t. II (PL 64)

375 AN. MANL. SEV. BOETII 376reddilum necessarium, idem valel. Sequilur id quodesl impossibile est non esse, id quod dicimuu necesseest esse, el hanc quoque sequitur id quod proponimus,non impossibile est non esse, non necesse estnon esse; id vero descriptione monstratur.Consentientes.Consentientes.Non irapossibile esl esse. Impossibile est esse.Possibile est esse. Non possibile esl esse.Non necesse est esse. Necesse est non esse.Consentientes.Consentientes.Noiiimpossib.cstnonesse, Impossibile est non esse.Possibile est non esse. Non possib. est non esse.Non necesse est non csse. Necesse esl esse.Causa igitur diversae consequentia; est in conlrariumproposilionura impossibilis el necessarii faclaconversio ; sed de his hoc modo speculatus, sesequodammodo ipse reprehendit, et ad aliam proprielatisconsequentiam disputalionem fleclil.An cerle impossibile esl sic poni necessarii contradicliones.Nam quod estnecessarium esse, possibile estesse, nam si non, negatio sequetur. Necesse enim estautaffirmareaut negare. Quare si non possibile. eslesse, impossibile esl esse. Igitur impossibile est esse,quod necesse esl esse, quod sane est inconveniens.Forte, inquil, erravimus ila consequenlias collocanies.Tunc enim disposuimus,ul id quod essel possibilecessarium non esse sequi ad possibite esse,hoc enim ve-sequeretur illud quod eslnon necessarium, ui rum est et de necesse esse, hsec enim fit contradictiosecundum praecessionem possibilis sequenlem negationemnecessarii poneremus ; nunc autem dicil hocpermutari oportere, el non a possibili inchoandum,etejus quse sequitur adnon possibile esse. Illud enim sequitiirhoc quod esl, impossibile esse, et necesse nonesse,cujus negatio est, nonnecessenon esse. Sequunturhuic subjiciendum nccessarii negationem, sed polius r igitur et hx coniradictiones secundum prxdictuniprimo ponendum esse necessarium, secundo loco modum, et nihil impossibile contingit sie positis.possibiie, namque illa propositio quae necessarium Docet id quod est possibile non consenlire ei quodcontinet, conlinere videtur eliam possibililatem, namquod necessarium est idem possibile esl. Quod enimnecesse est esse, idem esse possibile esl, nam si quidest necessarium esse, nec rursus ei quae est, necessariumest non esse. Nam quod necesse est esse, nonpotest non esse, quod autem necesse esse non esse,hoc neget, el id quod est necessarium dicat non sequipossibilitatem, negatio possibilitalis id quod est necessariumnon potest esse.Quodautem dicimusita dicimus, tanquam si et non essepossibile esse,possibile sit.comitabitur. Namsi id quod necessarium Utramque igiturnaluramhabetid quoddicitnus pos-est esse, falsum est dicere possibile est esse, verumest dicere quoniam non possibile est esse. la omnibussibile esse, ut el sit essepossibile, et sil possibile nonesse. Qui vero dicit necesse esse aufert non esse, etenim aut dictio est, id estaffirmatio, aut negatio ; ut quae dicit,n0cesse est non esse, auferl esse ; ita si haecsi illa vera esl,illa sil falsa, si illa non est, ii!a mox versesunt, idest necesse esse etrursus necesse nonesse necesse sit, sed non possibile esse sequi diximus,esse, utraeque illse falsse sunt qus dicunt et poteslid quodestimpossibile esse ; igitur id quod di-citur, necesse est esse, impossibile est esse, sed hocesse, et polest non esse. Illa enim quse proponit necesseesse, posse non esse subruit ; illa veroquas di-]jquidem inconveniens est, non igitur verum est, quoniamei quod esl necessarium esse, id quod est nonpossibile esse convenil. Quare sequitur id quod eslnecessariura possibilitas.Al vero illud quod est possibile esse, non impossibileesse sequitur, hoc vero illud quod est non necessariumesse. Quare conlingil quod est necessarium esse nonnecessarium esse, quod sane est inconveniens.Dicimus ei quod est necessarium esse consentireillam propositionem quae dicit possibile esse, sedrursus hoc falsumvideturcogitanlibus perspicienlibusque,quoniam ei quod est possiblle esse, consenlitet convenit iila propositio qum dicit noa impossibileAgesse, hocveroilludquod dicitur non impossibiie essesequitur id quod proponimus, non cesse est esse,sed possibile esse consenlire proposuimus ei quse dicit,necesse estesse, eamque consequi ; sequiturergoeam quae est non neoesse esse, illam quae dicil, neeesseest esse, eique consentil, quod est impossibile.Qui igitur in his dubitationibus est statuendum ? nonpotesl consentire quidem possibile esse ei quod est,necesse esse. Alioqui propositionem necesse esse iJquod est impossibile esse consequetur, si veroconveneritei quae est necessarium esse, illa quie est possibileesse.Rursusfit ul id quod estnecessarium, nonnecessarium sit, sed hoc falsum est ; sed hoc quemadmodumsese habeat paulo postexplicabitur. Niincvero priorem sequenliam permutantes hoc dicimus,quoniam id quod est possibile esse non potest consequiid quod est necesse essc, nec has sibi proposilionesconsenliunt possibile esse, et necesse esm,quod Aristoteles hoc modo proponitAt vero neque necessarium esse sequitur ad possibileesse, neque necessarium non esse. llli enim utraqnecontingit accidere,horum aulemtitrumlibetverum fuerit,nonduni erunt illa vera, simul enim possibile estesseetnon esse. Siveronecesse est esse vel non esse,non erit possibile ulrumque. RelinquUur ergo nonne-cit, necesse est non esse, posse esse subverlit ; neu-Ira igitur consequelur eam proposilionem quae dlcit,possibile est esse, nec ea quoe dicit ex neeessitateesse, necilla quaa dicit ex necessitate non esse. Etsensus quidem hujusmodi est.Sermonum autem ratiotalis est ; at vero, inquit, neque id quod esl necessariumesse, sequitur propositionemillam qu« proponilpossibile esse, nec rursus illa quae dicit necessariumest non esse. Illi enim, id est possibili, utraqueconlingit accidere, id est posse esse et posse nonesse. Nam quod potest esse, idem potesl non esse.Harum autem, id est vel quae dicit, necessarium estesse,vel quaj dicit,necessarium estnonesse,si ulrum-