t. II (PL 64)

165 IN CATEGORIAS ARI8T0TBLIS LIB. I. 166bulum.Namque in homine picto etin homine vivo A. sos secum ducit errores. Ratio quoque multimodototum in utrisque vocabulum dicitur animalis, aecundumnomen vero substantis ratio diversa,hoc hac tandi,e3t ratio naturse,ipsanimirum similitudo nadicitur.Est enim ratio animee, et estratio compu-significatione pr8emittit,ut si aliter reddanturdifflnitionesquam secundum nomen,stalimtotadiffiniptionibusredditur.Etquoniamgeneralissimagenerscentium,estratio quae in difflnitionibusvel descritiolabet ac titubet.Ac primumde diffmitionispro-genere carent,individua vero nuUa substantiali diffe.prietale dicendum est.Iilee enim certs diffinitionessunt quas convertuntur, ut si dicas,Quid estbono?aniraal rationale mortale ?homo,hoo quoqueverumest.At vero si ita quis dicat,Quid est homo?substantiaanimata sensibilis. verum est ;quid substantiaanimatasensibilis ? homo,hoc non modisomnibusve-rentia discrepant, diffinitio vero ex genere et differentiatrahitur,neque generalissimorum generum,neque individuorum ulla potest diffinitio reperlri.SubaIternorumverogenerum,quoniam et difTerentiashabentet genera, diffinitiones esse possunt.Atvero quorum difflnitiones reddi nequeunt,illa tantumcalubis appellentur.Estautem taliseorum universa-runi est,idcirco quod equus quoqueest substantia descriptionibus terminantur.Descriptio autem est,animata sensibilis, sed homo non est. Ergo illasquffi quamlibetrempropriaquadam proprietate designat.constat esse diffinitionesintegrasquae convertipossunt.Sive ergo diffinitio sit sive descriptio,utra-Sed hoc fit iu iis quae non de communi, sed querationem substantiap designat.Quare cumsubsunotantum,utcum de hominisnomineredduntur,tantiae rationemdixit,etdiffinitioniset descriptioniaverbi gratia.Animal est commune nomen,si dixeritnomeninclusit. iEquivocorum alia sunt casu, aiiaquis,Homo est substantiaanimata sensibilis,procediconsilio. Casu, ut Alexander Priami filius el Alexander: si nonMagnus.Casusconvertatur, quia de communienim id egit,utnomineidem utriquenomen poneretur.Consilioredditavero,est diffinitio;sin vero de uno nomineredditur,tunc de ipso nomineea quaecunque hominumvoluntate sunl posita.facienda estHorum autem difflnitio;sicaliasunttamen est recta faoienda, uthominissecundum similitudinem, utdiffinitiohomo pictussitetanimalhomo verus quorationale mortale, nonnunc utilursubstantiaAristotelesanimataexemplo :aliasensibilisjilla enim secundumsecundum proportionem, uthominis nomen.istaprincipium est insecundumnumero unita3,in lineisanimalisest reddita. Idem etiampunctus.Et haecin hisEequivocationominibussecundumquaededuabusrebuscommuniterpiaedicantur,proportionem esse dicitur. Aliaverosi secundum nomensuntquffl ab uno descendunt,substantiaeutratio nonmedicinale ferramentum;medicinalereddatur,potest pigmentum.ab aliquoties fleri,utexunivocisaequivocaunaenimmedicinaffiquivooatioistadescendit.Aliaquaeadsint, el ex aequivocis univoca ; namque homounumre-L j .... feruntur.utsi quisdicat salutaris veclatioest salutR'atqueequuscumsecundumnomenanimalisunivoca=•r , ...sint, possunt esso aequivoca, si secundum nomenminime quod ad salutis unumdiffinita sunt.Homo namque etequuscommuninomine autem prius de aequivocisvocabulum referuntur. Guranimalia nuncupatur, post deunivooissi quis ergotractat?ris esca est, haec scilicet idcirco sunt aequivoca,hominisreddatdiffinitione(ndicens,aniiialrationaleIdcircoquod ipsadeoem prasdicamenta cum diffinilionibusdiversa sint, uno praedicationis vocabulomortale, et equi,animal irrationale hinnibile, diversasreddidit diffinitiones,et;erunt res univocaeinEequivocas permutats. Hoc autem idcirco evenit,quoddifflnitiones non seoundum animalisnomennuncupantur; cuncta enira praedicamenta dicimus,ipsa vero prcedicamenla quoniam rerum generasunl.de subjectis rebusunivoce praedicantur.Omneenim genus de speciebus propriis univoce dicitur,quare rectius primodeomnibuspraedicamentorumcommunivooabulotractat,quasidehincquemadmodumsingula despeciebus propriis prsdicarentar,redditae sunt,quod eorum commune vocabulum est,sed secundum hominis atque equi.Nam si secundumcommune nomen quod est animal diffinitio redderetur,itafleret,homo est substantia animata sensibilis,secundum nomen scilicet animalis ; et rursus,exprimeret.At si (ut dictum est) non de rebus,sedde nominibus libri hujus intentio est.Cur de aequivociset non de aequivocationetractavit ?aequivocceequus est substantiaanimatasensibilis, secundumnomen rursus animalis, secundum idem namque n ^^,, , „„„ ,.„„+ „ „ t- u i tjIJ;„ ,„„ K 1 i u „ • _ Dsimque res sunt, aequivocatio vero vocabulum. Idcirco,quoniam ipsum nomen nihil in se retinetanimalisvocabulumequusatquehomounivocepraadicantur.Rursusexequivocis univocafiunt hoc modo;siquis Pyrrbum Achillis filium et Pyrrhum Epiro-£equivocationis,nisi divevsas sint resde quibusilludvocabuIumpraedicetur.Quare,indesubstantiamipsaten dicat esseunivocos,iclcirco quoduno nomineetPyrrhi dicantur,et sint animalia rationabilia atquemortalia.Hic secundumnomenhominisredditadiffinitio,ex asquivocis fecit univoca. Quod si secundumnomen Pyrrhidifflnitionisratio jungereturvela parentibus vel a patria,diversiseos oporteret diffinitionibusterminari.Recte igitur additum est,secundumnomen,idcirco quod si aliterfacta sit diffinitio,stabilis esse nou poterit, et frequenterdiver-aequivocatio trahit, de ipsis dignus inchoatum est.VideturauteiEaliusessemodusaequivocationia quemAristotelesomnino nonrecipit.NamsicutdioiturpeshominiSjilaquoquedicitur pes navis,et pes montis,quae hujusmodi omniasecundumtranslationemdicuntur.Translatio vero nullius proprietatis est.Quare secundumtranslationem aequivocanunquamsunt.nisi propriisetimmutabilibussubjectaeres vo-