t. II (PL 64)

123 AN. MANL. 6EV. BOBTII 124bilis.Substantia quidem est genus, animatum veroatque sensibile divisivae ejusdem differentiae,constitutiv»animalis.Item animalrationabilitasatque irrationabilitag,mortalitasatqueimmortaIitasdividit,sedjunctarationalitasatquemortalitaSjquaeanimalisdivisiya fuerant,flunthominis constitutivae,ejusqueperficiuntspeciem,atqueomnem ejusrationem diffinilionisinformant atque perficiunt . At si irrationabilitascum mortalitate jungalur, fiet equus atquequodlibetanimal,quod ratione non vititur. RationabilitasveroatqueimmortalitascopnlatsesubstantiamDeiinformant. Ita igitureaedem difFerentiae cum referunturad genera, divisivaj generum fiunt. Si veroad inferiores species considerentur,informant species,earumquesubstantiamconvenienti copulationeconstituunt. In hoo quaesitum est, quemadmodumdicerentur esse h£e differentiae specierum constitutivae,cum irrationabilis differentiaatque immortalisnullamspeciemvideanturefflcere.Respondemusprimumquidem placere Aristoteli, ccelestia corporaanimatanon esse. Quod vero animatumnon sitanimalesse non posse : quod vero non sit animal, necrationale esse concedi, sed eadem corpora propterBimplicitatem et perpetuitatem motus aeterna esseconflrmat.Estigituraiiquidquodexduabusbisdifierentiisconficiatur,irrationabili scilicet atque immortali.Quod si magis concedendum Platoni est,et ccelestiacorpora animata esse credendum, nuUum quidemhis differentiis potest esse subjeclum.Quidquidenim irrationabile est corruptioni subjacens et generationi,immortale esse non poterit. Sed tamen haedifferentiae,quoniam in substantiarum differentiarmnumero sunt, sijungiuUo modo potuissent, earumnaturametspeciemquoque possent efficere : atqueut intelligatur quae sit haec potentia efficiends substantiaespecieique formandae, respiciamus ad propriasatquecommunes,quaetametsi jungantur, speciemsubstantiamque nulla ratione conslituunt. Siquis enim loquatur ambulans,qua3 sunt duae communesdifferentiae, vel si longus ac albus,num idcircoeisdemejussubstantia constituitur ? minime.Cur?Quia mon ejusdem sunt generis,quae alicujuspossunt constituereetconformaresubstantiam ; itaigiturhSjid est irrationale atque immortale, etiams,subjectum aliquod substantishabere non possuntipossent tamen substantiam efficere, si ullo modojungi oopularique potuissent. Praeterea irrationalejunctum cum mortali substantiam pecudis facit. Estigitur constitutiva irrationalis differentia.Item immortaleatquerationaleconjuncta, efficiunt Deum.Est igitur immortale quod speoiem format. Quod siinter se jungi nequeunt, non idcirco quod in naluraeorum est, abrogatur.Sed hx quidem qux divisivas suntdifferentise generum,completivsefiunt el constitutivse specierum -.divi-&iturenimanimalrationalietirralionalidifferentia,elrursus mortali et immortali differeyilia ; sed ex, quxtunt rationalis differentise et mortalis, constitutivsesunthominit,rationalisvero et immortalis,Dei:iilceveroA. qusesunt irrationalisermoria[is}frrmonub'i\ium animalium.Sic et suprema substantia, cum divisiva sitanimatietinanimatidifferentia, seusibili etinsensibi-li,animataeisensibiliscongregat3sadsubstanliam,'ani-mal perfecerunt, animata vero et insensibilis perfeceruntplantam.Geminum differentiarum usum esse lemonstrat,unumquidemquogeneradividuntur,alium quospeciesinformantur :neque enim hoc solum differentiaefaciunt.ut genera partiantur,verumetiam dum generadividunt,species in quas genera deducunturefficiunt.Itaquequffi divis» sunt generum,flunt constitulivaespecierum,hujusque illud exemplum est,quod ipse subjecit : animalis quippe differentiae suntdivisivae,rationale atque irrationale, mortaleatque3 immortale,his enim praedicatio dividitur animalis.Omne enim quod animal est, autrationale,aut irrationale,aut mortale, aut immortale est. Sed istaedifferentiaequK dividuntgenusquodest animal, specieisubstantiam formamqueconstituunt.Namcumsit homoanimal, efficiturrationali mortaliquedifferentiis.quae dudum animal partiebantur. Item cumsitequus animal, irrationali iiortalique differentiisconstituitur, quae dudum animal dividebant. Deusautem cum sitanimal, utdesole dicamus, rationaliimmortaliqueefflcitur differentiis, quasdividere genushabitapartitiopaulo monstravit. Sedhic(ut diximus)Deum corporeum intelligi oportet,ut solemetccelum caeteraque hujusmodi,quaecum animataetratioaabiliaP[atoesseconflrmat,tumindeorum vo-„ cabulumantiquitatisvenerationeprobantur assumpla,de primo quoque genere, id est substantia demonstranturveniredifferentiffi.Nam cumejus divisivaesint differentiae animatum atque inanimatum,sensibile atque insensibile.juncts differentisesensibilisatque animatiefflciuntsubstantiam animatamatquesensibilem,quodestanimal.Jureigitur dictumest quae divisivae sunt differentiaa generum, easdemconstitutivas specierum.Quoniamergo esedemaliquo modo aceeptse fiunt constitutivse,aliquomodo autem divisivse,omnes specificaedicunlur.-ethismaxime opus estaddivisiones generumet diffinitiones specierum,sed non his quse secundumaccidens inseparabiles, nec inagis his,quse sunt separabiles.Omnes a genere differentias procedenles genus^ ipsum a quo procedunt,dividere nullus ignorat. Ipsaeautem quae dividunt genus, si ad posteriores speciesapplicentur, informant substantias earum, easqueperfioiunt. Eaedem igitur quaesunt constitutivaB specierum,eaedem suntdivisibiles generum, alio tamenmodo atque alio consideratae,ut si relatae quidem adgenus inconlrariamdivisionemspectentur,divi3ibilesgenerisinveniuntur.Siverojunctae aliquidefficerepossunt.specierumconstitulivaesunt.Quascumitasint, hffidifferentiae quae genusdividunt, rectissimedivisivffi nominantur:quaeenimconstituunt speciemspecificae nuncupantur, sedoonstituuntspeciem haedifferentiae quae sunt generis divisivse. Igitur eaedem