t. II (PL 64)

743 AN. MANL. SfiV. BOETII 744quidem sciens, ille vero opinans per rriedia, quouaquead immediata veniat, quare si ille quidemscivit, et opinans scivit, siout enim et quia opinari,et propterquid,bocautemmedium est.An siquis sicarbitrabitur non contigentia aliter sehabere, sicutsehabent definitiones per quas sunt demonstrationes,nonopinabitursed soiet ?Si autem vera quidemesse, non tamen haec ipsis inesse secundum substantiam,et secundura speciem opiuabitur, et nonsciet vere, et quia et propter quid, si quidem perimmediata opinabitur, si vero non per immedialaopinabitur, solum ipsum quiaopinabitur. Ejusdemautem opinio, et scientia non penitus est,sed sicutvera,et falsa ejusdem quodam modo est,sic et scientiaet opinio ejusdem, et opinionem ei veram, etfalsam (sicut dicunt quidam)ejusdemesse,inconvenientiaaccidunt appetere aliaque, et non opinariquffi opinantur lalsae. Quoniam autem idem multiplicitcrdioitur, estautem sicut contingit, estautemut non,comraensuratam enim diametrum essevere,opinari inconveniens est, sed quod diameter (circaquam sunt opiniones)idem sio ejusdem est,sed quodquid erat esse, uniouique secundum rationem nonest idcm. Similiter autem et soientia, et opinio ejusdemest, haso enim si aaimalis est quod nonest contingerenon esse anirnal, sed iila quidem quae estcontingere,utsi haec quideni quod hominisquidemeat, illa vero hominis quidem, non autem quod quidomhominis est, idem enim est, quia homo, hoc^ autem siout non idem. Manifestum autem ex his estquod neque opinari siraul idem, et scire contingit,simulenimhaberetutiqueopinionemaliterhabendi,et non aliter idem, quod quidem non conlingit, inalioenim unumquodque esse contingit ejusdem,sicut dictum est, sed in eodem nihil sic potestesse, haberet enim opinionem simul. Ut quod homoessetsecundum quod est animal, hoc enim fueritnon conlingere esse non animiil, et non secundumquod animal, hoo enim sicut contingere. Reliquaautem quomodo oportet distribuere in rationem, etintelleclum, et scientiam, et artem,et prudentiam,et s&pientiam, hoso quidem pbysicaa est, illa veroethicffi speculationis magis.GAPUT XXVII.„ De solerlia.Solertiaautem estsubtilitas quaedam in non perspeototempore medii. Ut si aliquis videns quodlunasplendorem semper habet ad solem,statim intellexerilpropter quid huc sit, quia propter id quodillustratura sole, aul disputantem cum divite, cognovitquoniam commodatum est, aut propter idquod amici sunt, quiainimici ejusdem sunt.Omnescnim causas medias videns, cognovit et ultima.Splendidum esse ad solem sit, in quo a iucere asole, b: luna, c, inest igitur lun« quidem ipsic b,quod quidem est lucere a sole,ipsi autem 6 a, quodestad hoc esse splendidum, a quo splendet, quaraet ipsi c, inest a per b.LIBER SECUNDUS-est simpliciter, utrura sit medium ipsius, autnon;cum autem cognosoentes aut quia est,autsiest, autin parte,aut simpliciter,iterum propterquidquari-GAPUT PRliVlUM.C mus, aut quid est, et tunc qusrimus quid sit medium.Quot quxri solent disciplinia.Dico autem quia est,aut si est, aut in parte,Quaestiones aequales sunt numero iis qusecunque aut simpliciter. In parte quidem, ut utrum deflcitveie scimus. Quaerimus autem qualuor, quia propterluna, aut augetur, si enim est aliquid, aut non estquid, si est, et quid est. Cum enim utrum hoc aliquid,inhujusmodi quaerimus ;simpliciterauteminsit, authoc quaerimus, in numerum ponentes ut si est, aut non est luna, aut nox. Contingit itaqueutrum sol deficiat aut non, ipsum quia quaerimus. in omnibus quaestionibus quaerere, aut si est medium,Signum autem hujus, invenientes enim quiadeficit,pausamus,et siin principiosoiremus quiadetioeret, aut quid est medium.dium, in omnibus aulem haecCausa enim est me-quffiritur, ut utrumnon quaereremusutruro.Cumautem sciamusipsum, deflcitluna, utrum est aliqua causa,aut non, postquia ipsum propter quid qusrimus,ut scientes quia hso scientes quia est aliqua, quid igitur heeo sit,deflcit sol, et quia movetur terra, et propter quiddefioit.et propter quidterra movetur.quaerimushascquidem sic.Quasdara autem alio modo quaerimus,utsi est, aut non est centaurus, aut Deus.hoo autorasi est aut non, simplicite, dico, sed nonsi albus est,aut non. Cognosoentes autem quoniam est, quid estqusrimus,ut quid igiturestDeus,aut quid esthomo.Quas quidem igitur qusrimus, et quae invenientesscimus, hasc et tot sunt.CAPUT II.Omnem quxstionem medii esse.Quaerimus autem,cumquKrimus quia est, aut sij-.qucErimus. Causa enim ipsius esse non hoc,aut hoc,sed simpliciter substantiam,aut non simpliciter,sedaliquid eorum quae sunt per se, aut secundum aocidens,medium est. Dioo autem simpliciter quidemsubjeotum ut lunam, aut terram, aut solem, auttriangulum, quid autem esse defectum, aequalitatemaut inaequalitatem, si in medio sit, autnon.In omnibus enim his manifestum est quod idemsit quod quid est, et propler quid est. Ut quid estdefectus ? privatio luminis a luna terraj objeotu.Propter quid est defectus, aut propter quid deficitluna? propter defectum luminisobjecta terra.Quidestconsonantia?ratio numerorum in acutoetgravi.et propter quid consonat aoutum gravi ?proptcr idquod rationem habet numerorum et grave et acu tum.