t. II (PL 64)

851 AN. MANL. SEV. BOETII 852veluti arbor ; tunc tamen neoesse est non vivere, A. syllogismi fiunt.si non est a oum si b, est c ; atquicum sit insensibile,quando idciroo est insensibile,quia animatum non essepropositumest. Septimusnon est a, cum igitur sit b, est c; vel ita atqui esta,cum igitur sit b, non est c;vel ita : atqui cum sitmodus talibus terminis debet esse contextus, ut b b,non est c, est igitur a • vel sic ; atqui cum sit b,quidem sine a esse non possit, c autem si non sit, est c, non igitur a. Quod idoirco evenit ut hujuamodi6 esse et nnn esse possit; tunc tamen necesse sit cterminum esse, si non sit 6 cum idcirco b non essepositumsit.quoniamafueratdenegatum. Sitenimaquidem animatum,6 vero sensibile,c invitale ; sensibileigitur esse non potest nisi fuerit animatum.propositio quatuor colligat sjillogismos, quiain his tantum si non sit aliquid,esse aliud proponipotest,in quibus contraria medietatibus carent; inhis enim vel interempto altero alterum ponitur,velposito altero,alterum necesseestperimatur.ExsextaSi igitur non sit animatum, non erit sensibile, sivero non sit sensibile, potestesse invitale, velutinlapidibus ;idem potest non esse, velut in arboribus ;si non sit o, cum sit b, non est c ; atqui non est a,cum igitur sit b, non est c;vel ita:atqui cum sit b,est c,igitur est a.Ex septima,si non est a,cum nontuno tamen sensibili denegatio invitale necesse est sit b, est c ; atqui non est a, cura igitur non sit 6,esse, cum idciroo non sitsensibile, quia animatum est c;vel ita:atqui est a, cum igitur non sit b, nonnonessepositum est. Octava propositio his terminis g est c ;vel ita : atqui cum non sit b, non est c, estconneotenda esl, ut b terminus esse non possit, si igitur a;vel ita:atqui oum non sit b, est c, non estnon fuerit a, cum vero non sit b, terminus e et non igitur (i.In hacquoquecomplexioneproptereamdemesse et esse possit. Sed tunc necesse sit c terminum causam quatuor coUeotiones fiunt.Ex ootava.si nonnon esse, cum non fuerit b, cum idcirco non sit b,quiaa terminus prius esse negatus est, ut si sit oquidem animatum, 6 vero sensibile, c vitale, sensibileigitur esse non potest nisi fuerit animatum ;idem tamen sensibile si non sit, et esse et non pssevitale potesl, non esse, ut lapides, esse vitale, utarbores ; tunc tamen neoesse est vitale non esse,si non sit sensibile, cum idoiroo sensibile non est,quiapriusanimatum esse negatum est.Exhisigiturconstatcterminum,quoquo modo fueritft, in conditionalibuspropositionibus, quaeintota enuntiationeest a, cum sit 6, non est c ; atqui non est a,cum igitur non sit,6, non est c;vel ita : atqui cumnon sit b, est c,est igitur a.In his quatuor quoquepropositionibus,si quidemonon estesseassumatur,c terminus vel esse vel non esse oonoluditur.Si veroc cum est iion esse,vel cum non estesse assumatur,o terminus semperesse concluditur,nisi inquinto etseptimo tantum modi9,ubicum c esse assumatur,onon esse monstratur. Omnium vero oommunis estratio.praeter quintum ac septimum modum,ut si aterminus itaassumatur,quomodoin primaenuntiapostprEedicativas locantur, posse tamloco affirma- „ tione propositus est.oonditio qu£e sequitur,in contionisquam negationis assumi, ex quibus assuraptionibus fluntcomplesiones variae syliogismorum.His igitur ita expeditis, de omnibus in communepraBcipiendumvideturjnamoumsintoctopropositionesquc-e ex prsdicativa hypothelicaque nectuntur,que superius asoriptae sunt, earum quatuor ita faciuntoonsequentiam,siaterminu8sit;quatuorveroita condilionem proponunt, ut a terminus non sit.Fiunt vero ex his syllogismi hoo modo. Ex primapropositione, si est o, cum ait b, est c ; atqui est o,cum igitur sit b, est c, vel sic : atqui cum sit b,non eat c, non est igitur o. Posae autem hujusmodiesseassumptionemexsuperiusdesoriptapropositionumnatura cognoscitur. Exsecunda propositione,olusione firmetur-. Si vero conditio qu.-e sequiturcontrario modo atque in enuntiatione proposita est,assumatur, categorica proposilio, quK prima est,interimatur. In septimo vero vel quinto modo quaqueratione assumptum aUerum,in utrisque partibusfaoiet conclusionem Itaque fiunt sedeoim velviginti potius syllogismiiocto quidem,si o terminus,utest propositus, assumatur;ooto vero, si c terminua,conversoraodo atque in propositione est posilus,assumatur. Quatuor vero ex septimo et quintomodisutrobique facientibusconolusionem. Reliquisvero complexionibus nuUa est consequentia necessitalis.Utautem planior intelleotus fieret, ipsas propositionescumsuis terminis positas annotavi,utsecundumpraediotosassumptionummodosnonrationesi eata oum si b, non est c ; atqui est « cum igitursit b, non eslc ;vel ita : atquicum sit b, est c, non " solum demonstratio fieret, verum etiam per exemestigitur o. Ex tertia, si esto, oum non sit b, estc ;atqui e.Ht a, cum igitur non sit b, non est c ; vel ita :atqui cum non sit 6, non est c, non est igituro.Exquarta, si est a, cum non sit 6, non estc ; atqui esta, oum igitur non sit b, est c ; vel ita : atqui cumnonsit6,est c, non estigituro. In hisigiturquatuorpropositionibus, in quihus oterminusessepropoaitur,si assuraptum fueriteumdem aterminum essec terminus vel esse vel non essc monstratur. Idemverosi cterminus assumatur, siquidem cum estnonesse,vel cum non estesseassumatur,aterminu3nonesse monstrabitur. Exquintaetiampropositione itaplum currentibus doctrina olarior elucesoeret.Si est a homo, cum sit b animatum, est c animalSi est homo, cum sit b animatum, non est c insensible.Si est a homo, cum non sit b animatum, est c sensibile.Si est a homo, cum non sit b animatum, non ost cinsensibile.Si non est a animatum, cum sit b insensibile,est cinvitale.Si non est o animatum, cum sit b insensibile, nonest c vivens.