t. II (PL 64)

1143 AN. MANL. 8EV. BOETII 1144trariis colliguntur, maxime acuta sunt, propter A. enthymeniatis talis est collectio : nonetbene meriexcellentiamspeoiemque inventionis communeenthymematistara esse autumas,et male mereri,atqui benemeri-nomen propriiira factum esl, ut haec a tam esse autumas, non male igitur mereri. Quodrhetoribus quasi proprio nomine enthymemata vocentur.enthymema ex ca proposiiione connexa periicitur,Sicut apud Graecos quoque poeta Honierus quEe constat ex affirmalione et negatione, ita : aitantum dicitur,et quisquis ex Homero aliquid profert,itadicereconsuevit-.Huncversumpoetalocutusest,et tunc non alius intelligitur praeter Homerum,non quod csteri non sint poetae,sed quod excellentiahujus commune nomen vertitin proprium.Fiuntbene meritam esse autumas, non male mereri.Cujusex posteriore parte dempta negatione, totaquepropositione den£'gata,fiet propositio : non si benemeritam esse autumas.male mereri ;quodininterrogationemdeductum tacit enthymema : bene quamvero hasc enthymenaata hoc modo.ex contrariis videlicettexta, hunc metuere, alterum|in metu nonponere, veiut si de Lentulo et Cethego, caBterisquediceretur: Paucos cives interficere metuis, ne respublicaintereat nihil laboras.Connexum quippe estmeritam esse autumas,male mereri. Item id quodscis prodest,nihil id quod nesBis,obest ; hoc quoqueenthymema tali nectitur syllogismo : non id quodscis prodest,et id quod nescis non obest. Atid quodscis prodestjObest igitur id quod nescis. Hoc arguulquicunque noluit interire paucoscives,rempubli- n mentum ex ea propositione compositum est, qnaecam multo magis nolit exstingui.Quibus cum interponiturnegatio,fit ex repugnantibus argumentum.duabusafflrmationibusjunctaacceperitmediamnegationemet insuper denegata est.Quod interroga-Sed hoc breviter TuUius enuntiavit,nos vero argumentuminsyllogismumredigamuSjarepugnantibusscilicet,ex quo enthymematanasci solent,hoc modo:Sit connexum,si quis metuitcives paucos interfici,is metuit interire rempublicam,hic interponitur negatiosic : Si quis metuit cives paucos interfici, ianon metuit interire rempublicam.jungitur alia negatio: Non si quis meluit p&ucos cives interfici,nontum fit enthymema hoc modo : id quod scisprodest,nihil id quod nescis obest. Omnium vero superiuaexemplorum istasententiaest.Nam quam quisquamnihil accusat, eam damnare recte non potest ; eteam quam bene meritam esse autumat, male mereride ea turpe est ; et si id quod scit quisque incausa proderit,oberit,si est contrarium id quod nescit,Hunc vero locum communem esse oratoribusac philosophis dicit,sed apud illos tertium modum,apud rhetores vero enthymema nuncupari.Reliqui,metuit interire rempublicam. Qus duae negationesuni affirmationi partes sunt,quaedicit : Si quismetuithoc,metuit etillud,cujusquidemassumptioest, inquit, modi plures sunl, nam cum tres superiusat metuit hoc, conclusio sequitur, metuit igitur et enumerasset modo adjungens quatuor, pluresillud,quaetantumdem valet,si negando interrogetur _ dixit.Hisuntindisjunctionibus constitutihoc modoila,hoc metuis,illud non metuis. Sed quia non totus(utsupraposuimus)inhisargucnentationibusponitursyl)ogism.us,sed propositio,nujus assumptio et oonclusionotffi sunt,idcirco enthymema dicitur, quasibrevis animiconceptio.Et in cateris exemplia idemmodus est.Sed haec quidem Ciceronis similitudo nontam ex repugnantibus quam ex contrariis argumentumintelligitur continere. Metuere quippe et nonmetuere contraria aunt,nisi hoc ipsa verborura prolatioacontrariisargumenlumadrepugnantiam retrahat.Namquoddicithuncmetuere,alteruminmetunonponere,taleestutrepugnantiavideantur.Etenimmetuereet non metuere contraria sunt. In metu autemnon ponere, et metuere, prolatione ipsa tam contrariaquam repuguantia intelliguntur,licet eademaut hoc,aut illud, hoc autem, non igitur illud, quiest quartus modus a nobis quoque supra posiiusita:aut dies est,aut nox est. Dies autem ebt, non igiturnox esl, et semper,quod ait Cicero ; hoc ad praecedensspeclat; quod vero ait illud, ad consequens,siveinconnexispropositionibus,sivedisjunctis,itemaut hoc,aut illud,non autem boc, illud igitur. Hicquoque quintusmodusest,velut in hisexemplis.autdies est,aut nox est,non autem dies,nox igitur est.Quarum conclusionumJnecesKitatem exeo dicitevenire,quiaquae in disjunctione posita,medium nonvidentur admittere,ut esse aliud prater eorum alterumpossit,atque ideo uno sublato alterum esse,unoque posito alterum non esse concluditur. Quodsisit medium,quod praeter alterutrum esse possit,probetur esse sententia. His adjecit alia rursus D nec vera propositio,nec rata est conclusio, velut inexempla : Eam quam nihil aocusas,damnas. Hujusenthymematis talis estinteger syllogismus : non sinihil accusas damnas,aed nihilaccusas,non damnasigitur. Venit ergo hoc argumenlum ex ea proposi-his,aut alhum est, aut nigrum, id falsum est. Esseenim praeter ea rubrum potest.Sed si ponamus essealbum vel auferamus,non necesse erit non esse velesse nigrum, quia quod rubrum est, medium essetione connexa, quae ex duabus componitur negativis,ita : si nihil accusas, non damnas; posteriorivero parti detracla negalio est, et insuper tota estpropositio denegata hoc modo,non si n'hil accusas,damnas,et ex ea factum est argumentum,quod positumin interrogationo efficit enthymema, hocmodo : quam nihil accusaa, damnas, bene quammeritam esae autumas,male mereri. Hujua quoquepotest. Deinde, inquit Tullius, addunt conjunctionumnegantlam,indisjunctivisscilicetpropositionibus,hocmodo,non el hoc et iilud, hoc aulem, nonigitur illud ; idem est, non et nox et dies est, noxautem est,non igitur dies est: hic igitur sextus moduaesse praedictus est. Septimus autem est ex eademveniens propositione,hoc modo : non et hoc etillud,non autem hoo, illud igitur, velut si ita dica-