t. II (PL 64)

595 AN. MANL. SHV. BOBTIIdicit, possenonesse,iitsuprajamdocui;ea autem A esse. Non enimadmodum habet negativam particu-" '^' " '"quae dicit, non posse esse, si falsa est, vera est quje 'am junclam,sed potius ea qua; dicit,non impossibiledicitposse esse. Sed si hsec rursus falsa est, veraesse, hae namque inter se verum falsumqueest illa quse enuntiat non posse esse. Dividunt ergohfleveritatena faIsitatemque,quodin singulisexemplisfacile poterit inveniri.Age enim dicat quis me posseambulare, illeverumdi.xerit. Si veroquisme posseposse iTieambu]are,mentituse8t. Rursus si quisdicatposse solem consistere,mentilur.Si quis vero dicatnon posse solem consistere.deipsius nullusambigitdividunt, illius vero qus ad esse habet particulamnegativam.quamaffirmationemessemanifestumest,id est ejus qu£edicit,impossibile non esse eanegatioest quaj dicit, non impossibile non esse.Concluditetiara breviter id quod supra demonstravit dicens:Universaliter vero [quemadrr.odum dictum esl) essequidem et non esse oportel ponere,tanquam subjecta,veritate. Dividunt ergo veritatem falsitemque ha3 negaiionemveroetalfirmnlionemhxcfacieniemadessescilicet quae dicunt, posse esse et non posse esse,ills vero sese sequuntur quae dicunt posse esse etet non esse apponere, el has putare oportet esse oppositasdictiones ,possibile ,non possibile,contingens, nonposse non esse. Quae ergo sibi consentiunt, contradictionesnon sunt.quae autem veritatem falsitatemquediviJunt.ipsaslessecontradiclionesmagisputan-gconlingens, impossibile,non impossibile, necessarium,r.on necessarium, verum,non verum.Universaliter,inquit,dicimus,sicut,jam supra dictumest,inhispropositionibus qua; modos additosnecessarium nonnecessarium.Quod autem additverumnon verum, ad hoc pertinet, ut omnes modosincluderet, vere enim modus quidem est sicut etbene, sicut velociter, sicat laete, sicut graviter, etquicunque modi sunt,hoc modofaciendaest contra-dictio, vcrum est, non verum est, non autera nonest verum,veIociter ambulare,non velociter ambulare,sednon illa qus dlcit, velocilernon ambulare.Concludentiergosemperadmodumjungendanegatiodum est quod hoc ait : Quare et sese sequi invicemvidebuntur.Quaeautem propositionessequantursesedicit, id est possibile est ,esse et possibile non esse.Cur autem sese sequantur monstrat adjiciens : Nonenim contradictiones sibi invicem sunt.Si enimcontradictionesessent,nunquam sese sequerentur. Sedqu« sint contradictiones deolarat dicens:Sed possibilcest esse et nou possibile esse nunquam simulsunt. Cur autem nunquam simul sunt, non lacuit,aitnamque:opponunturenim.Nam idcirconunquamsimulsunt,quiiiveritatem falsitatemquedividunt,quoniamopponuntur.Docet quoqueejus propositionisquaedicitpossenon esseillam esse negationem, quaeproponit non posse non esse,et ex eadem vi ad hancpropositionera transit.Dicit enim : At vero possibilenon esse et non possibile non esse nunquam simulsunt, per quod ostenditur illam esse aflirmativam,illam vero negativam.Universaliterenim quscunqueidem de eodem hajc ponit, haec aufert, si illa sitafflrmativa, illa negativa, et nihil aequivocationis,habent,esseetnon esse subjeola potius fieri,modo3vero praedicari,atque ideo ad unum quemlibet modum.idest seoundum unum fleri debere afflrmationemet negationem semper,ut sicut pr«dicatus modusaffirmationem continet,itanegaliva particulaadmodum juncta totam hoc modo contineat negationem.Proponitautem eas quas putat esse oppositasdictiones hoomodo,possibile non possibile, contingensnon contingens,impossibile non impossibile,est.UIae enim semper sibimetopponuntur, ut suprajam dictum est.quaesecundum praedicationeshabenlaut universalium determinationis impediat,contradictoriaesibimet opponuntur. Caetera jam ita ait, negativas particulas junctas.Praedicantur autem iaper se expedita sunt, ut longa expositione non egeanl.Sed quffidam in eorum ordine permiscenda sunt,perquae id quod per se est lucidum,clariu3 monstretur.Prosequitur enim similiter caeteros modos, dicensquffi propositiones quarum affirmationum non sinthis modi,ut suprajara demonstravimus.Secundummodos ergo in hia negatio posita integram vim contradictionisefficiet.Expeditis modorum oppositionibusde consequentiapropositionumatque consensuhabebitur subtilis utilisquetractatus.Si ergo possibilenegationeset quEe sint, et eisquas negationes esseesse simpliciter diceretur, simplex et facilisdicit,ut affirmationes esse demonstret, alias negationesopponit.Siniiliter autem, inquit,et ejus propositionisquaepropositionum videretur esse consensus, nec quidquaminearumconsequentiaposseerrari.Nuncautemestnecessarium esse, nonestea ne- Dquoniamdupliciterdicitursecundumdiversosmodosgatio quee dicit, nccessarium non esse, haeo enimaffirmiitioest;sicut niox negatione opposita comprobavit,sed potius ca negatio est ejus qu* est necessariumesse quae dioit,non necessarium esse.Eodemquoque modo cuncta prosequitur dicens, ejus veroqus est, necessariura non esse,quam supra dixeritnon esse opposilam ei quae dicit, necessarium estesse, illa negatioest qua3 propnnitnon necess:iriumnonesse. Quaecunque enim negationem ad esse positamhabent.illK si cum modo sunt, afflrmationesesse putand» sunt. Ejus vero quse est, impossibileesse, nou est ea negatio quae dicit,impossibile nonnoneaedempropositionum sunt consequentiffi.Quodautemdico taleest.Possibilis duffisuntpartes, unumquod cum non sit, esse potest. Alterum quod ideosit possibile, quod jam est, prior quidempars corruptibilibusetpermutabilibus prnpria est, mortalisenim Socrates poterat essecum non fuit,siout ipsimortales qui suntid quod ante non fuerant, potestenim horao cum non loquilur loqui, et cum nonambulat ambuIare.Ergo ha3C pars secundum id diciturquod jam quidem non est, esse tamen potest,illa vero alia pars possibilis quan secundum id dicitur,quodjam est aliquid actu non pote3tate,utrisque