t. II (PL 64)

.209 IN CATEGORIAS ARI8T0TELI8 LIB. II. 210transit ad castera monstrans qu» proprie quanti- A lumatque actionem multamquffilongo temporepertatesnuncupatur quae secundum accidens.ficiatur;quarequoniamad proprias quantitatesaspicientes,atque ad eas res csteras referentes, quan-Proprix autem quanlifates hse solx dicuntur quastitatesdiximus,alia vero omnia secundum accidens, advocamus,ut album ad superficiem qu® veralisecenim aspicientes et alia dicimus quantitates,ut multumdicitur album, eo quod superjicies multa sit, etest quantitas,et cursum, et aliquem motum atqueactionem ad tempus,quod ipsumvere quantilasestactio longa, eo quod tempus mullum sit, el motusreducimus.haec non per se quantitates, sed per easquae proprie quantitate? dicteemultas,neque enim horum singulum per se quatitumsunt nominantur.Quocirca quoniam quod per se non est, secundumdicitur, ut si quis assignet quanta sit aligua actio,tempore diffiniet,anni mensuram vel sic aliquo modoaccideus est,recte caetera omnia praeter ea quae superiusin quantitate numerata sunt per accidensassignans.Et albtim quantum sit assignans, superficieesse, non per se quantitates dicuntur. Solaa igiturdifjiniet.Quantum enun superficies fueril,tantum esseproprie etseoundumsa ipsae quantitatesalbum dicet. Quare solse proprlae et secimdum seipsasdicuntur.ha3 qus superius comprehensae sunt.Aliasquantitales dicuntur qux diclse sunt ,aliorum vero nihilper se, sed ptr accidens.vero persequantitas non sunt, sed (ut ipse ait) forte per,. . , ,, accidens.Post divisionem igitur continui atqoe dis-Principaliter ahquid essedicitur,quod per setaie n , . , •.• i i^ i- * i,04 )i f o ucreti et habeulis positionem partium et non habentis,etquae sunt per se principaliter, et rursus perest quale esse demonstratur. Secundam accidensvero illud quod non per se, sed per aliud tale ostaccidens quantitates, solito more viam inveniendiquale esse dicitur,ut albedini perseinest color :secundumnaturam enim alhi, color esse dicitur al-quantitatum proprietas ingreditur.bedo;cum vero homo dicitur coloratus, non per se Amplius quanfitati nihil est contrarium,in definilisdicitur,idciroo quod homo in eo quod homo est,co-enim manifesium est quoniam nihil est conlrarium:lor non est, sed quoniam habet colorem, idciroodicitur coloratus. Ergo quemadmodum albura idcircocoior est per se quoniam color naturaie quoddamest genus,horao vero idcirco coloratusdioiturquoniam habet colorem ; et dicitur album quidernper se et principaliter color,homo vero secundumaccidens coloratus. Ita quoque et quantitates ;haecenim omnia quse dicta sunt, id est linea, superfioies,corpus, numerus, oratio, lempus, perseet secundumetpropriam naturam quantitatesdicuntur.Si qua vero alia dicuntur secundum aliquamquantitatem, non per se,sed secundum accidensnominantur:ut album dicitur multum,non idcircoquod albedo sit quantitas,sed quoniam multasit superficies,in quo illud albumsit.Si enim multumspatium fuerit in quo album sit, multum eritalbum ;quocirca non quoniam ipsa albedo per sealiquam quantitatem habet,sed quoniam in aliquaquantitate est constituta,id estin sup6rflcie,idcircosecundum superflciem quod estquantitas quae scilicetper se multaest,album multum dicitur,non secundumse,atque ideo album non per se,nec principaliter,sed secundum accidens multum dicitur.Actio quoque ideo dicitur longa, quod multo tem-ut bicubilo,vel Iricubito.vel superflciei, vel alicui talium,nihilenim ipsis est contrarium.Nisi forie quismulla pauris dicaf esse contraria.vel niagnum pnrvo,horum uuiem nihil esl quantila.i.sed magis ad aliquid;nihilenimper seipsum parvum vel magnum dicitur,sed eo quod ad aliud referlur : nam mons quidemparvus dicitur, milium vero magnum, eo quodhoc quidem sui generis majus sit,illud vero minus suigene^is ; ergo ad aliud est eorum relatio, nam si perseipsummagnum velparvumdiceretur,nunquam monsquidem parvus,milium vero magnum diceretur.Rursusin vico plures homines esse dicimus, in civifatepaucos, cum tamen sint eis muUo plures, el in domoquidem multos, in theutro vero paucos, cum tamensintpiures.Ampliusbicubitumvet iricubiium etunumquodguetalium quantitatem signiflcat, magnum verovel parvum non significat quantitaiem,sed mugis adaliquid,quoniamad aliud spectatmagnumvelparvum,quare manifestum est quoniim hsec ad aliquid sunt.Amplius sive ponat aliquis ha3c esse quantilaies, sivenon ponat,nihii ipsis, contrarium est. Quod enim nonpotest sumi perseipsum,sed ad solam alterius relationemrefertur,quomodo huic aliquid erit contrarium ?Amplius si erunt magnum el parvum coniraria, conporeacta sit;multam vero sgritudinem idcirco di- D tingetipsum idemsimul contraria recipere,et ea ipsacimus,si eadem multo sit tempore;et motum multumidcirco, quod multo tempore factus sit, ut sisibimet esse contraria.Contingit enim idem ipsum simulet parvum esse et magnum, est enim aliquid adquis multo tempore currat. Si quis vero multum hoc quidem parvum, ad aliud vero hoc idem ipsumcursum illum dicat esse qui sit velocissimus, ille magnum. Quare idem parvum et megnum in eodemconvenienler sermone non utitur. Velocitas eniru tempore esse coniingit, quare contraria simul suseipiet.Sednon quantitas, sed potius qualitas est.quales enimsecundum eam dicimur,id est velooes, non quanti. nihil est quod videatur simul eontraria possesuscipere;ul substanlia susceptibilis contrariorum quidcmSecundum quantitatem vero multum dioitur, hocesse videtur,sed mdlussimul etsanusest etxger,autem monstrat ipsa rerum difflnitio; si quis enimalbummultum monstrare desideret,et proprio terminorationis includere, illi dicendum est multumnec albus et niger simul est, nihilque aliud est quodsimul cantraria suscipiat. Et eadetn sibiipsi contingitesse coiitraria,nam si esl magnum parvo contrariumesse album quod in multa jaceat superfioie,etmo-ipsum autem idem simul est et parvum et magnum,