t. II (PL 64)

1025 ELENCHORUM SOPHISTICORUM ARISTOTELIS INTaRPRETATIO. 1026videatiir tales,autadsimiles,aulad plurimos,autadomnes. Quemadmodum autem respondentes saepecum redarguuntur faciuntduplex,sidebeataccidereredargutioetinterrogationibusutendumquandoqueillo,contra instantes,sisicquidem accidat,sicautemnon, quoniam si sumpserit, ut facit Cleophon inMandrobulo, oportet etiam absistentes ab orationereliqua argumentorum dividere, et respondent (sipraesenserit) prius instare et praedicere. Argumentandumautem quandoque etadaliudabeoquoddiclumest, illud sumentibuSjSi non ad id quod propositumest habeataliquisargumentari,quod Lycophronfecit dum propositum esset ex arte lyrami^commendare. Ad eos autem qui exigunt ad aliquidargumentarijposlquam videtur oportere assignarecausam.Dictisautemquibusdamobservabilibusquoduniversaliter accidit in redargutionibus, ut dicatcontradiotionem, ut quod afflrmavit negare, autquod negavit affirmare;sed non quod contrariorumest eadem disciplina, vel non eadem. Non oportetautem oonclusionem ut propositionem interrogare;qufedam autem neque interrogandura est, sed utconcessisutendum.Ex quibus igiturinterrogationeset quomodointerrogandum.inconcertatoriisexeroitationibusdictum est.CAPUT PRIMUM.LIBER SECUINDUS-BDe utilitate cognoscendi sophisticas oraliones et apparaluad eas diluendas.De responsione autem. et quomodooportet solvere,et quid, et ad quam utilitatem orationes hujusmodiprosunt,' post hcec dicendum. Utiles ergosunt ad philosophiampropterduo.Primumquidem,quiaea quae ut plurimum propter dictionem fiunt,melius se habere faciunt ad id, quotupliciterquodquedicitur, et ea quas similiter et quse aliter inrebusaccidunt et in norainibus.Secundum autem,adeas quae perseipsum inquisitionesfiunt,nam quiabvelit insolescere, non quiaverum sit, sed propterimperitiam. Respondentibus autem.quomodoobsistendumsit adversumhujusmodioratione3,manifestum,siquidemreete dicimus prius ex quibus suntcaptiosae ratiocinationes,et si(quae inquirend» sunt)Buperabundantias sufficienter divisimus. Non estautem idem sumentemorationem videre.et solverevitiositatem,et interroganti posse occurrere celeriter,nam quod scimus, saspe transpositum ignoramus.Ampliusaulemquemadmoduminaliis,id quodcitius et tardius.ex exercitatione sit magis,sic etinorationibus se habet ;quare si manifestum quidemsit nobiSjimmediati autem simus.privamur oppor- J)tunitatibus frequenter. Accidit autem quandoque sicutin linearum descriptionibus(namet illic solventesquandoque componere verum non possumus),sic et in redargutionibus, nam scientes propterquid orationem accidit connectere; solvere tamenorationem impotes sumus.CAPUT II.De apparenli solulione respondentis.Primum igitur quemadmodum syllogizare dici.musopinabiliterquandoquemagisquamvereeligereoportere,sic ad solvendumquandoquemagisopinabiliterquam ad veritatem ;nara omnino adversuscontentiosos est reluctandum, non ut ad eos quiredarguunt, sed qui redarguereapparent.Non enimdicimus eos syllogizare, quare ut non videantur,eraendandi sunt;nam siredargutio est contradictionon eequivoca exquibusdam,nihilopu3 est divideraad amphibola, et squivocationem (non enim faoitsyllogi3mum),sednulliu3alteriusf,'ratia dividendumest.nisi quia conclusio videturredargutionisimilis.Non ergo redargui, sed videri redargui cavendumest, eo quod interrogat amphibola, et queepropteralio facile captiose fallilur,ct id non sentit, etipse aBquivocationemsunt,etquaecunquealiae hujusmodiquoque a se id patitur perssepe. Tertium vero, et cavillationes quee et veram redargutionem adumbrant,etredarguentem atque nonredarguentemin-reliquum adhuc, ad gloriam, eo quod circa omniaexercitatus esse videbitur, et in nuUo se inexperte certura reddunt. Nam (quia licet in fine cum conclusumfueritdicerese non idipsumquod affirmavithabere ; nam siis qui in orationibus est consocius, Corationes vituperat,cum nihilhabeat quod determinetdevitiositaleearum,datsuspicionemquodviderl quam maxime contingit in idem ferat) incertum sinegare, sed aequivooe aut amphibolice, quamviaredargutus est ; incertum enim si vera nunc dioit.Si vero dividens interrogasset sequivocum aut araphibolum,non certa essetredargutio, quoniamrequirunt(nuncquidem minus,prius autem magis)contentiosi,sicvel non respondereeum qui interrogantei fleri potest.Nunoautem quianonbeneinterrogantinquirentes, necesse est ut respondeat aliquidis qui interrogatus est,emendans vitium interrogationis,quia divisio sufficienler, vel sic,vel non,necesseest dicore respondentem. Si autem aliquispuletsecundumsequivocationemredargutionemessequodammodo non erit respondentem ellugere,quinredarguatur ; nam in iis quae oculis subjecta sunt,necessarium quod affirmavilnegare nomen,et quodnegavit affirmare. Enim vero ut diluunt quidam,nihil prodest,nam non Coriscum aiunt esse musicumet nonmusioum,sedhuncGoriscum musicum,et huncCorisoum non musicum.Eadem namque eritoratio Coriscum, ei quse est hunc Coriscum musicumesse.vel non musicum,quodsimul affirmantetnegant.Sed fortasse non idera significant, namnecillic nomen, quare in aliquo differt. Si autem hooquidem simpliciter dicendo Coriscum as8ignet,illi