t. II (PL 64)

913 TOPICORUM ARIST0TELI8 INTERPRETATIO. 914simplioiter, aliquando, vel ad aliquid dicetur, namex dextris quidem esse, aliquando proprium est.Bipes autem ad aliquid proprium est dictum, ut hominiad equum et canem. Quod auiem eorum quaequod noa idem est. Proprium autem est quod non A. et genus, et accidens omnia dicuntur, et ad definiindicatquid est esse, soli auteminest, etconversim tiones conveniet dici. Ostendentes enim quoniampraedicatur de re ut proprium est hominis grammatieesesse susceptivum. Nam sl homo est, et grammaticessusceptibilisnon ei soli inest quodest sub delinitione*(quemadmodumet in propri»), aut quoniam non genus quodest, si grammatices suscepti-assignatum est in definitione, aut quoniam nonvum est, et homo est. Nemo enim proprium dicit inest, aliquid eorum quae in definitione dicta suntquod contingit alii inesse, ut homini dormire, ne (quod quidemetinaccidente dici potest), interimentesquidem si forsitan per aliquod tempus inest aoli. Sierimus definitionem. Quare secundura prius as-autem forte dicatur aliquid lalium proprium,non signatam ralionem, omnia erunt quodammodo definitioniaccommodanda quse numerata sunt. Sed nonpropterhoc unamin omnibus universalem methodumqucerendum, neque enim facile invenire hancest, et si inveniatur, omnino obscura et insuaviscontingunt aliiinesse nullum conversim praedicatur,manifestum est ; non enira necessarium estsi quidplane fuerit ad propositum negotium. Propria veroin unoquoque determinatorum generum assignatadormit, hominem esse. Genus autem est, quod de ^ methodo, facile ex iis quae circa unumquodque propluribuset differentibus specie in eoquod quid est pria sunt decursus propositi fleri possit. Quare uni-praedicatur. In eo quod quid estpraedicari ea dicuntur,quaecunque convenit eum quiinterrogatus estreddere quid est quod propositum est, quemadmodumde homine, convenileum qui interrogatus estquid id estquod propositum est, dicere quod animal.Generi autem accomraodatum est utrum ineodem genere aliud alii, an in ultero sit. Nam ethujusraodi sub eadem methodo cadit cum genere ;disputantes enim quod animal genus hominis similiteret bonus, disputantes erimus quoniam haec ineodem sunt genere.sit autem alteriusquidemostendamusquod genus est,alterius autera quod non est,disputantes erimus quoniam non in eodem generehcEC sunt. Accidens autera estquod nihil horum est.versaliterfigura quidem(quemadmodumdictum estprius) dividendum e^t, reliquorum autem ea qusmaxime suntsingulis peculiaria, annectendum ; deflnitioniet generi accomodata ea nuncupantes,peneautemadjunctasunt quaedicta suntad singula.GAPUT VI.De eodem.Primumautemomniumdeeodemdeterminandumquoties dicitur. Videbitur autem idem ut figuralitersit sumere,lripliciterdividi.Numeroenim, aut specie,aut genere, idem solemus appellare. NumeroquiJem, quorum nomina plura, res autem una, ut'induraentum etvestis. Specie autem quae oum sinteidem, et non inesse. Similiter autem et album,nam et eidem nihil prohibet quandoque album,quandoque non album esse. Est autem accidentisdeflnitionura secunda melior : nam cumdiciturprima,necessarium est si debet quisintelligere, praescirequid est terminus, et genus, et propriura ;secunda autem perfecta est ad cognoscendum (quidest quod dicitur) per se. Anneclantur autem accidentiet quae ad se invicem sunt comparationes quolibetmodo ab accidente dictae, ut utrum honestura,an quod confert, expetibilius, etutrum quae est secundumvirtutem, an quae secundum voluptatemsuavior vita, et si quid aliud similiter his est di- Ddiscat; saepe enim praecipientes nomine vocare aliquemsedentium,transsumimus,quandoforteisnonctum, in omnibus enim talibus utri magispraedicatumacoidit, quaestio fit. IManifestum est autem exhis quoniam accidens nihil prohibet, et quando, etadaliquid propriumfieri,utsederecumsit acoldens,quando quis solus sedet, tunc aliquando propriumerit ; solo vero sedente,ad non sedentes proprium :quareetad aliquid,et aliquando nihil prohibet accidensproprium fieri, simpliciter autem propriumnon erit.CAPUT V.Quod cxtera prxdicata aliquid claudanl eorum quaedefinitio conlinet.Non iateat autem nos quoniam quse ad proprium,nequedefinitio,ncque propriura, nequegenus,inest C plura, indifferentia sunt secundum speciem, ut homohomini, equus equo ; nam hujusmodi specie di-; ct quod contingit inesse cuivis uni etautem rei'eidem,etnon inesse,utsedere contingitinesse alicuicuntur, quaecunquesubeademspeciesunt. Similiteraulem et genere eadem, quscunque sub eodem genoresunt, ut equus homini. Videbitur autem ab eodemfonte aqua,quaeeadem dicitur.baberealiquamdifferentiam praeter dictosmodos.Non tamen,sedethujusmodi in eodem ordinetur iis quae secundumunam speoiemquoquomododictasunt:omnia animtalia cognata et afflnia sibi invicem videntur esse :nam omnis aqua omni aquas eadem specie dicitur,eo quodhabeat quamdam similitudinem ;ab eodemautem fonte aqua qu3s eadem dicitur nullo alio differt,quam eo quod vehementior sitsimilitudo : quarenon separamus idem ab iis qus secundum unamspeciem quoquo modo dicuntur. Maxime autem indubitanterquodunum estnumero,idemub omnibusvidctur dici. Soletautem ethoc assignari multipliciter,propriissime autem et primo, quando nominevel termino idem assignatum fuerit,ut vestis indumento,et animalgressibilebipeshomini.Secundumautem, quando proprio, ut disciplinae susceptibilishomini, etquod naturasursura ferturigni.Tertiumvero, quando ab accidente, ut sedens, vel musicumSocrati, omnia enim haec unum numero volunt signiflcare.Quod autem verum sit quod nunc dictumest.extranssumentibusnuncupationesmaximequis