t. II (PL 64)

1225 DE DISCIPLINa SCHOLARIUM. 1226liumetnaturaliumprocessu,et perspicuaintelligen- y^tiascomprehensionenovimusstabiliri.lmprimisergoprima soilicet puerorum oblectamenla sunt praelibanda.Secundo videlicet qualiter adultorum elatiomagistralui subjicieiida sit.etdiscipiinae connectenda.Tertiodeeorum elalione repriiuenda, exemplorumcommendalionedislinoteexponendo.Quarto descholariuniSHgaciprovisioneeorumquegradualistatione.Quintoqualiterscholariumveiierabilis aosin-menla virtutum. Quid autem lucidius cognitionecera devotio ad magistenum proferenda sit. Sexto quinque universalium, qu£e est trivialium scientiarummagistra, quadrivialiumque polentia, collate-de magistraluumnorma trinaque divisionestatuqueerga subditos modoque dooendi praecognito. lisec ralium soientiarum plenitulo? Ad bujusautem imperialisdomioce apicem scandenduraest hocordine.autem ad intelligentia3COgnilionem suscepimus peragenda,pristinummodumtractandifereomittentes, Imprimis igitur terminorum intrinseoa cognitio,nunquam leviori stjlo perusi, quoniam in majori eorumque in propositione uon latens oopulatio,propositioniimquenon indigna connexio sunt appo-parte pro rudibus intbrmandis est exsecutio,el tantolevior dilucidandi debet esse translatio.nenda. Terminorum autem determinationes quasGAPUT PRIMUM.syncategoremata appellamus, memorialiter mentiCumautemindiscreteimpotensseptennisinfantiaducitur ad imbuendum, cavendumestne membro- grum indeoens sit dispositio, ut pote integralium,etaeris intemperies, ut poteconstringentishieniis obtusitas,et oomburentis sestatis protunditas periculigeneretinorementum. LegiturenimTimothei filiumlepra incumbente, castratum, loripedem, gibbo tumentem,dootrins luancipatum, plebeiam exstitisseabjectionem suorumque sociorum detractionemridioulosam.Similiterprajtopissuburbanifiliumcanicula instigante litteris vidimus manoipatum,cum autem solita non gauderet umbrella, propriavirlute destitulus, ictericifepoena permollitus, vitalibustandem spiritibus attenuatus, lyiuphaticomorbo oocubuit. Ecoe quantum dilTicultatis membrorumindecens indispositio, et aeris intemperiesteneritati puerili contulerunt.Cibariorum autem mediocris sit facultasPotus autem sit tenuis ejusdemque parcitas;Vestium autem similiter absit penuria.Imprirnis igitur figurarum elementa reprsesentan- ntium imprlmenda est dileotio, oonjungendarum(|uelitterarum non parum artificiosa conjunotio. Neotalilaboriosocertaminimultum est insistendum,necprudentia sine justitiaparum vel nihil prodest,justitiacito, ut Servio placet, abeundum, quoniam sivisusautem sine prudentiamultum : sio scientiasineest in multis promptior, in aliis reperitur tuno et usu proiiest paruni, usus autem sine scientia prodesthabilior. Secundum laboriosi certaminis stat sdiflcium,multum. Si vero bonffl indolis scientiae tirun-in Probi Didimique tradilionibus, necnon culus totam nequeat seriatim comprehendere orationem,saltemprimam capiat pronuntiationem, do-aliorum philosophorum quos venerabilis oommendataucioritas. Animadvertendum est autem inhujusmodinecgradatimprocedendocontinuumproducerepossiut fldeli resolutioni subjaoeat lata tra-effectum. Visis autem levitatum soientiis, de spenecgradatimprocedendocontinuumproducerepossidilio,et a discentibus idioma verbo tenus explicatumsit, fundamenti enim tenacitatem inhisopor-Aristotele monstra vooantur attendendum est, adculationePorphyrianaquinqueuniversaliumquae abtet consistere.Nec menstruoso saltu Phoebes nbeundumest, nec solari cursu tantum confirmandum, in commentariis nostris bis patefecimus. O quan-ipsius categorias necessaria, quae luceexpositionissed expleto Mercurii intervallu, eodemque fereduplicatotum utilitatis habetur in his si intrinseca habeaturcognitiodiligenter immorandum. Diligentiam enimcujuslibet operis obtusitas permollitur. Senooae traditio,inexpletio Lucarii, Virgilii prolixitas, et StatiiINonneliteralis Sophronioi facultas estvitionotanda. Inquam.Nostraquoque voluminastylischemate decorata non sunt omittenda. Aristotelisurbanitas, dura Flacci translatio, duriorPersii quoque tota succincta brevitas, licet voce taediosa,eiitio, Martiani non indigna tesio, Nasonisdiscre- 1' nontamen infruotuosa : raaluienim potius fideli de-tio, sunt indaganda memorialique cellulae oommendanda.Gseterorumquephilosophorum(proutingeniisuppetitcapacitas) non sub silentioest praetereundaraoralitas, ut sio sententiosa dictaminis vigeat serenitas,et metroruiii floreat jucunditas. quamTullii venerabilis facundia summis desideriis estcoUocanda. Gavendum autera in hujusmodi ne contingatut Lotario conlingebnt, ipse enim triginta annisi