhominem ponit, qus dicit nullus homo justus est Cnihil eorumquaein humanitatissunt diffinitionejustumesse concedit.Ita ergo a se longissime discrepant.Adhucsi eaquae significanthabentinter sealiquammedietatera, unara veram,unam falsam essenon est necesse, ut in eo quod est omnis homo justusest,nullushomojustusest.Quoniampotestquaedamesse medietas, utnec nullus homo justus sit,cumsit quidam;neoomnis homo justus sit,cumnonest,oranis horao animalest.nullushomo animal est,hae propositioneshujusmodisunt.ut unavera sit etuna falsa, idciroo quoniam interSmimalesseet nonesse nihil interest ad eorum scilicet contrariorumsimilitudinem quaj medietate carent. In illis enimdietatem.Potest enim in illis fleri ut utraque contrariapossintnoninessesubjeotosicutsupradocuimus.In his vero qus medietate carent,necesse esl ut unavera sit seraper, altera semper falsa.Ut in eo quodnecesse erat alterum inesse subjeoto.Sio ergo universalisafflrmatio et universalis negatio utrsquesimul esse non posse.Rectissime igitur universalisafflrmatio, universalisque negatio contrarics nominahtur.Particularis aulem afflrmatio quse est,quidamhomo justusest,etparticularisnegatioquae;est,quidam.homojustusnonest,universaIibuscoutrariiscontrarias proprietates habent.IIIae enimsimulverseesse non poterant;ut vero essent simul falsse, saepealiquaratione coneedebatur. Particularibus vero ututraBqueveraesintevenirepotest,ututr£equefalsaesintfleri non potest:ut in eo quod est,quidam homo j uatusest,verum est;quidam homo justus non est,id quoqueverum est ; ut utrsque falsae sint,inveniri nonpotest,et in hoc qnidem sunt dissimiles contrariisSimiles autem eis videntur quod sicut contrari» aliquoliesverum falsumque dividunt.ut una vera sit,altera falsa, itaquoque et particularisuna vera potestesse, altera falsa, utquidam homo animal est,quidam homo animal non est.Servant autem stabilemincommutabilemqueordinemetsimilitudinisetcontrarietatis.Contrariffienim quoniam poasuntesseutraeque falsae,in quibuscunque utraeque falsas contrariaereperiuntur,inhissubcontrariffiutr«queveraesunt.Sed quoniam utraeque contrariae ver» invenirinon possunt, ideo utrajque subcontrariae falsae nequeuntreperiri,utineo quodest omnis homo justusest, nullua homojustus est.Quoniamh» falsae sunt,bae quas sub se continent, particulares verae sunt,ut est quidam bomo justus est.quidam homo justusnon est;sed si universaliter inter severum falsumquedividunt, et una vera est,et altera falsa, partioularesquoque idem faoiunt, ut in eo quod est,omnis homo animal est, nullus homo animal est,universalis affirmatio vera est, falsa negatio. Sedcum dico quidam homoauimal est, quidam homoanimal non est,particularisaffirmatio vera est.falsanegatio particularis.Hae igitur dicuntur subcontrarifB,vel quod sub contrariis positaa sunt, vel quodsit quidam. Etpossunt utraeque falsae et affirmatio ipsae superioribus sub quibus sunt (ut dictum est)et negatio reperiri. Neque enim verum est aut contrarias proprietates habent.In hac igitur rectaomnemhominemjustumesse,autnulIumhominemjustum esse.Quocircapotestfieriut inhis inquibusaliqua medietas invenitur universalis affirmatio etuniversalis negatio veritatemfalsitatemque nondioppositioneoontrariarum et subeontrariarumin superioribusutrisquefalsitasessepotest,nunquamveritas;ininferioribus vero utrisque quidem veritas inessepotest,nunquam falsilas.Sinvero quisrespiciatvidant,sed utraeque sint falsae ad exemplum scilicet j) angulare3,et universalem affirmationem particulariconlrariorum, qua3 aliquam inter secontinent rae-opponat negationi, universalem negationem particularicomparet affirmationi, una vera semper,falsa altera reperietur.Neo unquam fieri potest utaffirmationeuniversalivera,parlicularisnegationonfalsa sit, vel hac vera non illam continuo falsitassubsequatur.Rursus si negatio universalis vera est,falsa particularis affirmalio ; si particularis afflrmatioveraest,falsa universalis negatioest.Licelautemhoc et in subjecta desoriptionemetiri,etin aliisquoque terminis quoscunquesibi mensconsiderantisaffinxerit,idem videbit,nam in eo quod esl,omnishomo justus est, quoniam haec falsa est, vera est,