t. II (PL 64)

861 DE SYLLOGISMO HYPOTHETICO. 862propositione quae dicit, si est animal, non est in- A sensibile, necesseest non esse animal. Sed nonamimatumquidem valessevel non esse necesse est,quod si c terminus assumatur, si quidem negative,faciet syllogismum, affirmative vero, nullo modo,nam si non est c, non est «. Quod si non esta, estaniraatura, si non est aniraal,est insensibile,si assumaraus,non est inanimatum, non necesse eritanimal esse vel non esse, quare ne insensibile quidem.Si vero a c termino fial assumptio, si quidemnon sit/;, non erit b ; si vero c sit, nulla neeessitaserit conclusionis, nam quoniam ita propositum est,ut si Eit,a, non sit b, si vero non sit a, c, ea rerumest consequentia, ut si non sit c, sit a ;in hiseniratanlum terminisdici potost,quiamedietateprivatisunt ; at si sit a, non est b. Si igitur non sit c,non erit b;quod si sit c, nuUus est syllogismus ;nam in hac propositione quae dicit, si est animal,non est inanimatum, gi vero non est animal, insensibileest,assumat aliquis esse insensibile^sequiturquidem ut nonsit aniraal.sednonsequitur utvel sitvel non sit animalum. Ex quarta propositione estsyllogismus ita : si esta,non est A,si non est a,nonniara ita propositum est, si est a, non est ft,eo rerumconsequentia est, ut si sit b, non sit a ; atquicum non sit a, positura fuerat non esse c. Si igitursitfc,non est c;quod si b non esse assuraatur, nulluserit syllogismus. Age enim sit a quidem animal, binanimatum, c rationnle, et sit hsc propositio, siest animal, non estinanimalura,si non est animal,non est rationale;assuraamusigitur non esse inanimatum,non necesse erit esse animal,quocirca nocesse c, necesse est ut, cum sit e, sit etiam a, at sisit a, non sit b, si igitur sit c, non erit b ;quod si cnon esse ponatur, nullus est syllogismus,veluti inhac propositione, si est animal non est inanimatum,si non est animal, non est rationale. Si quisigitur assuraat non esse rationale,non necesse eritesse vel non esse animal, quocirca ne inanimatumquidem esse vel non esse, Atque in his quideraquatuor propositionibus,ita a terminus positus est,ut ad b quidom esse diceretur, ad c vero non essequod si ordo mutetur,rursus quatuor erunt alii syl-Iogismi,si fcterminusassumalur,quatuoretiam alii,non est aniraal, non necesse est esse vel non esseanimatum,quocirca nec vivere,quod si assumamus^^ terminum,si quidemnegemus,erit syllogismiper-si c;ex utraqueautem partequaternaa complexioneserunt, quae nuUos faciunt syllogismos. Si enimquinla propositio, si non est, a, est 6,si est a,festc ; Ddico quia si non est 6, orit c ; assumantur enib, si igitur c, non est b, quod si sit c, non necesseest esse vel non esse a, quo fit utnefi quidemesse vel nonesse neoesse sit,nam si est animatum,non necesse est esse vel non esse animal.cum veroanimal non sit,non necesse est insensibile vel essevel non esse. Propositio vero eadem est quiE superioribus.Rursus ex sexta propositione fit syllogismushoc modo : si non est a, est b, et si est a, nonest c ;dico quia si non est 5, non eritc, si enimuon est b, est a, at si est a,non est c, si igitur npnr. est 5, non erit c,quod si b terminum ponat assumptio,nullaest necessitas conclusionis,si enimestfi,non est a,id enim ex superioribus manifestumest,est c ;dico quoniam si est b, non est c, nam quo-at si non est a, nihilad c, tuncenim c non erat, siesset a ;exemplum vero hoc est, ut si sil a animal,£ insensibile,c inanimatum.Si igitur sit propositiotalis, si non est animal, est insensibile, si est animal,nonest inanimatuin. Atqui est insensibile,nonest igitur animal, sed non consequitur ut sit velnon sit inanimatum, quod si c terminum sumpserimuSjSiqnidem affirmes,facies syllogismum, namsi est c,non erit a, quod si a non sit,erit i.Si igituratqui non est j5,erit igitura,hic enim consequentiseratus esse constabat. Sed cum est a,est c,si igiturnon est 6, erit c, quod si 6 esse ponatur, nihil sitnecessarium, si enim est b, non erit a, quod si anon esi,nihil ad c,quocirca nuUus est syllogismus.Non esse autem a, si b sit, ea propositio demonstrat,perquamdioimus,si non est a,est fi.Hocenimin iramediatis tantum oontrariisevenit.Age enimsita quidem animal,6 vero insensibile,c vero animatura,et proponatur, si animal non est, insensibilec fuerit, erit 6. At si negaverisc, nihil est necessarium.Si enim assuraamus, atqui non est c, nonrationale.Rursus si c terminus assumatur, si quidemesse ponatur,necesse erit non esse fi.At si non necesse erit esse vel non esse a, quocirca ne best c, nuUus est syllogismus,nam quoniam propositumest, si a sit,non esse b, si o non sit, non '-' est esse vel non esse animal, quocirca nequidem.Nam si inanimatum negaveris,nonnecesseinsensibilequidem esse vel non esse. Ex septima propositioneconclusio est cura ita proponimus, si nonest a, non est b, sit est a, est c ; dico quia si est b,erit c,nam quoniara ita propositura esl,si non esseta, non essei, erit a, si sit b. Atqui si sit a,erit c.Si igitursit b, erit c, quod si b terminum negetassumptio,niilla erit in conclusione necessitas : namsi non sil 5,nihil erit necessariumessevel non essea, quocirca ne c quidem velut in his terminis, sienira sit a animatum, 6 animal,c vivere, si sioenuntiemus,si non est animatum, non estanimal,si est animatum vivit, si igitur assumamus, atquiest, si animal est,animatum est,et ponatur esse infectanecessitas; si vero affirmemus,nulla est conclusio.Nam si non e.st c, erit a, si non est a, noneritfi, si igitur non sitc, non erit b, quod si afflrmeturc, nihil est necessariura, sive enira necesseestesse, sive non necesse est esse a, nihil ad b, utin superioribus terminis poterit ostendi : si eni.mvivit, et si necesse est esse animatum, non necesseest tantum esse animal vel non esse ;quodsi nonest necesse esse animatum, non necesse estesse vel non esse animal, ut vero necesse sit nonesse animatum, fieri non potest. Ex octava propositioneconclusio talis est, cum ita proponitur ; si