t. II (PL 64)

497 IN LIBRUM DK INTERPEETATIONE EDITIO SECUNDA.nuntur.unasemper veraest,altera falsa.NequeeniDQ A. quod si nonest id quod dicitur,falsaenuntiatio est,fleri polpst ut utrsque sint verae, non enim nunc et si enuntiatioues falsae sunt,res non esse necessesermo est, aut de subconlrariis, aut de indeQnitis. est.Quod si hfeo ita sunl,positum est autem omnemNamque subcontrariae,id est particularis negatio et affirmationem et negationem veram esse definite,affirmatio particularis, et indefmitas utrfeque verae quoniam propositionum veritatem vel falsitatem rerumin eodem essepoterant.Gontradictoriasautem minime,nequeenimfieripotest ut hs quae vel in singularibusnecessitas secundum esse vel non esse conse-quilur:esse quidem secundum veritatem,ut dictumcontradictionessuntjVelin universalibus an-est, non esse secundum falsitatem. Nihil sit casu,gulariter opponuntur,simul unquam verse sint.Hoo nequelibera voluntate, neque aliqua possibilitate.enim est quod ait.utrajqueenim non eruntsimulin H»o enim quaa utrumlibet vocamustalia sunt, quaetalibus, id est, utraeque enunlialiones non erunt cum nondum sunt facta et fleri possunt,et non fieri.verae in enuntiationibus contradictoriis.posita ergohac conditione.si omnis affirmatio definite vera velHanc ipsamSi enim facta sunt, non fieri potuerunt, ut hodie melibrum Virgilii legere,quod nondum feci.potest quidemfal.sa sit, omniaex necessitate evenire.rerum ipsarum,etpropositionum consequentiam,et non fieri, potest etiam fieri,quod si feoero,po-tui non facere. Haec igitur hujusmodi suntquaecunsimilitudinemmonstrare contendit, dicens :i\am sig que utrumlibet dicuntur.Utrumlibet autem quid sitverum est dicere quoniamalbum.vel nonalbumest, ipse planius demonstrat, dicens :necesse est esse album,velnon album ;et si estalbum, vel non album, verumest alfirmare vel negare,et si non est, mentitur, et si mentitur, nonest: quare necesse jest afflrmationem vel negationeraveram esse velfalsam. 0mni3,inquit,afflrmatioomnisque negatio cum rebus ipsis, vel vera,velfalsa est. Hujus autem rei exempla ex praesentibussumit.Nam sicut se habent secundum necessitatemin praesenti tempore enuntiationes, ita se habent,etin futuro.Speculemur igiturin prsesenti.quae sitrerumpropositionumque necessitas.Si quaenim propositiode qualibet re dictavera est,illam rem quamdixit, esse necesse est.Si enim dixerit,quoniam nixalba est, el hoc verum est, veritate propositionisUlrumlibet eiiimnihil magis sic velnonsic sehabet,aut habebit.Est enim utrumlibet quod,vel ad esse.vel adnonesse aequaliter se habet, id est neque illud esse necessesit,neque non esse necesse sit.Putaveruntautemquidam.quorum stoiciquoquesunt,Aristotelemdicere,in futuro contingentea nec veras.nec falsas,quod enim dlxit nihil se magisadessehaberequamad non esse,hocputaverunttanquamnihil easinteressetfalsas an veras putari, neque veras enim nequefalsus esse arbitrati sunt, scd falsum est ; nonenim Aristoteles hoc dicit, quod utraeque neo verae,nec falsw sint,sed quod unaquidemipsarum quaelibetaut vera autfalsaest.Non tamen quemadraodurasequitur necessitas rei.Necesse est enim nivemesse ^ in praeteritisdefinite,necquemadmoduminpraesenalbam,si propositio qu« de eademre prasdicataest,vera est.Quod si dixerit quis non esse albam picem,et haec vera est,manifestum est rem quoquepropositionisconsequi veritatem.Ampliusquoque propositionesrerum necessilates sequuntur; si enim esttibus,sedenuntiativarum vocumduplicem,quodammodoesse naturam,quarum quaedam essentinquibusnon modo verum et falsum invenirelur,sed inquibus,etiam unam essedefinite veram,alteram definitefalsam, in aliis vero una quidem vera, alteraaliqua res, verum est de ea dicere quoniam est, et falsa, sed indefinite, et commutabiliter, et hoc persi non est aliqua res, verum est de ea dicere quoniamsuam naturam,non ad nostram ignorantiam atquenon est,ita secundum veritatem affirmationisvel negationis necessitas rei substantiamsequitur,etrerumnecessitaspropositionumcomitaturnecessi-notitiam. Quocirca recte dictum est,si omnis afflrmatiovel negatio veradeflniteesset,nihilfleri nequeesse, vel casu, vel a communi nomine utrumlibet,tatem, atque hoc quidem in veris, inidem est, econtrario. Nam si falsa est afflrmatio,rem de qua loquiturnon essenecesse est,ut si falsafalsis quoquenec esse autnon esse contingenter,sed autesse,autnon essedefinite, sed magis ex necessitate omnia,Hoc enim consequitur eum qui dicil, aut eum quicejse ost,ut quoniam dc nive potest dicere falsanegatio,quoniam albanon est, hoc ipsum quod falsanegatio dicit, id est albam non esse, non est. Nixenim non alba non est. Quare rerum necessitatifalsilas utraqueconvertitur,nam si est aliquid,veredeeodem dicitur,quoniam est,etsi vere diciturillamrem de qua verealiquid preedicaturesse necesseest;est afflrmatio quae dicit picem esse albam,non esse iffirmat verum esse,aut eum quinegat;quod sihocalbam picem necesseest.Rursus sifalsaest negatio D verum esset, similiter cum veritate, vel fleret, velquae dicit nivem non esse albam,nivem esse albam cum falsitate non fieret, et quod vere falseve abnecesse est. Rursus si res non est, afflrmatio quoqueenuntiationibus dicebatur.Quod si hoc impossibilede ea renecessario falsa est.Quod sirursusres esl, etsunt quaedam res quae necessitate non sunt.non sit,id quod potest dicere,falsanegationesineulla Videmus autquasdam essecasu,quasdamex voluntate,dubitatione, illa negatio falsa esl, et hoc esse ne-quasdam ex propria possibilitate naturae, frustraputatursicut in praeteritis,ita quoque in futurisenuntiationibus,unam esse veram, alteram falsamdefinite.Quare hisquidemuna fuitejus argumentatio,aliam vero quasi ipse sibi opponens aliquamquaestionem ingreditar validiore tractnfu.Amplius si est albumnunc,verum eratdictic prius,quoniam erit album, quare semper fuit verum dicere.