t. II (PL 64)

contrariia differentlas praedicari, nisi in eodem generesint contrariaVquorum autem genera sunt contraria,nihilprohibet eamdem difrerenliara de utrisquedici,utde justitiaet injustitia:nam illa quidemvirtus,haec autem vitium animae.Quare id quod estanima, differentia de utrisque dicitur, eo quod etcorporis est virtus et vitium ;sed hoc verum quodcontrariorum,aut contrari!B,aut esBdem diflerentiaesunt; si ergo de contrario contraria pr»dicatur,dehoc autem non,manifestum quoniam quae dictaestde hoc prffldicabitur. Universaliter autem dicendo,si definitio est ex genere et differentiis.si sit contrariidefinitio manifesta, et quae propositi defiaitioraanifesta erit.Nam quoniam contrarium in eodemgeDere,vel in contrario,similiter autem et differentiaeaut contrarias de contrariis, aut eaedem preedicantur,dilucidum quoniam de proposito,aut idemjjgenus praedicabitur quod de contrario ;differentiaeautem contrariae, vel omnes, vel aliquae ; reliquaeautemeasdem autcontra,differentiaequidem eaedem,genera vero contraria,aut ambo contraria,et"generaet di£ferentis:nam eadem esse ambo non contingit;si autem secu8,definitio eadem contrariorum erit.Amplius,e.x casibus et conjugatis. Necesse est enimconsequi genera generibus,et terminos terminis,utsioblivio est scientiae amissio,et oblivisci amitterescientiam erit,et oblitum esse amisisse scieutiam,Uno igitur quolibet eorum quae dicta sunt confesso,necesse est et reliqua confiteri.Similiter autem et sicorruptio dissolutio substantiae,et corrumpere dissolveresubstantiam, et corruptive dissolutive, sicorruptivum dissolutivum substantiae.et corruptiosubstantiae dissolutio. Similiter autem et in aliis.Quare uno quovis sumpto, et reliqua omnia confiteanturoportet. Et ex similiter se habentibus adinvicem.Nam si salubre est effectivum sanitatis, ethabile effectivum bona3habitudiniserit,etadjutivumeffectivum boni:nam similiter unumquodque eorumquae dicta sunt ad suum flnem se habet ;quare siunius eorum definitio est effeclivum esse finis, etreliquorum cujusque sic erit deflnitio..\mpliua, exeo quod est magis et similiter, quod est similiter,quoties contingit construere duas adduo comparantem.Ut si magis haec hujus quam ista istius definitiOjistaautem quas minus,definitio est, et haec quaemagis, et si similiter haec hujus, etisla istius, sisltera alterius, et reliqua reliqus. Una autem definitioadduo coraparata,aut duabusdofinitionibusadunum.neutiquamutilisea quaeex magisest consideratio.Namneque unam duorum, neque duas ejus-demdefinitionespossibileestesse.Suntautemoppor-tunissimi locorum,et qui nunc dicti sunt,et qui excasibus, et qui ex conjugatis, quocirca et oportetmasime detinere et promptos habere hos.Utilissimienimad plurima.Aliornm autemhi quimaximesuntcommunes. Nam illi maxime reliquorum eflicacissimi,ut inspicere in singularibus, et in speciebusconsiderare,si conveniat definitio,eo quod univocaspeoies est ;est autem utilis hic locus ad eos quiAN. MANL. SEV. BOBTH 992A ponuntideas esse.quemadmodum priusdictum est.Amplius,si per metaphoram dixit nomen,vel idemde eodem prsdicavit ut diversum, et si quis aliuscommunis et efflcax locorum.illo utendum.CAPUT III.De consiructione et deUructione prtrAicatorum loci.Quoniam autem difficilius est construere quamdestruere terminum,ex iis qu« postea dicentur,manifestum.Nam nosse ipsum, et sumere ab interrogantibushujusmodiproposilionesnonfacile,utquodeorum quae sunt in assignata orationehoc quidemgeDUS,illud autem diflcrentia,et quod in eo quid est,genus et differentiae prasdicantur.Sine his vero impossibileest definitionis syllogismum fieri, nam siquaedam et alia in eo quod quid est de re praedicant,incertum utrumne, quaj dicta est,an alia ejus definitioest, eo quod deUnitio est oratio quod est indicans.Manifestum autem et etiam ex his, namfacilius unum concludere quam multa,interimentiquidem sufflcit ad unuin disserere.Unum enim quodcumquesit,destruentes,interempturi sumus terminum;at construenti,omnia necesse esl construerequod insint, quae in termino sunt. Amplius, construentiquidem universaliter slatuendum syllogismum(nam oportet de omni, de quo nomen,praedicariet terminum, et etiam adhuc converti de quoorationem et nomen,sidebeatproprius esseassignatusterminus),destruenti veronon necesse ostendereuniversaliter: sufflcit enim ostendere quod de quopiameorum quae sub nomine sunt oratio non veriflcatur,et tametsi universale oporteat destruere,non tamen converti necessarium et in destruendo;nam sufflcit destruenti universale, ostendere quodde aliquo eorura de quibus nomen praedicatur orationon praedicatur, at e converso non necessarium utostendatur.quod de quibus orationon praedicatur,neque nomen praedicelur.Amplius etiam,si omni eiinest quod sub nomine est,at non soli, interemptaest definitio : similiter autem et circa proprium etgenus se habet. In utrisque enim destruere quamconstruere facilius est. De proprio quidem manifestum,ex iis quae dicta sunt, nam ut plurimum incomplexione proprium assignutur, quare destruerequidem est.unum interimenti, construenti autem,omnia ratiocinatione colligere necesse est.Pene au-D tem el reliqua omnia quaecunque ad definitionem etad proprium convenict dici, nam et omni oportetquod sub nomine esl, construenti monstrare quoniaminest.destruenti autem sufficit ostendere uninon inesse; si vero et omni inest, at non soli,etiamsi destructum fit,perinde ac et in definitione dicebatur.Degenere autem,quoniam construere quidemnecesse est unomodo,qui omni ostendit inesse,destruentiautem dupliciter,nam sive nulli,sive alicuiostensum sit noninesse, intercmptum est quod inprincipio.ltem cons*ruenti quidem non sufflcit quoniaminest ostendere,sed et quoniam ut genus inestostendendum, destruenti autem sufflcit ostendere