t. II (PL 64)

245 IN CATEGORIAS ARISTOTELIS LIB. III. 246vero quae eorum distantia esse vi-possegenerisetspeeieinominenuncupari.Quociroa A prius docet.postquoniam de ea specie qualitatis Aristoteles tractat,quae nondum sit species specialissima, sed magisgeneris prima species, et hujusmodi species qucBpossit esse et genus,nihil absurdum esteamdem etspeciei et generis loco ponere.Sed ut sunt quaedamciendi,velimpotentiaraaliquidpatiendi.Pugillatoresenim et cursores idcirco dicimus,quod habeant polentiamfaciendi,id est currere atque esse pugiles.Salubres vero denominamus, quod el ipsi habeantaliquamquodammodoirapotentiamaliquid patiendi;quienim rainus abextrinsecusaccidentibus patitur,hic de sanitatesecurusest,etqui de sanitate securusdeatur edisserit,etpria3 eorum convenientia proponitexempla.Nam quid sint passibiles qualitates docensait.ut duloedo vel araaritudo, calor et frigus,nigredo et albedo,et alia his cognata,ha3C quEB superiuscomprehensa sunl qualitates esse illa rationeconflrmat,quam in primordio de qualitatis disputa-qualitates, a quibus denominatione quadam factaqucelibet iila res dicitur, ut ab albedine album,vel tione ipsius qualitatis esse reddiderat.Difflnitionema luxuria luxuriosum,vel quidqiiid hujusraodi est, enim qualitatis esse praedixerat, secundum quamin hisquaesunt secundurapotentiara naturalem nonita est.Ara enira ipsa pugillatoria non est proposita,a qua pugillatores dioamus.Pugillatores enim nondicuntur ab eo quod usura pugillatoris artis exerceant,sedab eo quod ad eamsecundum potentiamquales vocaraur.Quod si secundum qualitatis qualesvocamur,ab amaritudine vero vel a dulcedine amarumvel dulce dicitur. A nigredine atque albedinenigrum atquealbum,quisdubitethasessequalitatesinquibusqualitatisconvenitdifflnitio?lllaenimsem-naturalem affecti sunt;quocirca qiios dioimus puperejusdemnatur8eessecreduntur,qua3cunqueejusgillaloresa pugillatoria dicti non sunt,neque ab ea g dem desoriptionis flnibus terra:nantur,ut si qua resdenominari possunt, sed magis a pugillatoria arte difflnitionera hanc,quae est animalrationalemortalepugilesappellantur.Pugilisenira est qui pugillatoria susceperit.eam hominem esse manifestura est.Quocircaarte ulitur,atque hoc idem in cseteris licet videre.si hae quas passibiles qualitates vel passionesIn his ergo nullacerta qualitas est a qua ca-tera nominentur.Seddixerat.suscipiunt qualitatis diffinilionetn.eo quodsi quatamen invenienda atque expri-qualia dicuntur qusilla susceperint,has etiara con-menda sit,talis eat quara ipse Aristoteles hoc raodo stat esse qualitates.denuntiat,quae sit secundum potentiam aliquid fa-Possibiles vero qualitates dicunlur, non quod hsecqux illas susceperinl qualitates,aliquidpatiantur,nequeenimmel quod aliquid passum sil,idcirco dicilurdulce,necaliquid aliud hujusmodi.Simitileraiitemhiset calor et frigus passibiles qiialitates dicunlur, nonquod ipsa qux eas suscipiunt,aliquid passa sint, sedquoniam singutaeorum quaedicta sunl,secundimsensuumquaiitatem passionis perfectiva sunt, passihilesest, illum salubrem esse re vera possumus prfedi- ^ ,,i. t 1-4 j „ -u-i G QualiiatdS dicuntur, dulcedo enim quamaam passiocare.Aliavero est qualitas quae secundum nihilpa- " ^ ' . ; ,^tiendi impotentiam dicitur,ut eos quos insalubresvocamus;hienimimpotentiamhabentnihilpatiendi,idcirco quod habeant potentiam aliquid cito patiendi:quod si quisestqui abextrinsecus accidentibusaliquidfaciie patiatur,ille potens est facillime aegritudinisubjacere,secundum quam potentiara insalubresdiciraus,eliamsisint sani.Eodem quoque raododurum dicitur et molle.Durum enimestquod habetpotentiara non citius secari,quod enira durum est,difficillime aliqua sectione dividitur. Molle autemquod habeatimpotentiam difficilius secari,quod quoniammolle secatur facile, secundum impotentiamdifflcilius secari molle diciraus.Et haec est seoundaspecies qualitatis. Nunc transearaus ad tertiam.Tertia vero species qualitatis estpassibiles qudlitateseipassiones;sunt autem hujusmodi,ul dulcedo,amariiudo,austeritas, et omnia his cognaia. Amplius, etcalor:et frigus, et albedo,et nigredo. Et quoniam hsequalitates sunt manifestum est, quxcunque enim istasusceperint,qualia dicunlur secundumea,ut mel quoniamdulcedinem suscepit,dulce dicitur,et corpus album,eoquod albedinem suscepit.Simililer autem sesehabent et in cxleris.Tertiumgenus qualitatis proponit.quod nosin partemqualitatis speciemque convertimus passibilesqualitates et passiones. Haec autem a se plurimumdistantjtamen cum utraque qualitates sint,utr8quenem secundum gustum efficit, et calor secundum tactum,similiterauiem el alia.Passibilium qualitatumexeraplaconstituerat dulcedinemvelaraaritudinem,frigusatque calorera,albedineniatque nigredinem,quje cum passibiles qualitatessint,non tamen uno eodemque modo passibilesqualitates dicuntur; sed longe distant rationesquibushaec omniaeiualitates passibiles appellantur,ut prius dulcedo velamariludo,calor et friguspassibilesqualitates dicuntur,non quod eaquas sunt dulciaaliquid extrinsoous patiantur,nec. quod ea quae suutaraara,exaliqua passionesaporem asperum amaritudineraquesusceperint. Neque enim mel aliquidpassum est, ut ei dulcedo esset in natur8,nec veroabsinthiumabuUa aliqua extrinsecuspassione amaritudinishorrorinfecit;quocircaha;catquehissirailianon idcirco dicuntur esse passibiles qualitates,quod ipsas aliquid passajsint.sed quod ex his passionesquaedara in sensibus diraittantur. Namque exmellequod duloe est,dulcedo quaedam in gustu relinquitur,simulqueetiamcaloret frigus passionemquamdam sensibus faciunt. Patimur dulcedinem,cum aliquid dulce gustamus, simulque secunduracaloris et frigoris qualitatem.talium sensuum passionemsubimus. Quocirca calor et frigus,araaritudoatquedulcedOjidcircopassibilesqualitates dicuntur,quodsecundura sensuum qualitatera, aliquam in