t. II (PL 64)

845 DE SYLLOGISMO HYPOTHETICO. 846syllogistnus est indigebit.sed propositio,si fidepro- A ex conditione propositionis evenit, id enim fueratpria fuerit destiluta. Idem eliam de iissumptione propositum, ut si non esset a esset b; quod si convertasdici potest.Quare manifestum est eorum esse sententiamprseponendam,quceasscritsyllogiamum tribuspartibus tantum jungi.Prseterea si quas propositioprobationis indigeat,ut eam vera fides sequatur.aliquodemonstrabitur syllogismo.Quocirca quifleri potest utrectesyllogismusparssyllogismisimpliciscsse dicatur'?Ipsamenira probationem propositionissyllogismum vel exsyllogismo essenecesseet sumas esse b,iii est quod consequitur,nonnecesse erit esse vel non esse id quod praecedit.Sedhujus exemplum non potest inveniri eo quod siitaproponatur, ut cum non sita, sit 5,nihil esse mediumvideatur a atque fi.Sed in his si alterum nonfuerit,statim neoesse est esse alterum,et si alterumfuerit,statim necesse est allerum non esse; videturergo quodammodoexconsequenti positoin hisfieriest.Hisita determinatis,de his protinussyllogismisquorum propositiooes in connexionepositaeduobusterminis constant,expiicandum videtur.Horum autemduplex forma est,quatuor enim sunt per prae-est a, est b; si est a, non est b; si non est a, eat b;si non est a,non est fi.Ac ue prioribus quidem syllogismisatque perfectis primo loco dicendum est.Horum enim primus modusest hic a prima venienspropositione, si est a,est b. Atqui est fl,est igitur b;cumenimprimapropositiotantun] conditionemproponat,ut si sit a, necesse sit consequi essentiam bterminum, id assumptio quod pracedit assumit acponit, dicitque: Atqui est a, consequitur igitur utsit b,\d enim ex consequentia primse propositionisetfectum est.At si id quod sequitur assumeniio ponamus,nuUus efflcitur syllogismus. Age enim sithujusmodiconsequentia,ut si sit a,sit 6,assumaturquequod sequitur hoc modo: at est b, non consequiturut si vel non sit n.Id vcro clarius flet exemplo:sit enim propositio, si homo est, animal est,assumaturque esse animal, soilicet quod sequitur,non necesse erit hominem vel esse vel non esse,potest enim cum sit aliashoo vel esse vel non esse.Secundus vero modus est eorum in quibuspriorpropositionispars in assumptione repetitur,qui venitexsecundapropositione3uperiusdigesta,hoc modo,syllogismos. Sed quantum ad rei naturam ita est,quantum vero ad propositionisipsius perlinet conditionem,minimeconsequilur.Quod quidem ex hissi est a, non est b; atqui est a, non est igitur fi;id cessitatem,cum in complexione non servet,quod exenim propositum fuerat,si esset a,non esse fi.Sum-caateris tribusmodis arguiturprimo,secundo atquepto igitur prajcedente, consequentis est facta con- D quarto,in quibus sumpta sequente ponendrepropoclusio; quod si consequens sumas, nullus videtur sitionis parte, nihil ex necessitate conficitur.Ac defleri syllogismus,quianecconsequilur uHanecessitashoo modo, si esl a, non est b; atqui non est b, tur,quorum prima pars propositionisponendoassu-his quidem syllogismis,qui duobus terminisjungun-non necesse est esse a, vel non esse. Age enim ita miturquantum ad institutionis pertinet modum,suf.patet quffi superius dictasuntjin utrisqueenim superioribuscedentis propositionisaffirmationem,quisuntprimimodis,consequenti positonihilex necescedentishypothetici atque perfecti,quatuorveropersequen- g sitate collectumest,hicverotertiusmodus,quantumtis negationem,qui cumdemonstrationeindigeant, ad complexionem propositionumpertinet, in quosinon videntur esse perfecti. Prioris vero negatione idponendo quodsequebatur assumitur,nullum efflcitetsequentis positionenullus omninosyllogismus efflcitur.Omniumsyllogismum.Quantum vero ad rerum naturamigitur talium propositionum primum in quibus solishaepropositiones enuntiaripossuat,numerus explicetur, ut qui flant ex his syllogismi, videturesse necessaria consequentiahoc modo,ut sifacilis acquiratur agnitio. Sunt autem quatuor; si dies non est, nox sit,si nox sit, dies non sit exne-sitpropositio, si est nigrum, non est album, et idquod sequitur assumatur,atqui non estalbum,nonnecesse erit esse nigrum velnones3e,quiacum nonsitalbum,poteritaliquodessemedium. Tertiusveromodus est talium syllogismorum qui venitextertiapropositione, quorum in assumptione ponitur idquod prsecedit hoc modo,si non est a, est b; atquinon est a, est igituri; igitur hsc conclusiorursuscessitateconsequitur,similesquesunt hi syllogismihis qui in disjunctione sunt constituti, de quibuspaulo posterius commemorabo,quorumque ad illoset differentiasetsimilitudinesdabo.Quartus modusest ex quarta propositione,cum ita proponitur,sianon est,6 non est,atquinon est «,non est igitur 6.Rursus enim id quoque consequi ex propositionemonstratur, quee proposuit non fore b, si a prior„ terminus non fuisset.At si idquodsequitur assumamus,nullavidetur fieriposse necessitas,veluti siitadicamus,non est autem fi,non necesse eritesse velnon esse a.Age enim proponatur,si aiiimal non est,non essehominem,iissumaturque,at non est homo,non nccesse est ut vel sit, vel non sit animal. Demonstratumigiturestinhujusmodisyllogismissiidquod praecedit ponendo assumitur,perfeotos atqueex ipsis propositionibus probabiles, et necessariosfieri syllogismosjsi vero idquod sequitur ponendoassumatur,nullam fieri necessitatem praeter in tertiomodo qui cumsit similishissyllogismis quiperdisjunctionenprupositisenuntiationibusfiunt,videturin rebus de quibus proponi potest servare ne-ficienter expressimus. Nunc vero dicendum est dehisquorum consequens propositionis ita sumitur,utperimatur. Ex his quoque quatuor fiunt modi.cumprior propositionis pars in assumptionenon possitinterimi ut,ulla syllogismi necessilasconsequatur.Estigitur primus modus talium syllogismorum aprima propositione veniens sic, si est o, est b, atnon est i,non est igitur a;hic igiturS terminus,qui