t. II (PL 64)

909TOPICORDM ARISTOTBLIS INTERPRETATIO. 910ejus qui aitinrepublica cum potestate degentis diffinitleges esae ; Antoniiis, chirographa. Ergo suaoratione Gicero et diffinit,et approbat.ei deducit adspeciem, et destruit dilflnitionem adversae partis.Diffinitio Ciceronis est haec : Et quid est quod tamproprie dici possit actum ejus qui togalus in rempublicamcum polestate et iniperio versatus sit,quara lex ? deinde subjungitur ejusdiffinitionis approbatiohoo modo: Qua?re acta Gracchijleges Semproniaaproferentur. Quare Syllee, Gorneliee, quidCh.Pompeii tertius consulatus,in quibus aotis consistit? nempe inlegibus; heec approbatio est.Deindeadjungitur deductio difflnitionisad speciem.A G.-esareipso si quoeres quodnamegisset inUrbeet intoga,Iege3 multas respondet se el praBclaras tulisse.Sequitur reprehenso difflnitionis adversae partis, Tjeaque fit bipartito : autenim ex illisomnibus vitiisaliquid in ea reprehensione concluditur, aut concessoeoquod adversarii dicuntper comparationem,magis hoc esse quod nos dicimus approbaraus. Hioutrumque M. Tullius faoit.Nam et de vitiis illa ponitutfalsam diffinitionem doceat, et turpem, etinutilem. Ao deinde ooncedensmagis suam confirmetdifflnitionem, dicatqoe potiorem.Falsam difflnitionemsic Cicero probat excutiendo quod consequenssit; his enira probatur falsa diffinitio,si suumproprium non habeat, si magis oontrarium habeat,si consequens suura non tencat, si aliler dicta sitat((ue in vulgi est opinione. Hic ergo quoniara quaeriturquidsitactum togati oivisinrempublicaracura que satis esse duxi.potestate degentis, dictumque esl nihil aliud esse GA quam leges, advertendum quod Antonius dixeratchirographa esse.consequentia diligenter advertengfalsani doaet diffinitionem sic:lsqui estinpotestate,est in republica ;cum egerit aIiquid,Hctum mutarenon potest, hoc competit Iegi,ut cum lata sit nunquama latore mutetur. Al vero chirographa,quia domesticus actus est,hanc consequentiam habent,elut mutentur,et seepe non proferantur. BrgoM. Tullius ita reprehendit chirographa actum nonesse,quia cnnsequenter non habent aotus, dioens :Ghirographa vero aut rautaret,aut non daret ; aut sidedissetjUon istas res in actis suis diceret : sed quiaper concessionem reprehensi, sed ea ipsa concedo,ac quibusdam etiam in rebus conniveo ; in raaximisvero rebus, id est in legibus, acta Cffisaris dissolviferendum non puto.Adjungit post hseo reprehensionemsimiliter duplicem,unam ex vitiia ut et turpemdiffinitionem; dicat, et inutilera. Deinde concedatconclusurus ex comparationesuam potiorem,dicenseseeturpemetinutileminhujusmodidictoquodest,nisi sorte,8i quid memoriae causa retulitin libellum,id numerabitur in actis.Et quamvis iniquura et inutilesitjdefenditur: ^Equitas virtus est; virtus autemipsa honestum,ergo iniquitas turpis est,quia turpitudocontraria est honestati. Si igitur turpem etinutilemipsisverbisreprehenditdiffinitionem.Deindeadjecit postremum illud per concessionem hocmodo: quod ad populum centuriatis comitiis tulit,id in actis CKsaris non habebitur. Htec acuto quo-TOPIGORUM ARISTOTELISLIBRI OCTO, -^'^ c o iui o/? 1/^^^/AN. MANL. SEV. BOETIO INTERPRETELIBER PRIMUS.GAPUT PRIMGM.Primi lopicorum libri Aristotelis quse intentio, etqu3B raiiocinandi species.Propositum quidem negotii et methodum invenireper quam poterimus syllogizare de omni pro- "posito problemateex probabilibus, et ipsi disputationemsustinentesnihildicemusrepugnansPriraumigitur dicendum quid est syllogismus, et quee e.jusdifrerentia", quomodo sumaturdialecticus syllogismus;hunc enim quterimus secundum propositumnegotium.Est ilaque syllogiamus oratioin qua positisquibusdamaliquidaliudapositisexnecessitateaooidit per ea quae posita sunt. Demonstratio veroest quando exveriset primis syllogismus erit, autex talibus quee per aliqua prima et vera ejus qusecirca ipsa est eognitionis prinoipium sumpserunt.Dialectiousaulemsylogismusestquiexprobabilibuest collectus. Sunt autem vera et prima quae nonper alia,9ed per se ipsa fidem habent. Non enimoportet in disciplinaribus principiis inquirere propter quod, sed secundumunumquodqueprincipiorumipsam per se esse fidem.Probabilia autem suntquee videntur omnibus, aut plurimis, aut sapientibus,et his vel omnibus, vel plurimis, vel maximefamiliaribuset probatis.Litigiosus aulem est syllogismusex iis qu8B videntur probabilia, non suntautem. Et qui ex probabilibus quidem, aut ex iisquffi videntur probabilia, est apparens. Non enimorane quod videtur probabile etiam est probabile,nihil enim eorum quse dicunturprobabilia in superflciehabet oronino phantasiam, veJutcirca litigiosarumdisputationum principia accidit se habere ;